محراب محمدزاده

1. «قرار بوده آقای برزیده در این باره فیلم بسازد آن هم حول و حوش 15 سال پیش اما تلاش های او به ثمر نرسیده است. 15 سال است که رها شده ام و نهایت بی احترامی به من شده است و البته به مسئله حمله به کنسولگری مزارشریف نیز بی عنایتی شده است. نمی دانم چرا مرا رها کرده اند و در سالگرد مزارشریف و دیدار با مقام معظم رهبری هم دعوتم نکردند. این نهایت بی احترامی به من بود و برای من و خانواده ام سخت تمام شد.»/ صحبت های الله داد شاهسوند در بر نامه راز

2. صحبت های شاهسوند در برنامه راز کافی بود تا دوباره جرقه یکی از اتفاقات حساس و تراژیک جمهوری اسلامی ایران زده شود. حمله به کنسولگری ایران در مزار شریف و ترور(تیرباران) دیپلمات های ایرانی در زیر زمین کنسولگری؛ شاید اگر همین داستان یک خطی هم در سینمای هالیوود بود، تاکنون چندین برداشت متفاوت از آن در قالب فیلم نمایان می شد، اما مسئله این است که داستان شهادت دیپلمات های ایرانی یک اتفاق خاص دیگر داشت که شاید در نگاه اول یادآور فیلم های اکشن آمریکایی با قهرمانان دروغین باشد، اما در ایران از این قهرمان های واقعی کم نیستند، زنده ماندن یک دیپلمات ایرانی که با پای زخمی در 31 روز خودش را به مرز ایران می رساند و ادامه ماجرا.

«مزار شریف» این روزها در میان هیاهوهای خاص سینما و در کنار فیلم هایی مانند «محد رسول الله»، «قندون جهزیه» و... اکران شده است، اگر از بحث کفه سنگین ترازوی سینمای ایران در مقابل دیگر ایام سال بگذریم، «مزار شریف» فیلمی شریف است. برزیده که پس از چند سال غیبت دوباره به سینما بازگشت، تقریبا اثری متفاوت را از خود ارائه داد، فیلمی با شعار «هیچ جنگی به نفع هیچ مردمی نیست»

برزیده با استفاده از فلش بک(بازگشت به گذشته) و بازگشت دوباره به مرز ایران و دکلی که شاهسوند در آن است، تعلیقی ایجاد می کند که مخاطب را برای رسیدن به پاسخ آن مشتاق می کند، این تلاشی از سوی برزیده برای تک بعدی نبودن ماجراست، جلوه های ویژه فیلم هم با اینکه در نگاه اول اشکلاتی به آن وارد است، اما نقش بسزایی در تاثیرگذاری هرچه بیشتر صحنه های مختلف گذاشته است و البته نکته مثبتی که در این بین قابل توجه است، بومی بودن آن و بدون دخالت عوامل خارجی است، معتمدی حتی برای جلوه های ویژه بصری این فیلم دیپلم افتخار سی وسومین جشنواره بین المللی فیلم فجر را دریافت کرده است. از سوی دیگر گروه صحنه و لباس نیز فضایی متناسب را ایجاد کرده اند. هرچند در برخی صحنه ها کاهش نور تصویر را نامعلوم می کرد.

3. «مزار شریف» روایتی خطی از داستان شهادت دیپلمات ها و رسیدن شاهسوند به مرز ایران را ارائه می دهد، روایتی که البته می توانست جذاب تر از آب در بیاید، «مزار شریف» بیش از آنکه یک اثر سینمایی باشد، یک جرقه دیگر از غافل ماندن فضای هنری کشور از اتفاقات مهم تاریخ معاصر است. بازخوانی تاریخ با زبان هنر مسئله مهمی است که متاسفانه طی سالیان از آن غفلت شده است، تاریخی که هم برای نسل اول و دوم انقلاب خاطره انگیز و جذاب است و هم برای نسل سوم و چهارم انقلاب آگاهی بخش. فراموشی فراز و نشیب های تاریخ معاصر، به ویژه تاریخ پس از انقلاب اسلامی آن قدر حساس و در معرض فراموشی است که گویا نه تنها برای آگاهی نسل جدید، بلکه برای بازآفرینی آن در ذهن نسل گذشته نیز الزامی است.

برزیده در «مزار شریف» تنها روایت کننده واقعه ای است که 16 سال پیش رخ داده نیست، بلکه او روایتی را ارائه داده که نسل چهارم انقلاب اسلامی هیچ ذهنیتی از آن ندارد، به طوری که برخی در مواجهه با این فیلم از واقعی یا غیر واقعی بودن این حادثه می پرسند. برزیده اگر شاید به زعم برخی نتوانسته آن طور که باید از ظرفیت های بسیاری بالای این رخداد واقعی بهره ببرد، اما توانسته برگی از تاریخ را برای همیشه توسط یک اثر هنری زنده نگاه دراد.

4. متاسفانه عادتی نانوشته در میان برخی هنرمندان وجود دارد که اگر یک سوژه یا موضوعی خاص توسط هنرمندی دیگر کار شود، دیگران به سراغ آن نمی روند، اتفاقی که باعث شده که بسیاری از اتفاقات تنها از منظر چند فرد دیده شود، در حالی ظرفیت های بالای در شخصیت ها و اتفاقات مختلف وجود دارد که نیازمند آفرینش اثری هنری با نگاه های متفاوت است. خوشبختانه این اتفاق برای شخصیتی هم چون شهید چمران رخ  داده است و امروز می توان علاوه بر فیلم سینمایی «چ»، شاهد اجرای نمایش «تکه های سنگین سرب» در همین رابطه باشیم و سریالی که مراحل تولیدش در حال انجام است. موضوع فیلم سینمایی «مزار شریف» هم از این دایره خارج نیست و باید امیدوار بود که نه تنها از این پس شاهد تولید آثاری با رخداد های خاص تاریخ معاصر باشیم، بلکه شهادت دیپلمات های ایرانی در مزار شریف نیز به شکل هایی مختلف چه در عرصه سینما، چه در عرصه تئاتر و حتی انیمیشن ارائه شود.
همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان