دهه ی فجر، در حقیقت مقطع رهایی ملت ایران و آن بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا کرده است . همه می دانند که گذشته ی ما، فراز و نشیبهایی داشته است . عزت داشتیم ، ذلت داشتیم ، هدایت داشتیم ، ضلالت داشتیم ; اما در طول دوره های گذشته ، حتی در زمانی که اسلام به این کشور آمد، به خاطر این که این جا از مراکز اسلامی دور بود، حکومت اسلامی به معنای صحیح مفهوم این کلمه ، در این کشور ایجاد نشد. فتوحات اسلامی شد، عناصر اسلامی بزرگی به این جا آمدند، عناصر بزرگتری از خود ایرانیان در این جا پرورش پیدا کردند، علما و بزرگان و دانشمندان برجسته ی تاریخ اسلام و ستاره های آسمان اسلام در این جا به وجود آمدند و رشد کردند; اما نظام اسلامی حقیقتا در این کشور برقرار نشد.

ما حکومتهای اموی و عباسی را نظام اسلامی نمی دانیم . آن حکومتها هم ، نظام پادشاهی و شاهنشاهی است ; منتها یک نوع و شکل دیگرش . حکومت هارون الرشید یا عبدالملک یا هشام و امثال اینها، چه فرقی با حکومت اردشیر درازدست دارد؟ آیا چون اسمشان مسلمان است ، برتری دارند؟ مگر اسم ، مسأله را حل می کند؟ حکومت سلطان محمود غزنوی در این کشور، چه فرقی با حکومتهای جبارانی که در گذشته بودند، دارد؟ از لحاظ حاکمیت ، غزنویان چه تفاوتی با ساسانیان داشتند؟ تفاوتی که وجود دارد، مربوط به فضای اسلامی است . فضای اسلامی ، سلطان محمود غزنوی را هم وادار می کند که نمازش را بخواند. آن کسی هم که در ظل حکومت اوست ، او هم نمازخوان بار می آید. این ، ربطی به سلطنت سلطان محمود ندارد. این ، برکت همان مقداری از اسلام است که وجود دارد.

در این کشور، قبل از دوران حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی ، حاکمیت و مناسبات بین حاکم و مردم ، همواره رابطه ی غیراسلامی ـ رابطه ی سلطان و رعیت ، رابطه ی غالب و مغلوب ـ بوده است . همه ی کسانی که به این جا آمدند و حکومت کردند، احساس نمودند که بر این مردم غلبه پیدا کرده اند. از این آخریش که رضاخان و پسرش بود، بگیرید و همین طور عقب بروید. قاجاریه احساس کردند که بر این مردم غلبه پیدا کرده اند و فاتح شده اند. از اول به عنوان فاتح ، بنای حکومت خودشان را گذاشتند. قبل از آنها، زندیه و افشاریه و صفویه فاتح شده بودند.

اگر همین طور به عقب بروید، سلسله های گوناگونی را می بینید که با پول و زور و قبیله گری و قلدری و پهلوانی و با وسایل گوناگون آمده اند و بر این مردم فاتح شده اند و آنان را به زیر یوغ حکومت خودشان کشانده اند. لذا همیشه روابطشان با مردم ، "ما فرمودیم " بوده است . "من به ملت عرض می کنم "، "من خدمتگزار ملتم " که امام می گفت ، متعلق به جمهوری اسلامی و اسلام و امام اسلامی ما بود; والا قبل از او، "ما امر می فرماییم " و "ما چنین فرمودیم " بود.

از این کلمات ، می شود رابطه را فهمید. رابطه ، رابطه ی یک حاکم و فاتح و غالب و اختیاردار و قدرقدرت بود. سلطنت را هم یا با شمشیر به دست آورده ، یا از پدرانشان ارث برده بودند; لذا زیر بار منت کسی هم نبودند و "السلطان بن سلطان " می نوشتند !به کسی مربوط نیست که من پادشاهم ; من ارث برده ام ! مثل کسی که فرضا از پدرش یک آفتابه ی مسی ارث می برد و متعلق به خودش است . آیا کسی می تواند بگوید تو چرا این آفتابه ی مسی را داری ؟ ارث برده است دیگر. این هم سلطنت را ارث برده است و مثل همان آفتابه ی مسی ، برایش ملک شخصی است و هیچ کسی حق دخالت در آن را ندارد; "السلطان بن سلطان !" اینها نکاتی است که باید به آنها توجه کنید. 
آن پادشاهی هم که حکومت را با شمشیر به دست آورده بود، خدا را بنده نبود; مثل نادرشاه ، مثل آقامحمدخان ، یا مثل خود رضاخان . اینها با زور و قدرت به حکومت رسیده بودند. البته رضاخان ، در سایه ی شمشیر خودش هم نبود; در سایه ی شمشیر دولت بریتانیا بود که حکومت را به دست آورده بود.

