به گزارش لنگرنیوز به نقل از فرهنگ نیوز، برخی از وقایع تاریخی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ارزش بارها یادآوری و مرور را دارندT از طرح کودتای نوژه در اوایل انقلاب، تا رویارویی منافقین علیه نظام و ترور مقامات و مردم عادی تا وقایع تلخ 18 تیر 78 و فتنه 88، می توان پی برد که برای نابودی نظام اسلامی ایران، چه توطئه ها و خیانت های صورت گرفته است.

در این میان حادثه کوی دانشگاه تهران، پس از سال ها ثبات سیاسی در کشور، خود محکی برای سنجش رویکرد نیروهای سیاسی داخلی بود. دو سال پس از روی کار آمدن دولت اصلاحات، روزنامه های اصلاح طلب میدان دار، عرصه رسانه کشور بودند و هرازگاهی مطالباتی را به نام طبقه روشنفکر و متوسط به خورد افکار عمومی می دادند. توسعه سیاسی تنها شعار رئیس دولت اصلاحات نبود و بازیگران دیگری در اتاق های فکر، تزهای حقوق شهروندی، انتخابات آزاد، آزادی بیان و تجمع را پیگیری می کردند. صورت سازی از نظام اسلامی توسط تئوریسین های اصلاحات به گونه ای شکل می گرفت که آن را به عنوان نمادی از دیکتاتوری، اختناق و فشار برای محدود سازی آزادی عرضه شد. این فضاسازی ها در روزنامه های زنجیره ای به صورت مشهودی، نمود یافت و تضعیف اساسی نهادهای انقلابی نیز به موازات آن به شدت دنبال می شد.

دولت و وزارت خانه های آن در دست نیروهای اصلاح طلب بود که علاوه بر هموارسازی مسیر برای در دست گرفتن مجلس شورای اسلامی، وظیفه دگرگون سازی درونی نظام و نه اصلاح آن را در برنامه کاری خود قرار دادند. الگوی شوروی برای این دسته بسیار مطلوب بود تا در پناه رئیس جمهوری طرفدار اصلاحات، اقدامات فروپاشی را پیگیری کنند. اصلاح طلبانی که پس از شکست کودتای 78، در سال 80 وارد مجلس شدند و پرحاشیه ترین مجلس بعد از انقلاب را ایجاد کردند. آنها چنان جو سیاسی مسمومی را در عرصه سیاسی کشور به راه انداختند که مردم دیگر هیچ اقبالی به آنها نشان ندادند و شکست های پی در پی در انتخابات شوراها، مجلس و در نهایت ریاست جمهوری 84، راه بیراهه اصلاح طلبان دروغین را آشکار ساخت. به طور یقین می توان گفت اگر هدیه الهی ولایت فقیه در این کشور وجود نداشت، آتش فتنه جریانات تندرو تا به امروز خاموس نمی شد و ایران را در شعله های خود می سوزاند.

کلید اولیه تجمعات دانشجویی در اواسط تیرماه 78، با محوریت توقیف روزنامه سلام زده شد.  مجلس پنجم، با علم به این واقعیت که بخش مهمی از ناهنجاری ها ناشی از نقاط ضعف و وجود نواقص فراوان در قانون مطبوعات مصوب 1364 است، تصمیم به اصلاح آن گرفت که این تصمیم به بهانه تحدید آزادی مطبوعات، با مخالفت مهاجرانی وزیر ارشاد وقت، به عنوان موضع رسمی دولت اصلاحات روبرو شد.

همزمان با ارسال اصلاحیه قانون مطبوعات به هیأت رئیسه مجلس ، مجمع روحانیون مبارز با صدور اطلاعیه ای که در روزنامه ایران 12 تیر 78 به چاپ رسید، اعلام کرد: «طرحی توسط تعدادی از نمایندگان مجلس در دستور کار مجلس قرار گرفته که فقط تحدید کننده مطبوعات است و سایه استبداد را بر فضای مطبوعات کشور می گستراند. اعمال محدودیت و ممنوعیت همان طور که در گذشته نتیجه ای مطلوب در پی نداشته ، اینک نیز چنین دستاوردی نخواهد داشت.»در همین راستا، مطبوعات زنجیره ای نیز با به راه انداختن هیاهو و جنجال، سعی در وادار نمودن مجلس به عقب نشینی از تصمیم خود داشتند و روزنامه سلام در اقدامی غیرقانونی دست به انتشار یک خبر کاملاً سری و محرمانه به نقل از یکی از مقامات ارشد وزارت اطلاعات زد که این امر بر شدت التهابات سیاسی در کشور افزود.

این روزنامه، یک روز قبل از به بحث گذاشته شدن «طرح اصلاحیه قانون مطبوعات» در مجلس، در تاریخ 15 تیر 1378 نامه ای کاملاً سرّی و طبقه بندی شده را منتشر کرد که در آن از طرح اصلاح قانون مطبوعات و ارتباط آن با سعید امامی (اسلامی)، سخن به میان آمده بود. این روزنامه در تیتر نخست خود نوشته بود: «سعید اسلامی پیشنهاد اصلاح قانون مطبوعات را داده است.»

