هر چند قریب به اتفاق پژوهشگران بر این باورند که غنی سازی اوقات فراغت، فقط به فصل تابستان اختصاص ندارد، اما در ایران چون نوجوانان و جوانان بیشترین روزهای تعطیلی سال را در تابستان دارند، دغدغه هایشان هم بیشتر می شود.

بنابر این اوقات فراغت به معنی گذراندن وقت نیست که خیلی آسان از کنارش بگذریم، زیرا این فرایند از لحاظ جامعه پذیری دارای نمودهای فرهنگی و تربیتی است و می توان زمینه های سالم سازی محیط اجتماعی را به دور از شعارهای معمول فراهم ساخت. اوقات فراغت می تواند پاسخگوی نیازهای فردی باشد، از جنبه مادی برخوردار نباشد و نشاط و شادمانی را پیشکش کند.

نقش اوقات فراغت در تقویت مهارت های حسی، حرکتی و فعالیت های ورزشی بسیار مؤثر است و از نگاه دیگر، ورزش اولویت مورد علاقه نوجوانان و جوانان برای لحظات اوقات فراغت قرار دارد.

پس همه دست اندرکاران و به ویژه آموزش و پرورش، سازمان ورزش و جوانان، دانشگاه ها و صدا و سیما باید با برنامه ریزی های مبتنی بر نیازهای نوجوانان و جوانان اوقات فراغت را دریابند، نه به عنوان اتلاف وقت، بلکه با توجه به اصل «جامعه پذیری» که قرار است این گروه شخصیت اخلاقی و اجتماعی خود را به رفتارهای پایدار و مثبت برسانند یعنی با طرح هایی مانند توسعه مراکز ورزشی، برگزاری مسابقات و اردوهای ورزشی توأمان با رقابت سازنده برای جذب گروه های نوجوان و جوان به ورزش، اختصاص اعتبار، تأمین منابع و امکانات لازم؛ بنابراین سزاوار نیست که به بهانه کمبود امکانات، اوقات فراغت را نادیده انگاریم.

آموزش و پرورش باید اوقات فراغت را به منزله پل ارتباطی مدرسه و جامعه بداند. وقتی قرار است توانمندی های فراگیران ارتقاء یابد و از لحاظ تعلیم و تربیت به پویایی برسند، جایز نیست در این زمینه کوتاهی کنیم و یا به شکل اداری و پرکردن آمار و ارقام گذران اوقات فراغت را به امان خدا رها سازیم. نوجوانان منتظرند تا برنامه های مفید، مؤثر همراه با آموزش پایدار داشته باشند، با پیشنهادهایی مانند :

استفاده از مربیان آگاه، دلسوز و متخصص، گسترش برنامه های مذهبی، ورزشی، هنری، آموزشی و اردویی تأمین ابزار و امکانات ضروری و بهره گیری از مدیران دارای برنامه و ایده های نو که در این بیان فرهنگ کتاب و کتابخوانی هم نباید فراموش شود.

همه دست اندرکاران اوقات فراغت این نکته را به یاد داشته باشند که داشتن جامعه سالم، فقط به سلامت جسم نیست، بلکه ذهن، اندیشه و فکر هم باید تقویت شود در این رابطه کتاب و کتابخوانی نقش پراهمیتی در گذران اوقات فراغت دارد.

فرامرز محمدی پور ـ عضو خانه مطبوعات گیلان