به گزارش لنگرخبر، آموزش نماز از آن دست نکات تربیتی است که آموزش آن ظرافت ها و حساسیت های خودش را دارد. برای خانواده ها مهم است که کودکانشان از قبل از سن تکلیف با نمازخواندن آشنا بشوند و بعدازآن نمازخوان های اول وقتی و همیشگی بشوند.

یک نمونه موفق از کسانی که تجربیات نمازخوانی فرزندش را در شبکه اجتماعی توییتر به اشتراک می گذاشت، حجت الاسلام محمد صدارت است. آقای صدارت که با همین نام و نام خانوادگی در توییتر فعالیت می کند، ژانری را به راه انداخته بود و از خاطرات نماز صبح پسرش برای توییتری ها می نوشت. از خاطره روزی که بعد از نماز صبح باهم به خرید حلیم رفته اند تا وقتی که به خاطر خستگی تصمیم داشته اند پسرک شش ساله اش را برای نماز صبح بیدار نکنند؛ اما «علی آقا» خودش بیدار می شود، وضو می گیرد و پشت سر پدر قامت می بندد.

به همین بهانه با حجت الاسلام محمد صدارت گفتگو کردیم و از ایشان درباره راه های ترغیب بچه ها به نمازخوانی و همچنین راهکارهایی برای بچه هایی که به سن تکلیف رسیده اند اما در اصطلاح دینی «کاهل نماز» هستند، پرسیده ایم.

در خاطرات توییتری تان می نوشتید که «علی آقا» با میل و رغبت برای نماز صبح بیدار می شدند. چه طور او را به دل کندن از خواب صبح برای خواندن نماز آن هم در سن کم تشویق کردید؟

علی آقا از سه چهارسالگی، با من به مسجد می آمد. من امام جماعت بودم و او هم می آمد و کنار من می ایستاد. بعدها که بزرگ تر شد به او یاد دادیم برود در صف بایستد. وقتی هم که در قسمت خانم ها پیش مادر یا مادربزرگش بود می شنیدم که در صف می ایستد و نماز می خواند.

اما ماجرای نماز صبح خواندن از یک ماه رمضان شروع شد. علی آقا شش ساله بود که موقع سحری خوردن ما از خواب بیدار می شد و گاهی همراه ما سحری می خورد. با اشتیاق کودکانه اش هم اصرار می کرد که مرا برای سحری خوردن بیدار کنید. بعدازآن می دید که ما نماز صبح هم می خوانیم. دقیقاً از همان عید فطر همان سال نماز صبح خواندنش هایش شروع شد و بازهم از ما می خواست برای نماز صبح بیدارش کنیم.

شش سالگی برای نمازخواندن آن هم نماز صبح زود نبود؟ شما منع نکردید که مثلاً الآن لازم نیست بیدار بشوی و بگذار وقتی بزرگ تر شدی؟

در روایات و احادیث داریم که آموزش و تشویق برای نمازخواندن را باید از همین سن شش هفت سالگی شروع کرد. تا وقتی به سن تکلیف رسید راحت تر از نمازخواندن را بپذیرد. درواقع ما به او نمی گفتیم نماز بخوان یا همراه ما به مسجد بیا. بیشتر جاذبه هایی بود که برای خودش ایجادشده بود. معمولاً در سن شش سالگی این حس در بچه ها هست که وقتی در محیطی خاص قرار می گیرند که برایشان جذابیت دارد، به سمت آن گرایش پیدا می کنند.

نکته ای که باعث شده بود «علی آقا»ی ما به نمازخواندن علاقه مند بشود رفت وآمدش به مسجد بود. چیزی که اثر دارد آن جو مسجد است. خیلی از پدر و مادرها سعی می کنند بچه را در خانه، نمازخوان کنند؛ اما حضور در مسجد است که برای بچه جذابیت ایجاد می کند؛ اما وقتی پسرم نماز صبح خواندن را شروع کرد متأسفانه نمی شد به مسجد بروی چون در تهران برای نماز صبح خیلی از مسجدها تعطیل هستند یا حتی درهم باز باشد کسی برای نماز نیامده!

اما بعضی از بزرگ ترها حضور بچه ها در مسجد را به رسمیت نمی شناسند و حتی برخورد بدی هم با آن ها دارند.

بله ما این را هم داشتیم. زمانی خانه مان را عوض کردیم و خانم های مسن مسجد پسرم را دعوا کردند. او هم گفت اگر به مسجد نمی آیم.

عکس العمل شما چه بود؟

یک مدت به مسجد نرفت و ما هم به او اصرار نکردیم. گذاشتیم مدتی بگذرد و بعد دوباره آمد که مدت کوتاهی بود. بعد دوباره به منزل جدید رفتیم و در مسجد محل جدید بزرگ ترها حتی پسرم را برای مسجد آمدنش تشویق هم می کردند. خود مسجدی ها برایشان جذاب بود یک بچه می آید و در صف می ایستد، سروصدا نمی کند، با بقیه نماز می خواند. لذا مسجدی ها هم تشویقش می کردند. به وسیله شکلات بگیرید تابنده خدایی که تولیدی داشت به «علی آقا» لباس هدیه داد. این ها در روحیه بچه خیلی تأثیر داشت.

از چه نوع مشوق هایی برای وقتی که پسرتان به مسجد می آمد یا نماز می خواند استفاده می کردید؟

مثلاً با اسکوتر به مسجد می آمد و بعد مسجد می رفتیم تا کمی بازی کند. برای بچه های امروزی که در آپارتمان زندگی می کنند و زیاد فضای بازی ندارند اینکه در خلوتی دم صبح و هوای پاک آن ساعت از روز می توانست اسکوتر بازی کند، خیلی برایش دلچسب بود و او را ترغیب می کرد تا این نماز صبح خواندنش ادامه داشته باشد.

یا مثلاً شوق اینکه می رفتیم با هم صبحانه می خریدیم و بعد در خانه می نشستیم دور هم می خوردیم این ها برایش جذاب بود. مثلاً روزها را می شمرد که کی جمعه می شود برویم حلیم بخوریم. یا حتی بارها به من می گفت بلند شویم نماز صبح بخوانیم و بعد برویم پارک. خود نماز برایش جذابیت داشت چون می دید که اطرافایانش می خوانند اما کارهایی که بعد نماز انجام می دادیم عامل محرکی بود که این نماز خواندن تداوم داشته باشد. درواقع در این سن بچه ها زیاد دنبال فلسفه مسائل نیستند و همینکه ببینند اطرافیان کاری را انجام می دهند تقلید می کنند.

درباره بچه هایی در سن بالاتربا آن هایی که به سن تکلیف رسیده اند، اگر «کاهل نماز» بودند باید چه کار کنیم؟

برای سن نوجوانی دیگر کارهایی مثل جایزه دادن یا تشویق زبانی مؤثر نیست. چون سن از این حرف ها گذشته است. یکی از عواملی روی نوجوان ها خیلی مؤثر است نوع دوستان است. نوجوان در این سن اگر دوست مسجدی و اهل نماز داشته باشد خودش هم به این سمت ترغیب می شود؛ اما برعکس دوستانی که اهل نماز نیستند، نوجوان را هرچه بیشتر از این فضا دور می کنند. پس در این سن مهم است والدین، نوجوان را به سمت دوستان مسجدی و اهل نماز هدایت کنند.

از آن طرف شرکت در برنامه های فرهنگی مساجد و یا عضویت در نهادهای فرهنگی که برنامه های مذهبی مثل نمازخواندن و مسجد رفتن هم دارند، روی نوجوان تأثیر مثبت می گذارد.

انتهای پیام/