به دنبال چنین اقدامی و شکایت تعدادی از نمایندگان و وزارت اطلاعات دولت خاتمی، حکم توقیف سلام توسط دادگاه روحانیت صادر شد.  روز پنجشنبه 17 تیر، 10 روزنامه اصلاح طلب با تیترهایی چون «محدودیت مطبوعات خشم مردم را شعله ور خواهد کرد»، «زمان حامل حوادث خشونت بار است »، «نظام باید هزینه های سنگینی بپردازد»، «دانشجویان ساکت نخواهند نشست »، «ورود به قلعه چپ گرایان یک ریسک خطرناک برای محافظه کاران است »، «مقابله با دولت و مخالفت با توسعه سیاسی » و «پایان سیاست ورزی »، درصدد القای فضای بحرانی و ناآرامی به جامعه برآمدند تا در همان شب علیرضا نوری زاده ، مفسر رادیو بی بی سی در تقدیر از عملکرد مطبوعات اصلاح طلب بگوید: «ما باید سرافراز باشیم که پرچمداران جامعه مدنی در ایران یعنی نشریات نشاط ، صبح امروز، خرداد، همشهری و ایران ، مراکز قدرت را نشانه رفته اند و با زیر سؤال بردن مشروعیت و مقبولیت نظام اسلامی ، چالشی جدی فراروی حاکمان اسلامی گشوده اند.»

اصلاح طلبان به هر ریسمانی چنگ می زدند تا فضا هر چه بیشتر متشنج تر شود، دانشگاه به عنوان کانون بحران سازی در نظر گرفته شد و کوی دانشگاه تهران با حضور عناصر مشکوک خط شکن اعتراضات ساختارشکنانه گردید. برنامه ها از قبل مشخص شده بود. تهییج دانشجویان کوی دانشگاه تهران توسط نیروهای دفتر تحکیم وحدت، منوچهر و اکبر محمدی، احمد باطبی و اعضای انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت. در آن زمان ورود افراد غیر دانشجو به داخل محوطه کوی دانشگاه تهران در خیابان امیرآباد، با سهولت انجام می شد و به خاطر آنکه این محیط به عنوان محیط دانشجویی و علمی شناخته می شد، فتنه گران به راحتی می توانستند شورش و آشوب را به راه بیناندازند و تا زمانی که نیروهای امنیتی و انتظامی بتوانند خود را به صحنه برسانند، شورش آغاز شد.

کسانی که از پشت صحنه، این اعتراضات را مدیریت می کردند، به خوبی آگاه بودند که بهترین فرصت برای رویارویی با نظام و هر آنچه به آن مرتبط است ایجاد شده و تجمع اعتراضی، به خارج از کوی کشیده شد. خیابان منتهی به کوی دانشگاه، به هر وسیله ای که در دسترس بود به آتش کشیده شد و درگیری میان معترضین و نیروی انتظامی شروع شد. نقطه اوج درگیری ها را می توان سردادن شعارهای ساختارشکنانه علیه نظام و رهبری دانست. درگیری تا ساعت های بامداد ادامه می یابد اما جریانی در این میان سعی دارد که کار به خوبی پیش نرود تا بتواند بهره برداری سیاسی خود را از این آب گل آلود انجام دهد. بهانه با ورود نیروی انتظامی به محوطه کوی دانشگاه به دست می آید. حتی قبل از مداخله و ورود نیروهای امنیتی به داخل کوی، تخریب ها توسط عناصر مشکوک شروع شده بود. در این میان تر و خشک با هم می سوزند و دانشجویان بسیجی و حزب اللهی نیز مورد ضرب و شتم و جراحت قرار می گیرند. صحنه ای که پس از این درگیری ها از کوی برجای می ماند، همان طرحی است که انتظار می رفت.

روزنامه های شنبه 19 تیر کار هدایت آشوب ها را بر عهده گرفتند. روزنامه خرداد در تیتر درشت صفحه اول خود نوشت : «کوی دانشگاه به خون کشیده شد» و روزنامه نشاط هم افزود: «دفتر تحکیم وحدت یک هفته عزای عمومی اعلام کرد.» و سپس پلاکاردهایی با مضمون پنج شهید به نام های ذاکری ، سهرابی ، امامی ، رهبری و نادری ، در میان دانشجویان توزیع گردید. در دانشگاه های امیرکبیر، علم و صنعت ، صنعتی شریف و شهید بهشتی تجمع هایی صورت گرفته و عوامل بر پا کننده این تجمعات خواستار حرکت دانشجویان به سمت کوی دانشگاه شدند. افراد حاضر در این تجمعات ، در مسیر حرکت خود به سمت میدان انقلاب و دانشگاه تهران اقدام به سردادن شعارهایی چون «می کشم می کشم آن که برادرم کشت »، «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد»، «عزاعزاست امروز، دانشجوی آزاده صاحب عزاست امروز»، «خاتمی ـ خاتمی واکنش واکنش » و «دانشجوی مبارزه حمایتت می کنیم » کردند که در این میان سینما ملت ، بانک های تجارت و سپه ، چند اتوبوس واحد، پمپ بنزین ، محل برگزاری نماز جمعه ، یک بیمارستان و چند دستگاه خودرو سواری و موتور سیکلت تخریب و یا دچار آتش سوزی شدند.