دهه ی فجر آمد و این سلسله ی غلط، این هندسه ی معیوب و این رشته ی بیمار را قطع کرد و تمام شد. آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت . دیگر آن جایی که حکومت ، غالب و فاتح و آقا و قدرقدرت و صاحب اختیار است ، گذشت . دوره یی آمده که اگر آقایی هست ، خود مردمند. وقتی که امام سر کار آمد، مردم او را قبول داشتند و مظهر قدرت مردم بود. او از خودش چیزی نداشت ، از پدرش چیزی به ارث نبرده بود، با شمشیرش چیزی علیه مردم به دست نیاورده بود; بلکه شمشیر مردم در دست او بود و بر سر ضد مردم و بر سر مهاجم و استعمارگر و توطئه چی و کودتاچی زد. هر وقت هم مردم اراده می کردند که شمشیر را از دستش بگیرند، متعلق به خودشان بود و او هم دو دستی تقدیم می کرد و طلبی از کسی نداشت . ببینید، این بنای حکومت جمهوری اسلامی است . این برکات ، این انتقال مهم و این تغییر خط، در نقطه ی دهه ی فجر انجام گرفته است . این لحظه ی تاریخی ، لحظه ی مهمی است .

شما ولادت پیامبر(ص ) و ائمه (ع ) را جشن می گیرید. صدها سال است که ولادت مسیح (((ع ) را جشن می گیرند. چرا ولادتها اهمیت و ارزش دارند؟ به خاطر این که یک مقطع حساس و تعیین کننده و یک نقطه ی عطف و یک پیچش در تاریخند. یعنی تاریخ در خطی می رفت ; اما در این لحظه ، به یک سمت دیگر پیچید. این ، نقطه ی پیچ و نقطه ی عطف و نقطه ی انعطاف به یک سمت دیگر است . اگر ما با این حساب نگاه کنیم ، اهمیت دهه ی فجر خیلی زیاد است .
ما در تاریخ ، واقعا مثل دهه ی فجر نداریم . حتی اسلام با آن عظمت ، در دهه ی فجر برای ما اثر بخشید. آیا غیر از این است ؟ اسلامی که نبی اکرم (صلی الله علیه واله وسلم ) آورد، در روزگار امویها و عباسیها به ما اثر نبخشید. البته آثار درجه ی دو را به این ملت داد و افراد برجسته و شخصیتهای ناب و عرفا و علما و زهادی بندرت پیدا شدند و توانستند در آن فضا پروازی بکنند; اما عامه و توده ی مردم و نیز نظام اجتماعی ، از آن برکات خیری ندید. آن برکات ، امروز خودش را نشان می دهد.

البته دهه ی فجر، جزو رشحات اسلام است . خیال نکنید که دهه ی فجر منهای اسلام ، چیزی است . دهه ی فجر منهای اسلام ، یک پول هم ارزش ندارد. دهه ی فجر، آن آیینه یی است که خورشید اسلام در آن درخشید و به ما منعکس شد. اگر این آیینه نبود، باز هم مثل همان دوره های تاریک و قرون خالیه ، بایستی ما می نشستیم و اسمی از اسلام می آوردیم . با حلوا حلوا گفتن هم که دهان شیرین نمی شود! 

پادشاهانی بودند که حتی علمای بزرگ ما در کتابهایشان از اینها تعریف کرده اند. البته علمای بزرگی مثل کاشف الغطاء یا علامه ی مجلسی ، بی خود تعریف نمی کنند; مصلحتی برایشان داشته که تعریف کرده اند. ببینید این پادشاهان چه قدر بد بودند. واقعا فتحعلی شاه چه قدر بد است . اصلا می شود اندازه یی برای بدی فتحعلی شاه معین کرد؟ شاه عباس صفوی چه قدر نحس است . اصلا می شود اندازه یی برای بدی شاه عباس صفوی پیدا کرد؟ حالا می گوییم شاه اسماعیل صفوی تشیع را آورد; شاه عباس صفوی چه کار کرده است ؟ روی منبر تشیع نشسته ، آقایی کرده و بالا رفته است . البته شاه اسماعیل و شاه طهماسب ، حساب دیگری دارند.

از نجسترین انسانهای روزگار، همین پادشاهانی هستند که گذشتند. همه شان همین طورند و هیچ فرقی باهم ندارند. من تاریخ را زیاد خوانده ام و در میان پادشاهان ، واقعا استثنایی سراغ ندارم . همین امیراسماعیل سامانی ، همین آل بویه ی شیعه ، همین سلجوقیان و غزنویان و دیگران ، هر کجای کارشان را نگاه کنید، می بینید که مظهر زشت ترین خصوصیات بشری بودند و چه قدر از نعم الهی سوءاستفاده کردند. این سلسله ، در دهه ی فجر منقطع شد و دهه ی فجر، خاستگاه ارزشهای اسلامی گردید. حالا شما ببینید، برای این نقطه ی عطف ، چه قدر باید بزرگداشت گرفت و چه کار باید کرد. نکته این جاست . 

