
وقتی رسوایی به جشنواره رسید، یکی از مهمترین انتقادهای منتقدین دانشگاهی و انقلابی در مورد حجاب، نوع پوشش و آرایش صورت بازیگر زن فیلم و نوع پرداخت دهنمکی به یک زن بدکار بود و هست. مخاطبهایی که با شمشیر برندهشان با اسامی که به عنوان پیشوند و پسوند یدک میکشند، سوالاتی در ذهن مخاطبها به […]
وقتی رسوایی به جشنواره رسید، یکی از مهمترین انتقادهای منتقدین دانشگاهی و انقلابی در مورد حجاب، نوع پوشش و آرایش صورت بازیگر زن فیلم و نوع پرداخت دهنمکی به یک زن بدکار بود و هست. مخاطبهایی که با شمشیر برندهشان با اسامی که به عنوان پیشوند و پسوند یدک میکشند، سوالاتی در ذهن مخاطبها به خصوص مخاطب عام ایجاد میکنند. مخاطبهایی که دکتر و استاد بودند، اما برای رسوا کردن رسوایی همقسم شدند. راستش برخوردهایی که در این مدت، شنیدم و خواندم لازم دیدم چند نکته را با هم مرور کنیم:
۱) مدتهاست که در سریالهای تلویزیونی اثری از حجاب کامل دیده نمیشود و شخصیتهای سریالهای تلویزیونی عموما از حجابهای نیمبند و بعضا آرایشهای تند و غلیظ استفاده میکنند که غالبا نیز در خدمت فیلمنامه و خط داستانی سریال نیست و عمدتا شاهکار گریمور است. این روزها در تلویزیون در مورد حجاب کامل یا به عبارت صریحتر، چادر از یک شیوه من درآوردی که بیشتر شبیه شنل پوشیدن استفاده میکنند تا چادر سرکردن!
گذشته از آن در چند سال اخیر زنان چادری در سریالها عموما نقش زنان بلا کش و در سیاهترین موقعیتهای موجود، دارای مشکلات روحی و بعضا انحرافات اخلاقی را ایفا میکنند. این موضوع چند سالی است که گریبان سریالهای ما را گرفته اما جالب اینجاست که آقایان و اساتید منتقد هیچوقت موضع و انتقاد خاصی را نسبت به این پدیده اعلام نکردهاند! همهی این موارد تنها در رسانهی ملی و تنها تلویزیون ایران یعنی همان تلویزیون دولتی است، در مورد سینما ماجرا چند برابر بدتر است.
۲) در کشور اسلامی ما، ایران در اکثر فیلمها اعم از سینمایی و تلویزیونی در عمده فیلمهای تولیدی کشور مسئله حجاب در پایینترین سطح اهمیت قرار دارد، حتی موضوعاتی از این دست به تمسخر گرفته میشود، سوال اینجاست این منتقدان در آن هنگام کجا هستند، این آقایان همیشه منتقد هنوز موضعی در برابر این گونه فیلمها نگرفتهاند! فیلمهایی که با به تصویر کشیدن انسانها، به خصوص خانمها با چهرههای اغواگر و پوششهای نامناسب مستقیما ذهن و فکر و عقیده مخاطب را هدف قرار میدهند. عجیب نیست؟ عجیب است که جای این دسته آقایان همیشه منتقد در جلسات نقد و نشستهای فیلم در جشنوارهها و نشستهای تلویزیونی یا رسانهای خالی است. همینها در دیگر ایام صدای داد و فریادشان برای دفاع از حجاب و ابلاغ مظلومیت حجاب در هیچ سالنی طنین انداز نمیشود.
حالا در مورد رسوایی و فیلم دهنمکی آمدهاند و فریاد وا حجابا و و ا اسلاما سر میدهند، با این تعاریف آیا حجاب، پوشش و نوع آرایش شخصیت زن فیلم رسوایی، با توجه به موضوعی که طرح میکند، در جهت هدف قرار دادن حجاب است؟! با نگاهی منطقی و بی غرض به اثر، نوع روایت و قصهپردازی فیلم به این نتیجه میرسیم که این نوع پوشش شخصیت، نه تنها خدشهای به حجاب وارد نمیکند بلکه مخاطب با همراه شدن با فیلم لحظه به لحظه از آن شخصیت و نوع تیپ پوششی و اخلاقی او بیزار شده و در پایان همزمان با خود شخصیت زن فیلم و یک صدا با او از این نوع تیپ و پوشش و شخصیت برائت میجوید! جالب اینجاست که داستان فیلم متکی بر مسائل جنسی و تحریکآمیز نیست اما برای نشاندادن یک زن فاحشه نمیتوان از نگارههای خاص این نقش استفاده نکرد. کفش قرمز که نمادی از این نوع شخصیتها در ادبیات اجتماع مردم میباشد کاملا برای مخاطب نقش تفهیمی را دارد. در آرایش صورت که باز هم برای مخاطب جنبه تیپشناسی شخصیت زن را دارد از کمترین آرایش و غلظت استفاده شده به صورتی که آرایش تنها محتص به یک عضو صورت میباشد.
حال این سوال پیش میآید که آیا دلیل باز کردن و شرح پوشش این شخصیت از طرف کارگردان فقط اشاعهی بیحجابی بوده؟ یا نگاهی به جامعه و تیپهای موجود در آن. آیا دهنمکی میخواست که در فیلمش بیحجابی را رواج دهد؟ یا اینکه او برای نشان دادن یک زن بدکاره در فیلماش حتی از سادهترین آرایشها و کمترین میزان تحریک انگیز بودن پوششها در جامعه نیز پایینتر عمل کرده، به نوعی که شخصیت زن که متهم به تحریکآمیز بودن میشود در صورت حضور در جامعهی ما با همان تیپ و ظاهر در برابر آدمهای امروز جامعه به نوعی با حجاب به حساب میآید./فرهنگ نیوز
با این اوصاف میتوان گفت که، این نوع پوشش در فیلم برای شخصیت زن در صورت تحریک برانگیز بودن با یک درصد تحریک جنسی اعمال شده در خیابانها و در واقعیت زندگی ما قابل مقایسه نسیت. قابل توجه است که این نوع پوشش در خدمت داستان و خط اصلی فیلمنامه بسیار کم رنگ میشود، چون روند فیلم روند برائت جستن از آن شخصیت میباشد. حال آن که در خیابان خبری از این قضیه نیست. حالا با تمامی این نکات متعجب میشویم که چگونه این آقایون و اساتید!! وضعیت فلاکت بار حجاب در تلویزیون، سینما، خیایانها و حتی باقی فیلمهای همین جشنواره را رها کردند و به این فیلم ارزشی حملهور شدهاند!