اما نکته بسیار حیرت انگیز، انفعال عمدی دولت اصلاحات و اهمال در برخورد با عناصر فتنه 78 بود. جریاناتی که از درون وزارت کشور، با تعلل عامدانه سعی داشتند که دامنه آشوب هر چه بیشتر گسترش یابد. آتشی که می توانست در کوی دانشگاه خاموش شود، به میانه شهر کشانده شد و محیط برای حضور نیروهای تندرو از قبل مهیاتر شد و کسانی که در دخمه های خود خفته بودند، عازم میدان انقلاب شدند تا بتوانند انتقام منافقین و سلطنت طلبان را از انقلاب اسلامی بگیرند. اظهارنظرهای بی منطق و بعضا تحریک آمیز برخی مسوولان مانند مصطفی تاج زاده وزیر وقت کشور و سلیمانی معاون دانشجویی وزیر علوم، در ملتهب کردن اوضاع و تحریک دانشجویان علیه نظام، بسیار تاثیرگذار است. مصطفی معین وزیر علوم نیز در اقدامی مشکوک و تأمل برانگیز، استعفای خود از وزارت را اعلام می کند که در آن شرایط، هیچ تاثیری غیر از ملتهب کردن اوضاع ندارد. شرایطی به وجود می آید که تصور می شود دولتی ها در یک طرف ایستاده اند و به جای آرام کردن اوضاع، با اقدام های خود بر تنش می افزایند.

"گفتم: آقای خاتمی الان در مملکت مسئله مهم‏تری نداریم که در جلسه به آن بپردازیم؟ گفت: چه مسئله‏ ای؟ گفتم: مگر نمی‏ بینید کشور شرایط بحرانی دارد؟ آیا دولت قصد ندارد موضع ‏گیری کند؟ گفت: می‏ گویید چه‏ کار کنیم؟ گفتم: آقای خاتمی من دیشب تا صبح در خیابان‏ ها بودم. اینها مشغول آشوب هستند، تخریب می ‏کنند و عکس شما را هم در دست دارند و شما را حامی خود می‏ دانند. گفت: خب به ما چه ربطی دارد؟ ما که موافق آنها نیستیم. گفتم: خب اگر شما موافق آنها نیستید، موضع‏ گیری کنید. اینها به بهانه دفاع از شما تخریب می ‏کنند. گفت: نه ما که موافق نیستیم. در ضمن کمیته ‏ای هم تشکیل شده که مسئله را بررسی کند. گفتم: کمیته چیه؟ الان یک‏سری چماق به دست مراکز را اشغال می‏ کنند و به اموال عمومی آسیب می‏ رسانند. شما باید موضع ‏گیری کنید. آقای خاتمی توجهی نکرد و گفت: درباره این موضوع بعداً صحبت می‏ کنیم! گفتم: نه، شما همین الان باید در تلویزیون موضع‏ گیری کنید و بگویید اینها از ما نیستند. مردم متدین و حزب‏ اللهی همین‏طور متحیر مانده ‏اند و تکلیف خود را نمی‏ دانند. نمی‏ دانند اینها از شمایند یا علیه شما هستند؟ شما باید برای مردم صحبت و روشنگری کنید. وقتی آقای خاتمی مقاومت مرا دید، سعی کرد با گفتن چند جمله بحث را تمام کند. اما من آنجا جمله‏ ای گفتم که جمله تندی بود. گفتم: آقای خاتمی شما اگر موضع‏ گیری نکنید و تکلیف خودتان را روشن نکنید، نظام بی‏ عرضه نیست که دست روی دست بگذارد. مطمئن باشید کشور را از لوث وجود این چماق‏داران پاک می‏کند؛ اما این ننگ بر پیشانی دولت شما باقی خواهد ماند که در حساس‏ترین مسئله کشور اظهارنظر نکردید."[1]

اینها بخشی از گفتگوی، دکتر حسین مظفر، وزیر وقت آموزش و پروش اصلاحات با رئیس دولت اصلاحات در جلسه هیات دولت یک روز پس از 18 تیر است. به وضوح مشخص است که اصلاح طلبان کابینه هیچ تمایلی برای پایان دادن به آشوب های تهران ندارند و به عمد از مسئولیت آن شانه خالی می کنند. در سال 78، مسئولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت کشور برعهده حجت الاسلام حسن روحانی، قرار داشت. وی در آن زمان تا تاریخ 22 تیر، در سفری کاری در فرانسه به سر می برد. روحانی از سال 68 تا 84 دبیر این شورا بود.