مطالبی که من راجع به دهه ی فجر گفتم ، همه ی شما می دانید و چیزهای جدیدی نبود که عرض بکنم . مطالبی هم که خواهم گفت ، همین طور است . چیز تازه یی که ما برای شما نداریم ; منتها تذکرا نکاتی را عرض می کنیم :

اولا، جشن دهه ی فجر باید از صورت جشن دولتی خارج بشود. البته می گویید کارهایی هم کرده اید، راست هم می گویید; اما این کار نشده و باید بشود. من می دانم که شما خیلی تلاش کرده اید; اما آن کاری که باید بشود، نشده است . من یک بار در نماز جمعه گفتم که برگزاری دهه ی فجر، باید مثل برگزاری جشن نیمه ی شعبان باشد. حالا ببینید چه طور تبلیغاتی لازم است ، چه طور فیلمی باید بسازید، چه طور سخنرانی یی باید بشود و چه کار باید بکنید. اینها دیگر به عهده ی شما ـ یعنی شورای هماهنگی تبلیغات ـ است . بنشینید روی این قضیه کار کنید. چه کار باید بکنید که وقتی آدم در شب بیستم و بیست ویکم و بیست ودوم بهمن به خیابان می رود، همه جا پرچم زده باشند و فقط سر در ادارات پرچم و چراغ نباشد؟

اصل قضیه این است که برگزاری این گونه مراسم ، باید در میان مردم برود. هر نهادی که مردمی شد، ماندنی است ; زیرا مردم ماندنی هستند. ماندنیترین چیزهای این عالم ، مردمند. اگر چیزی به سرچشمه ی مردم وصل شد، این دیگر تضمین شده و تمام گردیده است ; ولی اگر قطع شد، پدرش درآمده است . دین هم همین طور است . دین هم ـ حتی بهترین دینها ـ اگر مردمی نبود و دولتی شد; یعنی اگر مردم نگاه کردند، دیدند این دین که متعلق به این آدمهاست ، به درد نمی خورد ـ کمااین که در مورد دین زرتشت و نیز در صدر اسلام در زمان سلاطین جابر اموی ، تا حدود زیادی این طور شده است ـ ضایع خواهد شد. 
این تشکیلات بایستی مردمی بشود، تا مثل نیمه ی شعبان برگزار گردد. خودتان می دانید که برای نیمه ی شعبان ، هیچ کس به کسی نمی گوید که بیایید طاق نصرت ببندید. اگر هم یک روز بگویند نبندید، مردم تشنه تر می شوند که ببندند و به هر قیمتی هست ، می خواهند آن را برپا بدارند. همت اصلی ، این است . 

ثانیا، فیلمها و سریالهایی که به مناسبت دهه ی فجر ساخته می شود، باید یادآور خاطره های خوش انقلاب و نشان دهنده ی حضور مردم و حل شدن آنها در انقلاب باشد و بدآموزی نداشته باشد. البته در گذشته ، گاهی بدآموزیهایی در آنها بود که من حالا جزییاتش را رها می کنم و وارد آن نمی شوم . این فیلمها باید صحنه های تظاهرات ضدامریکایی و ضداسرائیلی را زنده کند. در گذشته ، این نکات را به صدا و سیما هم گفته ام و برادرانی که از صدا و سیما در این جا هستند، حتما این موارد را منعکس کنند.

بهترین خاطره ی انقلاب این است که همه از خودشان بیرون آمدند و در انقلاب حل شدند. در دوران انقلاب و در مقاطعی از دوران جنگ هم همین طور بود. ناگهان یک فرمان از امام صادر می شد، می دیدید که مردم دیگر سر از پا نمی شناسند. پدر به پسر می گوید، من می روم ; پسر به پدر می گوید، من می روم ; مادر به هر دو می گوید، هردوتان بروید. مال می دهند، جان می دهند و اصلا خودی مطرح نیست . همین مقطعها بوده که انقلاب را نگهداشته است ; اشتباه نشود. این طور نیست که خیال کنیم در همه ی این احوال دوازده ساله ، ما هر لحظه انقلاب را نگه می داشتیم . نه ، لحظه هایی هم داشتیم بندهای انقلاب را باز می کردیم . آن جایی که باز انقلاب جان گرفته ، نفس کشیده و بالا آمده ، همین مقاطع حساس است که ناگهان جمع کثیر و قابل توجهی ، گاهی هم همه ی مردم ، دیگر از "خود" فراموش کردند و به میدان "کل " و میدان انقلاب و کشور و اسلام آمدند. البته چنین چیزهایی ، فقط به برکت اسلام و دین قابل تحقق است و لاغیر. مراسم شما باید اینها را به یاد مردم بیاورد. 

