به گزارش لنگرنیوز، متن یادداشت اختصاصی تسنیم با عنوان «تاملات راهبردی درباره بازی سعودی با قیمت نفت» به قلم مهدی محمدی را در ذیل از نظر می گذرانید:
یکم- اکنون تردید کمی در این باره وجود دارد که کاهش شدید قیمت نفت در چند هفته گذشته یک توطئه برنامه ریزی شده از سوی سعودی بوده است. تحلیلگرانی که موضوع را تعقیب کرده اند می گویند عربستان از این اقدام 3 هدف عمده دارد:
1- کاهش شدید درآمدهای نفتی ایران و مجبور کردن ایران به پذیرش یک معامله بد در مذاکرات هسته ای
2- فشار به روسیه و ایران برای تعدیل موضعشان در موضوع سوریه
3- حفظ بازار نفت و جلوگیری از فعالیت رقبایی که تولید نفت به قیمت زیر 60 دلار برای آنها صرفه اقتصادی ندارد.
معنای راهبردی این اهداف این است که سعودی شروع به استفاده از نفت به عنوان یک ابزار سیاسی و تهاجمی علیه رقبایش کرده و بنابراین به طور طبیعی باید آمده پرداخت هزینه های چنین تصمیمی هم باشد.
دوم- به دلایلی مهم، عربستان سعودی در موقعیتی نخواهد بود که بتواند این بازی را در بلند مدت ادامه بدهد. بازی سیاسی با قیمت نفت، یک مانور تاکتیکی کوتاه مدت است که نقاط ضعف آن به سرعت اشکار خواهد شد. این چیزی نیست که سعودی خود به آن واقف نباشد. در حالی که عربستان می داند به زودی مجبور خواهد بود این بازی را خاتمه بدهد، اصرار به تداوم آن، نشان دهنده تنگنای بی سابقه راهبردی و ژئوپلتیکی است که عربستان در آن گرفتار شده است. رشد فزاینده قدرت منطقه ای ایران و از دست رفتن پی در پی مناطقی که سعودی آنها را حیات خلوت خود می پنداشت، عقلانیت راهبردی این کشور را دچار آسیب جدی کرده است. در واقع، تلاش برای تبدیل قیمت نفت به ابزار انتقام جویی را می توان نوعی اعتراف عربستان به شکست در بازی راهبردی در منطقه و به هم زدن قاعده بازی دانست.
به دلایل زیر، این تصمیم عمر طولانی نخواهد داشت:
1-قیمت فعلی نفت با فرمول های عرضه و تقاضا در بازار منطبق نیست و بسیاری از تحلیلگران حدس می زنند که در ماه های آینده بازار خود قیمت را در حد 70-80 دلار تعدیل خواهد کرد.
2- قیمت فعلی، تولید نفت با استفاده از فناوری شل گس را برای امریکا غیر اقتصادی می کند. بنابراین قیمت فعلی نفت برای امریکا هم به صرفه نیست.
3- این قیمت درآمد نفتی سعودی را به شدت کاهش خواهد داد. در حالی که عربستان به ولخرجی های هنگفت عادت کرده نمی تواند برای مدت زمان طولانی به ذخیره ارزی 750 میلیارد دلاری خود اتکا کرده و نفت ارزان را تحمل کند.
سوم- از جنبه راهبردی، مهم ترین مسئله ای که سعودی باید به آن توجه کند این است که حربه نفت آخرین حربه آن است و پس از آن دیگر کارتی برای گذاشتن روی میز نخواهد داشت. نظام تصمیم سازی راهبردی ایران –همانطور که سال های گذشته کاملا روشن شده- به گونه ای طراحی شده است که از فشارهای اقتصادی تاثیر زیادی نمی پذیرد. بنابراین نه درباره ایران و نه درباره روسیه، نمی توان انتظار داشت که فشار بودجه ای ناشی از کاهش قیمت نفت آنها را به تجدید نظر در تصمیمات راهبردی شان مثلا در قضایای هسته ای و سوریه وادار کند. بنابراین سعودی از همین حالا باید مطمئن باشد که توان حل مشکلات ژئوپلتیکی اش در منطقه را از طریق بازی با قیمت نفت نخواهد داشت. کاهش قیمت نفت می تواند ایران و روسیه را دچار مشکل کند ولی مسائل عربستان را که عمدتا ناشی از افت شدید قدرت ملی این کشور است حل نخواهد کرد. در میان مدت، نتیجه این سناریو این است که سعودی جایگاه خود در بازار به عنوان یک بازیگر منطقی را از دست خواهد داد بی آنکه مسائل ژئوپلتیکی اش حتی اندکی تعدیل شده باشد.
4- واضح است که این اقدام عربستان نباید بی پاسخ بماند. بهترین پاسخ از سوی ایران این است که موضع خود را در مذاکرات هسته ای سرسختانه تر کرده و برنامه منطقه ای اش را با سرعت و شتاب بیشتری پیگیری کند. روسیه نیز احتمالا به سبک خود به این اقدام واکنش نشان خواهد داد. نقد ترین ابزار در دست روس ها، افزایش همکاری های نظامی، راهبردی و اطلاعاتی با روسیه و حزب الله است. به لحاظ راهبردی، این تصمیم سعودی احتمالا روسیه را وادار خواهد کرد از محافظه کاری سنتی خود در این حوزه دست بردارد و درباره سعودی یک «تصمیم فرجامین» بگیرد. تحت آن شرایط ریاض به سرعت متوجه خواهد شد در ازای چیزی که به دست نیاورده، چیزهای زیادی را از دست داده است.