 مرتضی نبوی، در گفتگوی تفصیلی با ایرنا، از نقش حسن روحانی در پایان بخشیدن به غائله 18 تیر می گوید. نبوی در مورد وقایع 18 تیر گفت: در مساله 18 تیر، شورای عالی امنیت ملی کمی با سستی کار کرد. آقای «روحانی» دبیر وقت شورا در آن زمان در خارج از کشور بود و جلسات شورا که به ریاست رییس جمهور (سید محمد خاتمی) تشکیل می شد، اجازه نمی داد که بسیج وارد شود و جلوی شلوغی ها را بگیرد. وقتی آقای روحانی به کشور بازگشت، مجوز را صادر کرد و این کار موجب شد تا برپاکنندگان این غائله، به لانه هایشان بازگردند. [2]

رحیم نواب صفوی، فرمانده سپاه در سال 78 نیز روایت مشابهی دارد:  من در آن قضیه برخورد جدی با وزیر کشور وقت داشتم. در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی که دبیر آن آقای دکتر حسن روحانی بود، یک برخورد لفظی بین ما پیش آمد و آقای روحانی به نفع سپاه رای داد و گفت: «سپاه باید بیاید؛ برای دفع فتنه تهران». بعداین که موضوع گزارش شد و حضرت آقا هم اجازه دادند، با ورود بسیج و سپاه، ظرف چند ساعت این فتنه تمام شد. می توانم بگویم عناصری که ما آن زمان دستگیر کردیم آنها گفتند که توسط مسؤلان برخی وزارتخانه ها حمایت می شدند.[3]

حوادث تلخ و عبرت آموز 18،19، 20، 21و22 تیر به کندی و تلخی می گذشت . در روز 22 تیر، رهبر معظم انقلاب در پیامی هشداردهنده و التیام بخش بر پیکره زخم خورده ملت غیور ایران بیان کردند: «ملت رشید و غیور ایران ، مردم عزیز تهران . در دو روز گذشته که جمعی از اشرار با کمک و همراهی برخی از گروهک های سیاسی ورشکسته و با تشویق و پشتیبانی دشمنان خارجی در سطح تهران ، به فساد و تخریب اموال و ارعاب و عربده جویی پرداخته و موجب سلب امنیت و آسایش مردم شده اند، دشمنان زبون و حقیر اسلام و انقلاب گمان کرده اند انقلاب و مردم مؤمن و انقلابی به آنان اجازه خواهند داد که با فتنه انگیزی خود راه سلطه آمریکای جنایتکار را بر میهن عزیز ما هموار کنند.گروهک های وابسته و معاند، طبق تحلیل اربابان و معلمان خود، گمان کرده اند مردم ایران از اسلام و انقلاب دست برداشته اند و به خیال باطل خود می خواهند از انقلاب اسلامی انتقام بگیرند ولی غافل از اینکه ملت مؤمن و شجاع و هوشیار به آنان و اربابان و پشتیبانان آنان اجازه ادامه شرارت را نخواهند داد و نظام مقتدر اسلامی ، آنان را بشدت منکوب خواهد کرد... فرزندان بسیجی ام باید آمادگی های لازم را در خود حفظ کنند و با حضور خود در هر صحنه ای که حضور آنان لازم است ، دشمنان زبون را سرکوب و منکوب سازند.»

روز 23 تیر، که بنا بود تنها اعتراضی در دانشگاه تهران صورت گیرد، اما مردم از گوشه و کنار شهر به این موج اعتراضی پیوستند و خواب را از چشم فتنه گران ربودند. روزهای بعد از این حضور عظیم مردمی، آرامش به شهر بازگشت. در تجمع مردم تهران، سخنران اصلی مراسم، حسن روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: "من در همین جا لازم می دانم از دانشجویان عزیز بیدار، هوشیار و قهرمان تشکر و قدردانی کنم که با هوشیاری و با دید نافذشان تا متوجه شدند که این عناصر مفسد و معاند در کنار آنها قرار گرفته اند، بلافاصله اعلام بیزاری و برائت کردند و خودشان را کنار کشیدند. این نشان هوشیاری و بیداری دانشجویان انقلابی و مسلمان و قهرمان ما است. افرادی که اتوبوس و اموال عمومی را آتش می زنند، آنها که ماشین بیت المال را آتش می زنند و حتی اتومبیل شخصی افراد را از بین می برند… بی تردید این افراد دشمن مردم ایران و ارزش های این مرز و بوم هستند، این اوباش حتی به مساجد هم تعرض کردند. ادامه این وضع برای نظام ما کشور ما و ملت ما قابل تحمل نخواهد بود. دیروز نسبت به این عناصر دستور قاطع داده شد، دیروز غروب دستور قاطع صادر شد تا هر گونه حرکت این عناصر فرصت طلب، هر کجا که باشد با شدت و با قاطعیت برخورد شود و سرکوب شوند. مردم ما شاهد خواهند بود که از امروز نیروی انتظامی، نیروی قهرمان بسیج حاضر در صحنه، با این عناصر فرصت طلب و آشوبگر – اگر جرات ادامه حرکت مذبوحانه داشته باشند- چه خواهند کرد… آن عاملی که امروز ملت ما را متحد کرده است و پیوند ناگسستنی در ملت ما ایجاد کرده است، اسلام و [اسلامیت نظام] است و مظهر این اسلامیت، رهبری و مقام ولایت است… مسئله ولایت مظهر اقتدار ملی ما است. ..در کدام کشور جهان، حرکت های آشوب طلبانه این چنین تحمل می شود اینها خیلی پست تر و حقیرتر از آن هستند که بخواهیم نسبت به آنها تعبیر حرکت براندازی را مطرح کنیم. در کجای دنیا و در کدام کشور و توسط کدام دولت، آشوب، تخریب و بر هم زدن نظم جامعه، تحمل می شود. مگر دولت مقتدر جمهوری اسلامی ایران مسئولین امنیتی نظام، این گونه حوادث را تحمل خواهند کرد. این صبر و متانت، در یکی دو روزه برای این بود که ماهیت این چند صد نفر اوباش به خوبی برای مردم ما روشن می شود و همه به خوبی بدانند اینها چه کسانی هستند و دارای چه ماهیتی هستند.[4]