ثالثا، راهپیمایی روز بیست ودوم بهمن باید با عظمت انجام بگیرد. مواظب باشید که قبل از روز بیست ودوم بهمن ، یک راهپیمایی یا تجمعی ـ ولو کوچک ـ انجام نگیرد. در ذهنتان باشد که این گونه راهپیماییها را ممنوع کنید. اگر فلان گروه می خواهد در فلان جا راهپیمایی کند، بعد از بیست ودوم بهمن باشد. روز بیست ودوم بهمن ، باید ناگهان همه ی کشور منفجر بشود و مردم به خیابانها بریزند.

بعد از رحلت امام (رضوان الله علیه ) و بعد از گذشت سالگرد ایشان ، این دهه ی فجر باید نشان بدهد که برای مردم ، خاطره ی امام ، مثل شخص امام گرامی است ; والا اگر قرار شد که خاطره ی امام ، همین طور مثل همه ی خاطره های معمولی ، آهسته آهسته ضعیف بشود، یک روز هم از بین خواهد رفت و آنگاه واویلاست . این را بدانید، آن روزی که ما در این مملکت ، خاطره ی امام را نداشته باشیم ، خسارت خیلی بزرگی به این کشور خواهد خورد. نباید بگذارید چنین شود.

خاطره ی امام ، بیش از همیشه ، در دهه ی فجر و بیست ودوی بهمن است . حتی بیشتر از مراسم سالگرد رحلت امام ، این بزرگداشت نشان دهنده ی شخصیت آن بزرگوار است . این ، در حقیقت ولادت امامت در این کشور است ; به همان معنایی که خود امام و اسلام برای ما ترسیم کرده اند. قبل از آن ، امام رهبر مبارزه و نهضت بودند; ولی از روز ورود به کشور و تشکیل دولت اسلامی ، امام امت اسلامی شدند. این ، مهمتر از خاطره ی درگذشت است . سعی کنید که راهپیمایی را هرچه با عظمت تر برگزار کنید. با صدا و سیما هم صحبت بکنید; آنها هم موظفند که همکاری بکنند. این کار، اجتناب ناپذیر است . بهترین برنامه ها را هم برای این کار اختصاص بدهید. 

رابعا، مساجد را در این دهه فعال کنید. آقایانی از روحانیت مبارز هم در این جا هستند، که می توانید از آنها کمک بگیرید. البته هر سال مراسمی هست ; اما تأمین کننده ی آن مقصودی که در ذهن خود آقایان بوده و ما هم به همان مقصود نظر داریم ، نبوده و یا کمتر بوده است . بعضی از مساجد، خوب بوده و بعضی هم خوب نبوده است . مساجد عمده ی شهرها ـ تهران و بقیه ی شهرستانها ـ باید فعال بشوند. سخنرانی و دعوت از مسؤولان را کنار بگذارید. سخنرانی کوتاه باشد. یک نفر که بیاید، ده دقیقه یا بیست دقیقه صحبت بکند، بس است . در این مراسم ، مردم را با هیجانهای عاطفی صحیح ، تر و تازه و زنده کنید. یک سال ، دوران تفکر و اندیشیدن و درس خواندن و درس گرفتن است . در این مراسم ، بایستی انرژی آن یک سال درس خواندن تأمین بشود. این منظور، دیگر با درس خواندن تأمین نمی شود; بلکه با احساسات فراهم می گردد. در عواطف هم از همه قویتر، عواطف مربوط به عاشورا و امام حسین (ع ) است . به همین خاطر است که بیشتر از همه ، آن را تضمین می کند. تولی و تبری ، یعنی عشق و نفرت ، پیوند دوستی و گسستن از دشمنان . این عواطف موجب می شود که انسان بتواند در دوره ی سال حرف بزند و مستمع پیدا کند. اصلا شما در این جا عواطف را کاری بکنید که تا آخر سال بتوانند مستمع گویندگان انقلابی بشوند; والا اگر آن شوق و علاقه و عاطفه نبود، اصلا به حرف گوش نمی کنند و اهمیتی نمی دهند. 

جلساتی که برپا می شود، باید شاد باشد. شیرینی یی بدهند، شربتی بدهند، مداحی شعر بخواند، شعرا شعر بخوانند و یک نفر هم صحبت مختصری بکند، اشکالی ندارد. همین قدر مردم بدانند که به مناسبت دهه ی فجر، شب یک چراغ در این جا روشن است و دسته دسته بیایند و بروند. اگر این کار را بتوانید ان شاءالله انجام بدهید، حایز اهمیت است . البته از قشرهای مختلف ـ مخصوصا از علما ـ خیلی باید کمک بگیرید.