دکتر علی یحیی زاده – رجانیوز: بعد از انتشار بیانیه لوزان انتقادات وسیعی از تیم مذاکره کننده به دلیل پذیرش تعلیق تحریمها به جای لغو مطرح شد. مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده بودند که لغو تحریمها خط قرمز است[۱]. در آن زمان جناب روحانی، ظریف و عراقچی با اعتماد به نفس مثال زدنی آشکارا از لغو تحریمها دم زدند و منتقدین را به سوء برداشت از متن بیانیه متهم کردند.
بعد از انتشار متن برجام دوباره همین انتقاد و پاسخ مطرح شد. طبق مفاد ماده ۱۶ و ۱۷ ضمیمه ۵ برجام تحریمهای آمریکا و اروپا حداقل تا ۸ سال آینده تعلیق میشود. اما تیم مذاکره کننده همچنان با استناد به برداشت غلط از عبارات مندرج در متن از پاسخگویی طفره میرفت. تا اینکه در جلسات کمیسیون برجام دکتر عراقچی صراحتا موضوع تعلیق تحریمها را پذیرفت و در گزارش کمیسیون برجام نیز این موضوع به عنوان یک نقطه ضعف جدی مورد تاکید واقع شد.
ماده ۱۷ ضمیمه ۵ برجام
ماه پشت ابر نمیماند. گرچه تیم مذاکره کننده ایران رفع تحریمها در لوزان و برجام را به صورت «لغو» تفسیر کرد اما واقعیت این عوام فریبی در بیانات بی پرده کریس بکمایر متخصص تحریم و نماینده وزارت خارجه آمریکا در مذاکرات هسته ای در اندیشکده CSIS بیان شد:
«فاز اول کاهش تحریم ها که ما به آن «روز اجرا» میگوییم زمانی است که ایران همه تعهدات خود را انجام داده باشد. در روز اجرا گامهایی برای تعلیق تحریمها برخواهیم داشت. گرچه در متن توافق نوشته شده «توقف اجرا» اما این فقط عبارتی جایگزین برای همان مفهوم تعلیق است. آنچه که ما واقعا انجام خواهیم داد این است که با استفاده از اختیارات تعریف شده توسط کنگره برای رئیس جمهور تحریمها تعلیق میشود[۲]. فاز دوم که در واقع باید لغو تحریمها صورت گیرد ۸ سال بعد است. در آن زمان است که نیاز به اقدام کنگره برای لغو تحریمهای کنگره وجود دارد. از آنجا که اختیار لغو کنگره دست کنگره است و ما این را میدانیم ما متعهد به لغو تحریم نشدیم و صرفا تعهد دادیم که دنبال لغو از مسیر قانونی باشیم. به این ترتیب دست کنگره باز است و آنها نظر خود را دارند که بتوانند لغو کنند و یا نکنند (خلاف توافق نیست). رفع تحریمها در شورای امنیت و اروپا نیز مثل آمریکاست (در دو مرحله تعلیق میشود). بخشی از تحریمهای اروپا در فاز اول (روز اجرا) تعلیق میشود و بخشی نیز باقی میماند. در روز اجرا شورای امنیت قطعنامه های قبلی خود را لغو میکند اما تحریمهای مهمی که مدنظر ما بود را نگه میدارد که شامل تحریمهای موشکی، تسلیحاتی و اقلام هسته ای و دومنظوره است. روز اجرا یک زمان مشروط است. مشروط به انجام تعهدات ایران. توپ تو زمین ایران است. برآورد ما این است که بین ۶ تا ۱۲ ماه زمان میبرد تا ایران تعهدات خود شامل کاهش ۹۸ درصدی ذخائر، برچیدن دوسوم سانتریفیوژها و اجرای پروتکل الحاقی و اجازه به دسترسی به ابعاد نظامی هسته ای را فراهم آورد. اگر این امتیازات بزرگ را داد آن وقت امتیاز بزرگ کاهش تحریم ها را خواهیم داد[۳]».
با توجه به بیانات صریح مقام معظم رهبری در خصوص مردود بودن توافق مبتنی بر تعلیق تحریم و تاکید مجدد ایشان بر تناظر اقدامات طرفین (اگر تعلیق کنند ما هم تعلیق میکنیم)، حال باید دید مجلس شورای اسلامی چگونه با خطوط قرمز رهبری رفتار میکند.
گرچه گزارش کارشناسی کمیسیون برجام سمت سوی دفاع از ولایت داشت اما حرکت ناگهانی علی لاریجانی در تهیه طرح برجام و ارسال آن به کمیسیون امنیت ملی روند موضوع را به کلی تغییر داد. ظاهرا علی لاریجانی به هیچ وجه حاضر به خدشه در برجام نیست. دفاع عجیبی که احتمالا از مذاکرات و توافقات دیگری با تدبیریون حکایت دارد.
[۱]. مقام معظم رهبری: «تحریم های اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگرهامریکا و چه دولت امریکا باید فوراً هنگام امضای موافقتنامه لغو و بقیه تحریم ها هم در فواصل معقول برداشته شود». «در این جزئیّات مذاکرات ـ که خیلی هم این چند ماه آینده مهم است ــ اتّفاقی که باید بیفتد این است که تحریمها به طور کامل و یکجا بایستی لغو بشود».
۱۳۹۴/۰۷/۱۵ ۱۰:۲۲