علیرضا زاکانی از چهره های مطرح اصولگرا با ستایش از سخنان روحانی در ۲۳ تیر می گوید: آقای خاتمی که رئیس جمهور است به عنوان یک عنصر تجدیدنظرطلب که بسیاری از کارهای افراطی را قطعاً قبول نداشت، در ۲۳ تیر حاضر نمی شود که بیاید و سخنرانی کند، آقای هاشمی نیز حاضر نمی شود که سخنرانی کند، آقای ناطق هم حاضر نمی شود تا اینکه آقای روحانی که تازه از خارج از کشور برگشته بود، آمد و صحبت های خوب و انقلابی هم کرد. [5]

بازتولید، 18 تیر 78، این بار در بهار 88 صورت گرفت. 4 سال از آخرین روزهای حضور اصلاح طلبان تندرو در قدرت می گذشت. کشور در دوران زمامداری این جریان، آسیب های امنیتی، فرهنگی و سیاسی بسیاری از جانب آنان دیده بود. محمود احمدی نژاد با پیروزی در انتخابات 84 و تحمیل شکست سنگین بر پیکره احزاب اصلاح طلبی چون کارگزارن، مشارکت، مجاهدین انقلاب اسلامی و در کل جبهه دوم خرداد، بار دیگر، خود را در رقابت با دو نامزد از این جریان در سال 88 دید.

اصلاح طلبان، با وارونه سازی واقعیت های کشور، سعی در القاء جو ناامیدی و ناکارآمدی دولت احمدی نژاد داشتند و کلیه نیروهای خود را در احزاب مختلف و رسانه های جمعی خود در داخل و خارج کشور برای پیگیری این رویکرد، بسیج کرده بودند. حتی در این زمینه میلیون های سی دی با نگاهی تحقیرآمیز، تند و نادرست علیه کارنامه دولت منتشر شد. اما برخلاف تمامی محاسبات آنان، با حضور بیش از 80 درصدی مردم در پای صندوق های رای، نام محمود احمدی نژاد با 24 میلیون رای، به عنوان رئیس جمهوری برای 4 سال بعدی اعلام شد.

 هرچند ابعاد فتنه 88 از 18 تیر 78 به مراتب بیشتر بود و شباهت های فراوانی از لحاظ نیروهای آشوب گر، اتاق فکرهای اصلاح طلبان در پشت صحنه، هجمه رسانه ای شدید غرب و ضد انقلاب بین این دو رویداد وجود دارد، اما در سال 88، می توان اذعان کرد که دولت های استکباری طرح های شومی برای تجزیه ایران و ایجاد جنگ داخلی فرسایشی داشتند. طرحی که با هوشیاری مقام معظم رهبری و حضور شبانه روزی نیروهای امنیتی و اطلاعاتی خنثی شد و همچنین ثابت کرد که جریانات تندرو اصلاح طلب تا به چه میزان در خیانت به منافع ملی ایران، پیش قدم هستند و حاضرند برای دستیابی به قدرت، کشور را در باتلاق جنگ داخلی فرو ببرند.

خوشبختانه می توان با مرور و در کنارهم قرار دادن برخی از حوادث تاریخی، خط سیر مشخصی را برای آنها ترسیم کرد. کینه فروخفته از نظام در سال 78، این بار از حنجره همان افرادی خارج شد که میدان دار، حوادث کوی دانشگاه و جنجال های پس از آن بودند. کروبی و موسوی، در نقش جلوداران فتنه جدید ظاهر شدند و ماه ها ایران شاهد پیچیده ترین و گسترده ترین توطئه ها علیه خود بود. 10 سال از تجدید قوای نیروهای آشوب گذشته بود و تجربیات بیشتری نیز در این برهه داشته اند و از قضا در پشت سر، حمایت برخی از شخصیت های بزرگ را نیز حس می کردند.

دامنه فتنه محدود به تهران نبود و شهرهای بزرگ دیگر کشور چون شیراز و اصفهان را نیز در برگرفت. این بار شعارهای ساختارشکنانه از همان روز های اول سرداده شدند و نشان از توطئه براندازی داشت و انتخابات تنها بهانه بود. نقطه اوج فتنه 88، عاشورای آن سال بود یعنی 6 دیماه، که مردم با بیانیه های کذایی برای حضور در خیابان ها فراخوانده می شدند. اغتشاشگران از شعارهای ضد نظام و ولایت فقیه پا را فراتر گذاشتند و تاسوا، عاشور و مقام والای سالارشهیدان را خدشه دار ساختند. هنجارشکنی عجیبی که در تاریخ  مذهبی ایران شاید نظیری برای آن یافت نمی شود.

این بی حرمتی بی سابقه توسط فتنه گران، حجت را برای مردم ایران تمام کرد و ملت غیور و زخم خورده از هجمه توهین ها، حماسه ای بی نظیر در 9 دی 88 خلق کردند و نسخه فتنه و سران آن را در هم پیچیدند. اما در این میان برخی از سیاسیون که از حامیان سران فتنه در انتخابات بودند، یا روزه سکوت گرفته یا به هر نحوی بر آتش فتنه می دمیدند. نمونه بارز آن، نامه بدون سلام هاشمی رفسنجانی به مقام معظم رهبری در روزهای شروع فتنه بود.

