همه چیز در جزیره عالی بود.باغات مزارع روز به روز گسترش می یافتند و هروز تعداد بیشتری قایق برای ماهیگیری ساخته می شد.هر کدام از قبایل برای ساختن خدایان سنگی بزرگتر رقابت می کردند.جزیره هرگز این جمعیت از انسانها را در خود ندیده بود, 7000  هزار انسان.تمدن به اوجخود رسیده بود.همه مردم به توسعه بیشتر و آینده بهتر فکر می کردند...... اما ناگهان تمدن سقوط کرد.
ایستر جزیره ایست در اقیانوس آرام جنوبی که امروزه به دلیل مجسمه های بزرگ سر انسان شهرت جهانی دارد.اما تمدنی که این مجسمه ها را ساخته و حتی خط مخصوص به خود را داشته بدلیل استفاده نامناسب و بیش از ظرفیت از منابع خود صدها سال پیش سقوط کرد. غرض از نوشتن سرنوشت ایستر روایت بحرانی نیست که چند هزار کیلومتر دورتر از ما رخ داده است،نه. بحران خیلی به ما نزدیک تر است.همین چند روز پیش بود که سیل در لنگرود میلیون ها ریال خسارت به بار آورد. البته سیل دیگر واژه نا آشنایی برای ما نیست . در چند سال گذشته بارها و بارها این چنین حوادثی قدرت طبیعت را به رخ ما کشیده است.یک روز مازندران یک روز گیلان.مشکل اما به همین جا ختم نمی شود.رانش زمین در مناطق کوهستانی پدیده دیگری است که هر از گاهی خبرساز می شود. هر چند بحران با کرشمه های خود هروز بیش از پیش خود نمایی می کند. اما انگار چشمان با حیای مسئولین نجیب ما اصلا تمایلی به دیدن این عروس اشوه گر را ندارند.عروسی که انگار فتنه ها در سر دارد. حقیقت تلخ در چند سطری که در ادامه خواهد آمد کوشیده ام بخشی از این بحران را بنگارم.شاید برای دست به کار شدن مسئولان و مردم وشاید هم برای بایگانی شدن در تاریخ،تا گواهی باشد برای آیندگان که ما بیدار بودیم. بحران به وجود آمده چند نمود اصلی دارد؛سیل،رانش زمین،از بین رفتن لایه های حاصلخیز خاک و از بین رفتن طبیعت(جنگلها،مراتع و...).در زیر به چن علت از دلایل اساسی این مشکلات می پردازم. کشت وسیع گندم در ییلاقات کشتزارهای وسیع گندم هر چند منافعی را به مردم منطقه می رساند و موجب بهبود زندگی آنان می شود. اما در درازمدت قطعا به منافع آنان لطمه خواهد زد.چرا که گندم در ماه های گرم و کم باران)بهار و تابستان(کشت می شود. بنابراین در پاییز و زمستان که ریزش های جوی شدید است،کشتزارهایی که دیگر فاقد پوشش گیاهی هستند نمی توانند آب های سطحی را جذب کنند که این مسئله از دلایل اصلی سیلاب هاست.همچنین چون خاک بدون پوشش گیاهی محافظی ندارد به راحتی شسته شده وبخش های حاصلخیز خود را از دست می دهد.
بایر ماندن زمین های عمومی(منابع طبیعی)
زمین های زیادی در کوهستان های گیلان وجود دارد که تحت نظارت اداره کل منابع طبیعی است اما بایر و بلا استفاده مانده اند.زمین هایی که فاقد پوشش گیاهی مناسب هستند و توانایی جذب روان آب ها را ندارند.که بازهم یکی از عوامل اصلی سیل در منطقه است.ودیگر نیازی به توضیح نیست که چگونه باران باعث شسته شدن خاکی می شودکه برای ایجاد آن صدها سال زمان نیاز است.همچنین بایر ماندن این زمینه نوعی استفاده نامناسب از ظرفیت های این
منابع ارزشمند هستند.
آتش سوزی عمدی یا سهوی در جنگل ها
سالانه هزاران درخت در آتش سوزی جنگل ها از بین می روند.برخی از این آتش سوزی ها سهوی و یا به علل طبیعی رخ می دهند اما برخی دیگر عمدا برای ایجاد باغات چای رخ می دهند.
قطع درختان
درختان به دلایل مختلفی در خطر قطع شدن قرار دارند.بخشی از درختان توسط قاچاق چیان چوب قطع می شوند وبخشی دیگر برای تولید زغال نابود می شوند.و درختانی هم برا ی تامین سوخت جنگل نشینان استتفاده می شود.
نابودی مراتع
چرای بیش از حد دام ها در مراتع از عوامل مهم نابودی پوشش گیاهی در مناطق مختلف گیلان است که خود زمینه سست شدن خاک را ایجاد می کنند.
استخراج معادن
اگرچه معادن با ایجاد فرصت های شغلی به اقتصاد جامعه کمک می کند و منابع مورد نیاز صنایع را فراهم می آورد.امانباید از مشکلاتی که ایجاد می کند به سادگی گذشت.از بین بردن پوشش گیاهی،نابودی خاک وحتی انفجارهای استفاده شده در معادن از عواملی هستند که در رانش زمین نقش دارند. و اما راه حل های پیشنهادی

1.تبدیل کشتزارهای گندم به باغاتی که در فصل های پر بارش(پاییز و زمستان)هم بتواند از خاک محافظت کند. کاشت درختانی مثل فندق و گردو.

2.کاشت درخت در زمین های منابع طبیعی:به این صورت که این زمین ها به صورت مدت دار به افراد بومی و یا سایر افراد متقاضی اجاره داده شود و این افراد در زمین ها درختانی مثل گردو و فندق وسایر درختان متناسب با محیط بکارند ودر ازای آن تا مدتی اجازه برداشت محصولات را داشته باشند)مثلا 11 سال پس از باردهی درختان(. با این کار می توان جلوی از بین رفتن خاک را گرفت واحتمال سیل و رانش زمین را کاهش داد.همچنین باعث ایجاد فرصت های شغلی،تولید ثروت و استفاده بهینه ازمنابع نیز می شود.

3.ساخت هتل و اقامتگاه ها در مناطق کوهستانی راهی برای حفاظت از محیط زیست:در سراسر دنیا هتل ها در مناطق سرسبز، جنگلی،کنار دریاچه ها و ... ساخته می شود.اما در کشور ما با شعار حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی به سادگی از کنار این فرصت های اقتصادی و اشتغال زا می گذریم.درحالی که این کار نتنها موجب از بین رفتن محیط زیست نمی شود بلکه باعث پایداری منابع طبیعی هم می شود. در واقع زمانی که اشتغال و درآمد اهالی منطقه به صنعت گردشگری گره بخورد؛آنگاه خود اهالی برای حفظ این منابع تلاش خواهند کرد وآسیب رساندن به این منابع را آسیب رساندن به دارایی های خود می بینند.به عبارت ساده در این سیستم به جای کسب درآمد از طریق تخریب محیط زیست از طریق حفظ آن درامد کسب خواهد شد.
سخن پایانی
در پایان امیدوارم همه ما چه مردم وچه مسئولین برای حل این بحران کاری کنیم.البته نمی دانم این یک خوش خیالی کودکانه است ویا یک ایده واقع بینانه ولی هرچه که هست اصلا دوست ندارم داستان ما داستان مردمان جزیره ایستر شود برای انسان های روزگاران فردا.
علی خداپرست/