ملا محمدعلی مجتهد، معروف به مرحوم آیت الله احمد مجتهدی تهرانی از علمای بنام تهران بود که سال ۸۶ بدرود حیات گفت، اما سخنرانی ها و پندهای عرفانی و اخلاقی وی به یادگار مانده است و می توانیم هر چند به صورت مجازی هم که شده پای درس این استاد اخلاق تلمذ کنیم.

آیت الله مجتهدی رابطه خوبی با طلاب داشت، طوری که فضای گرم و صمیمی بر حوزه علمیه شان حاکم بود. این استاد برجسته اخلاقی، مباحث را چنان رسا ارائه می داد که بر دل می نشست؛ به طوری که حتی هم اکنون نیز نشستن پای صحبت و کلاس اخلاق ایشان خالی از لطف نیست.


فضیلت سجده و شب زنده داری

دو چیز است که سبب ریزش گناهان می شود: یکی بیماری، دوم سجده. در روایت آمده است که اگر کسی مدتی به سجده برود و شکراً لله بگوید، مخصوصاً بعد از خواندن نماز شب، اگر ده یا پانزده دقیقه در حال سجده بماند، این کار او سبب ریزش گناهان می گردد، پس همانطور که باد پاییزی سبب ریزش برگ ها می شود، سجده هم گناهان انسان را می ریزاند. انسان وقتی به سجده می رود،  احساس سبکی می کند.

پیامبر خدا (ص) در خطبه شعبانیه خطبه ای که پیامبر(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان ایراد کردند، فرمودند: گناه، پشت شماها را سنگین کرده، پس در ماه رمضان روزه بگیرید و عبادت کنید تا از سنگینی گناهان بیرون بیایید.

کسانی که به سختی برای خواندن نماز صبح از خواب بر می خیزند و طوری می خوابند که انگار کوهی بر رویشان افتاده، اینها پشتشان از بار گناه سنگین شده است. طلبه ای که پدرش او را برای نماز صبح بیدار کند، اصلاً به درد طلبگی نمی خورد، حالا برای نماز شب اشکال ندارد، البته بهتر است اول طلبه بیدار شود بعد پدر.


نباید به عقل اندک خویش مغرور شد!

دعا برای رسیدن به کمال است نه ثواب. اگر متن فارسی دعاهایی که در مفاتیح الجنان آمده را بخوانید، متوجه می شوید که دعا برای دستیابی به کمال می باشد. آنجایی که امام چهارم (ع) در دعای خود به خداوند عرضه می دارد که: «خدایا، آیا در میان بندگانت کسی از من بدتر هم هست؟» این سخن امام کمال است. یعنی انسان به عمل اندک خودش مغرور نگردد و دچار عُجب نشود و با خود بگوید: در جایی که معصوم (ع) این گونه می فرماید، من کی هستم که به دو رکعت نافله شبم مغرور شوم؟

یا وقتی امام (ع) در دعای ابوحمزه ثمالی عرض می کند: «خدایا، اگر من در همین حال بمیرم چه کنم؟» این درس اخلاق است. آیت الله خوانساری با آن مقام والایی که داشتند می فرمودند: «در حال رفتنم، اما دستم خالی است.» ایشان کسی بود که امام (ع) درباره شان فرمودند: «آیت الله خوانساری مرجع متقین بود، صاحب نفس قدسیه بود.» زمانی درباره عدالت ایشان از امام (ع) سوال کردند، امام در پاسخ فرمودند: «ما در عصمت ایشان مشکوکیم، شما از عدالتش می پرسید؟»

من در عمرم ندیدم که مرجعی این قدر بی هوا باشد؛ اما با این حال ایشان می فرمودند: «من در حال رفتنم ولی دستم خالی است و فقط به یک چیز چشم امید دوخته ام، آن هم این است که هر جا روضه ای بود می رفتم و گریه می کردم.»