در سال 78، روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت و توانسته بود نقش مهمی در برچیده شدن فتنه 78 ایفا کند. در سال 88، او علاوه بر عضویت در مجلس خبرگان به عنوان نماینده تهران، ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را نیز برعهده داشت. شرایط برای وی به گونه ای بود که در زمان تبلیغات انتخاباتی 88، می توانست مواضع انتخاباتی صریح تری نسبت به دوران تصدی دبیری شورای عالی امنیت اتخاذ کند و حمایت خود را به صورت علنی یا تلویحی از کاندیدای اعلام دارد.

روحانی که در سال 84 به دلیل اختلاف با محمود احمدی نژاد در زمینه پرونده هسته ای، جای خود را به علی لاریجانی در شورای عالی امنیت ملی داده بود، یکی از منتقدان اصلی سیاست های دولت به شمار می رفت. حسن روحانی در اواسط اردیبهشت 88 و پیش از شروع انتخابات در خرداد 88در سخنانی در جلسه حزب اعتدال و توسعه،  نقد صریحی از وضعیت موجود کشور داشت و با تقسیم بندی جناح ها به اردوگاه حفظ وضع موجود و تغییر وضع موجود، انتخابات 88 را "لیلة القدر" نظام و کشور دانست که باید اوضاع تغییر پیدا می کرد: اهمیت و حساسیت این انتخابات به حدی است که می توان آن را «لیلة القدر» نظام و کشور و مردم دانست...حالا هر چه قدر هم که شعار بدهیم و از خود تعریف و تمجید کنیم، واقعیت را نمی توانیم محو کنیم و مردم آگاه ایران تحت تاثیر تبلیغات عوام فریبانه قرار نمی گیرند...برخی از مسئولان ما ظاهراً تصور می کنند که حکومت کردن و اداره یک کشور یعنی فقط تبلیغات و با آمارسازی و گزافه گویی می توان هم برای مردم رفاه آورد، هم کشور را به یک ابرقدرت تبدیل کرد و هم واقعیات عرصه جهانی را تغییر داد...من معتقدم که ادامه شرایط موجود را نمی توان پسندید.[6]

پس از برگزاری انتخابات و پیروزی مجدد احمدی نژاد، روحانی سعی می کند مواضع خود را در قبال فتنه پنهان نگه دارد و ریشه آن را نه در نقشه شوم دشمن برای براندازی نظام بلکه در سیاست ها و اظهارات رئیس دولت وقت، می دانست. زبان روحانی نسبت به سیاست های دولت بسیار تندتر از گذشته می شود و بدون پرده دولت را نقد می کند. به دنبال حماسه 9 دی ماه 88، در روز 28 دی، روحانی در یک سخنرانی به شدت به احمدی نژاد و فضای امنیتی کشور می تازد، بدون آنکه از حماسه مردم سخنی بگوید:  آنگاه که بین مردم و گروه های مختلف اعتماد و پیوند برقرار باشد، می توانیم به فکر ایران آینده باشیم، اما اگر اعتمادها از بین برود و به جای آن دشمنی، ستیز، اختلافات و شمشیر به رخ هم کشیدن باشد و گروهی به فکر حذف گروه دیگر باشد چه آینده ای می توان برای ایران پیش بینی کرد؟ در جامعه ای که پیوند و اعتماد رو به کاهش برود هیچ امیدی وجود نخواهد داشت.چه فضایی می تواند بر ایران آینده حاکم باشد. فضای امنیتی؟ فضای امنیتی، فضای کار، تلاش، تولید علم و تحقیق نیست نه دست به قلم می رود نه دست به کارمی رود نه فکر در مسیر اندیشه قرار می گیرد. در فضای امنیتی به جای کار فضای ترس و وحشت حاکم می شود به قول آقایی که می گفت من نسبت به خطایی که در چهل سال پیش مرتکب شده ام نگران هستم زیرا ممکن است در این فضا پرونده ای را از گوشه و کناری در بیاورند. اگر فضای حاکم بر کشور و همچنین فضای حاکم بر جهان فضای آرام توام با همکاری، کار و تلاش، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی باشد می توان امید به آینده ایران داشت، نه اینکه فضا نظامی و امنیتی باشد.

 حسن روحانی در بخش دیگر سخنرانی خود، مشارکت سیاسی در انتخابات را زیرسوال قرار داد و در سخنانی مبهم بیان داشت: در کشوری که برای مشارکت هزینه بالای سیاسی مطرح می شود اگر قرار باشد من کاندیدا شوم، دیروز و امروز گرفتار باشم و فردا بیکار، مگر دردسر دارم که مشارکت کنم . باید کسی که مشارکت می کند را جایزه بدهند و نه اینکه تنبیه کنند. بنا براین اگر هزینه های سیاسی بالا برود سرمایه سیاسی هم از دست می رود. دیدید یک ماجرای انتخابات در کشور چه حوادثی را آفرید، 7 ماه از انتخابات گذشته است اما هنوز فضای مطلوبی در کشور ما حاکم نشده است باید در آینده نگری های خود به این گونه حوادث احتمالی توجه کنیم.

یکی از حسن های انتخابات در جمهوری اسلامی ایران این است که نامزدهای نمایندگی یا ریاست جمهوری، خود را به طور مستقیم در معرض رای مردم قرار می دهند تا قضاوت درباره صداقت و اطمینان به اظهارات آنان مورد محک قرار گیرد. از این رو نامزدها سعی می کنند از لاک محافظه کاری سیاسی همیشگی خود خارج شوند و مواضع شفافتری را پیرامون پدیده های مختلف اتخاذ کنند.

به هر حال فتنه88، همچنان به عنوان معیاری برای سنجش، رویکرد سیاستمداران کارکرد خود را دارد و نمی توان به آسانی از کنار آن گذشت. حسن روحانی، که از منتقدان اصلی اوضاع کشور در دوران احمدی نژاد محسوب می شد، این بار خود، برای مدیریت کشور، آستین بالا زد و وارد کارزار شد. می توان با مروری بر مواضع وی در زمان تبلیغات ریاست جمهوری، رویکرد رئیس کنونی دولت را پیرامون فتنه 88 بهتر درک کرد.

روحانی در جلسه پرسش و پاسخی در دانشگاه تهران، آشکارا می گوید که تردیدهای نسبت به سلامت انتخابات وجود دارد:هیچ خیانتی در کشور بالاتر از خیانت به صندوق امانت آرا نیست، می گویند که انتخابات سالم است، ما نیز قبول داریم، اما بحث بر سر احساس مردم نسبت به سلامت انتخابات است، چنانچه مردم احساس رضایت نسبت به سلامت انتخابات کردند آن انتخابات پرشور می شود.چه اشکالی دارد ما یک دوربین یا مانیتور کنار صندوق های رأی بگذاریم تا همه مردم شاهد اتفاقاتی که می افتد و آنچه گفته و شنیده می شود باشند. همچنین بهتر است لیستی که در صندوق های رأی وجود دارد در تابلوی اعلانات زده شود و ما نباید منتظر بمانیم آرا به ستاد انتخابات برای جمع زدن برود، بلکه همزمان افکار عمومی نیز می بایست از آنچه درون صندوق ها اتفاق می افتد نیز خبردار شوند تا شور و نشاط انتخاباتی به وجود آید. کسی که به مدت یک سال و نیم در دبیرخانه شورای امنیت ملی جلسه گذاشت تا حصر آیت الله منتظری برداشته شود بنده بودم، این حصر در زمان ریاست جمهوری خاتمی برطرف شد، بنابراین رئیس جمهور آینده نیز می بایست با اجماع بین قوا حصر را بردارد.

روحانی در این سخنرانی، از لفظ فتنه استفاده می کند اما ریشه آن را قبل از انتخابات می داند و از نگاه وی اعتراضات خیابانی نباید بیش از اندازه ای ادامه پیدا می کرد:  فتنه ناشی از روزهای قبل رأی گیری بود. حضور اعتراضی مردم در خیابان ها پس از انتخابات 88 طبیعی بود، اما بنده ادامه این مسیر را نپسندیدم، چرا که با این روش مشکل حل نمی شد، پیشنهاد من در آن زمان بازشماری حداقل 20 درصد از صندوق ها بود، اما این پیشنهاد عملی نشد، بنابراین به نظر من ادامه تظاهرات خیابانی نیز ثمری نداشت.

رئیس جمهور کنونی کشور در سخنانی در دانشگاه بهشتی نیز، توپ را به زمین صدا و سیما می اندازد و به نظر وی اگر این سازمان به برخی که به آنها تهمت زده شده بود اجازه دفاع می داد، شاید اعتراضاتی صورت نمی گرفت: فتنه 88 از زمانی شروع شد که در صداوسیما تهمت های ناروایی به افراد زده شد. باید از ابتدا با حرکتی که نمی پسندیدیم مقابله می کردیم. صداوسیما باید همان روز به تمام کسانی که مورد اتهام واقع شدند وقت می داد. در مورد حوادث سال 88 باید با تساهل برخورد کنیم، اما اگر قرار است در این باره زمانی بحث کنیم ما حرف برای گفتن زیاد داریم. اگر به سه اصل آزادی، عقلانیت و اعتدال پایبند باشیم به توسعه فرهنگی، انسانی و اقتصادی می رسیم. حذف آزادی خواهان و منتقدان و جریان های سیاسی امکان پذیر نیست.

با مروری بر مواضع حسن روحانی در غائله 18 تیر 78 و فتنه 88 پس از آن و در دوران نامزدی ریاست جمهوری، نشان از تغییر رویکرد وی دارد. وی حتی پیش از انتخابات 92، نسبت به سلامت انتخابات ابراز نگرانی می کند و سخن از نصب دوربین و مانیتور در محل اخذ رای می زند اما در اتفاقی جالب پس از رای گیری و اعلام نتایج مشخص می شود که روحانی با درصدی اندک پیروز انتخابات است. امری که ثابت می کند که شمارش آراء و سلامت در این موضوع تا چه میزان تعیین کننده است و نامزد ریاست جمهوری نباید باعث ایجاد تردید و شک در این حوزه گردد. اما مشخص نیست چرا روحانی در اظهاراتی استفاده از صندوق های رای شفاف را مطالبه می کند.

جنبه دیگر این ماجراها، نزدیکی و دوری روحانی با مواضع تند اصلاح طلبان تندرو است. در 23 تیر 78 و چند روز پس از 18 تیر، روحانی علنا، در سخنرانی خود به نیروهای افراطی تاخت و آنان را مزدور، ضدانقلاب و پست نامید که این نهایت اختلاف دیدگاه روحانی با اصلاح طلبان را در آن زمان می رساند. با روی کار آمدن احمدی نژاد در سال 84، ائتلافی ناهمخون میان اصلاح طلبان و نیروهای راست سنتی شکل می گیرد. آنها که روی گزینه هاشمی رفسنجانی سرمایه گذاری زیادی کرده بودند، خود را شکست خورده می دیدند و مواضع این جریانات به مرور بهم نزدیکتر شد و انتقاد از سیاست دولت را در روزنامه ها، سایت ها و تریبون های رسمی دنبال می کردند. این جریان تا 88 ادامه یافت و در زمان انتخابات؛ دو نامزد اصلاح طلب برای شکست احمدی نژاد بسیج شدند، اما بیشترین نگاه جریان اصلاح طلب، کارگزاران و نیروهای راست مانند روحانی، متمرکز بر پیروزی موسوی قرار داشت. بار دیگر، این ائتلاف شکست به مراتب سنگین تری را تجربه کرد.

به دنبال فتنه 88، بخش زیادی از نیروهای تندرو به اجبار گوشه نشین یا به خاطر فعالیت در راه اندازی آشوب های پس از انتخابات محکوم شدند. اما تیغ تند انتقاد همچنان در دستان برخی از شخصیت ها مانند هاشمی، روحانی و ناطق نوری قرار داشت. انتخابات 92 فصل تازه ای از پیوند دوباره اصلاح طلبان و نیروهای به اصطلاح میانه روی راست بود. محمدرضا عارف که شانس بسیار زیادی را برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برای خود قائل بود به عنوان نماینده اصلاح طلبان خود را معرفی کرد و نظرسنجی ها نیز نشان از مقبولیت وی در میان قشری از مردم داشت. اما با حذف هاشمی رفسنجانی از چرخه انتخابات، شورای رهبری اصلاحات، حسن روحانی را به عارف ترجیح داد و از عارف خواست به نفع روحانی کناره گیری کند، امری که هرچند با نارضایتی وی همراه بود، اما در نهایت، ائتلاف پیرامون روحانی شکل گرفت و او پیروز انتخابات شد. شعارهایی را که روحانی بر سر زبان می آورد، تاحدودی در قالب گفتمان اصلاح طلبان قرار می گرفت. شاید اگر روحانی 78، نامزد انتخابات می شد، با تندترین حملات جناح اصلاح طلب روبه رو می شد. اما ناهمخون ترین نیروهای سیاسی پس از گذشت سال ها، زیر یک چتر قرار گرفتند.

پس از روی کار آمدن روحانی، اصلاح طلبان که نتیجه را بر وفق مراد خود می دانستند، فرصت را برای بازتولید شعارهای اصلاحات مناسب دیدند و جریان رسانه ای این جناح، بار دیگر با گرفتن مجوزهای رسمی از وزارت کشور روحانی، بار این مسئولیت را برعهده گرفته اند. همچنین چندین حزب سیاسی نزدیک به این جریان نیز، فعالیت های خود را شروع کرده اند.

 روحانی در دوسال اخیر توانسته، برخی از تابوهایی را که آرزوی اصلاح طلبان بود بشکند. مذاکره مستقیم با آمریکا یکی از نتایج سیاست روحانی در کشور است. با مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای نیز یکی از سنگین ترین پرونده های کشور بسته خواهد شد و اصلاح طلبان به طور قطع منتظر بهره برداری سیاسی از آن هستند. به طور خلاصه می توان گفت، روحانی کاشت و اصلاح طلبان در حال برداشتند. خط مشی کنونی روحانی، هرچند با انتقادهای از سوی اصلاح طلبان همراه است، اما روحانی 94، مطلوب آنان است.

منابع:

1- به خاتمی گفتم این ننگ بر پیشانی دولت شما باقی خواهد ماند

2- حسن روحانی مجوز دخالت بسیج در وقایع 18 تیر را صادر کرد

3- سردار رحیم صفوی: در ماجرای 18تیر 78 با حسن روحانی برخورد لفظی کردم و او به نفع سپاه رای داد

4- سخنرانی حجت الاسلام حسن روحانی درباره آشوب های ۱۸ تیر ۷۸

5- هاشمی، خاتمی و ناطق در 18 تیر حاضر به صحبت نشدند/ روحانی روز 23 تیر انقلابی ظاهر شد

6- حمله شدید حسن روحانی به احمدی نژاد

7- ایرنا: سخنان تند روحانی در همایش 'ایران فردا'

8- حسن روحانی: یک و نیم سال کار کردم تا حصر آیت الله منتظری برداشته شود

9- حسن روحانی: در مورد حوادث سال 88 حرف های زیادی داریم