بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن: (» همانا برای شما در روش و زندگی رسول خدا )ص( سرمشقی نیکو است « ؛ خداوند بخشنده و مهربان می فرمایند
420 ، احزاب، آیه 21 .)
کالبدشکافی پیام در فضای مجازی
بررسی اعتبار یکی از پیامها با رویکرد بهداشتی و دینی در شبکه اجتماعی تلگرام
گرفتن ناخن در شب خوب نیست امروزه علم این را ثابت کرده است پیامبر اسلام - - « 1400 » سال پیش این را فرموده بودند
نویسنده: محمد برجعلی زاده
فضای مجازی مملو از پیام هایی است که تولیدکنندگان آن بر اساس اطلاعات کارشناسی شده و برنامه های کاملاً مشخص و
هدفمند نسبت به تولید و توزیع آن اقدام می کنند. ظرافت و ساخت تخصصی این پیام ها، از هوشمندی فرستندگان آن حکایت
دارد. کسانی که اصول ارتباطات را خوب می شناسند و بر نظریه های ارتباطی و روانشناسی ارتباطی کاملاً مسلط هستند. سازندگان
پیام های فرهنگی، بخصوص در حوزه های دینی و اعتقادی به طورمعمول با اصول ساخت تبلیغ پیام و فرایند تصمیم سازی 1 ، درک 2 ؛،
گزینش 3 ، تصمیم گیری و اقناع 4 )ونگ 5 ، 2007 ( در پیام آشنایی کامل دارند.
مهم ترین نکته در تولید پیام های فرهنگی اشراف بر نگرش ها و فضای ذهنی مخاطبان جامعه هدف است. برای مثال بیشتر ما
پیام هایی را که در مدح خودمان، بزرگانمان، سنبل ها و نمادهای دینی و ملیتی مان تولید می شود سریع می پذیریم؛ البته این
طبیعی است اما در فضای مجازی که فرستندگان اصلی پیام و اهداف و نیات غایی آنها مشخص نیست و صحنه، عرصه کارزار
فرهنگی است؛ اینکه چه کسی برای چه چیزی و با چه هدفی پیام می فرستد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مواجهه سطحی با این گونه مفاهیم در فضای مجازی باعث می شود فرایند دریافت پیام تا رسیدن به مرحله اقناع خیلی سریع
اجرایی شود و هر گیرنده به طور خودکار به فرستنده ای جدید تبدیل شود. یکی از ضعف های عمده کاربران اینترنتی در کشورمان و
بیشتر کسانی که در شبکه های اجتماعی مانند تلگرام فعال هستند آشنا نبودن با ویژگی های فضای مجازی 6 است. بر اساس آمارهایی
که از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت کشورمان ارائه شده است؛ در سال 1393 بیش از 53 درصد مردم جهان و ایران از اینترنت
استفاده کرده اندکه بیش از 80 درصد از کاربران آن را جوانان 18 تا 29 سال تشکیل می دهند. هم اکنون بیش از 50 میلیون نفر در
1- Decision making
2- Perception
3- selection
4- Persuasion
5- Wang
6 - cyber space
کشور از فضای مجازی استفاده می کنند )جنتی، 1393 (. شبکه اجتماعی تلگرام 450 میلیون کاربر در سراسر جهان دارد و سهم
کاربران ایرانی از این شبکه اجتماعی موبایلی 13 میلیون نفر است )سایت مشهد پیام(.
ازآنجاکه موضوع اصلی این مقاله بررسی ماهیت و ویژگی های فضای مجازی نیست در مقدمه، به همین مقدار بسنده می کنیم و در
بخش نتیجه گیری، هرچند مختصر به آن دوباره اشاره خواهیم کرد.
در این نوشتار قصد داریم یکی از پیام های منتشره در فضای تلگرام را که بین گروه ها و افراد مختلف دست به دست می شود بررسی
نماییم و با کالبدشکافی پیام و به عبارت دیگر تحلیل محتوای آن، البته نه به شکل کاملاً دانشگاهی، مشخص کنیم اساساً این پیام و
پیام های مشابه آن با چه رویکردی تولید و در فضای مجازی، منتشر و بازنشر می شوند.
« 1 گرفتن ناخن ها در شب خوب نیست. - 2 امروزه علم این را ثابت کرده است. - 3 پیامبر اسلام - 1400 سال پیش این را فرموده
همان طور که مشاهده می شود پیام موردنظر از سه بخش اصلی تشکیل شده است. قسمت اول فرضیه پیام است. فرستنده )یا » بود
همان نویسنده و تولیدکننده پیام( فرض، یا حدس و گمانی را مشخص می نماید و بعد برای اثبات آن بند دوم را مطرح می کند
مبنی بر اینکه علم این را اثبات کرده است. او در کپشن بالای پیام با استفاده از عکس و چند جمله به ظاهر علمی که از تخریب
کلسیم بدن در صورت گرفتن ناخن در شب حکایت دارد در صدد القاء مطلب دینی در بستر گفتمانی علمی دارد اما هیچ ادله،
سند و مدرکی که حاکی از انجام چنین آزمایشی باشد ارائه نمی کند!. و از اینکه چه کسی یا گروهی، در چه زمان و مکانی و با
استفاده از چه ابزاری، و اصولاً چرا به انجام این آزمایش مبادرت ورزیدند و آخر اینکه نتایج آزمایش های خود را در کجا ثبت و
منتشر کردند اطلاعاتی ارائه نمی کند!.
فرستنده در انتها در قسمت سوم این عبارت را مطرح می کند که پیامبر اسلام 1400 سال پیش این را مطرح کرد. او حتی برای
ادعای طرح این مطلب از سوی پیامبر پیش از آنکه دانشمندان حوزه علوم تجربی به آن دست یابند سند و مدرکی ارائه نمی کند!.
تحلیل محتوای 7 پیام های منتشره در شبکه های مجازی نشان می دهد روزانه صدها مطلب با انگیزه ایجاد شبهه در بنیان های
اعتقادی مردم تولید می شود. شبهه هایی که در ظاهر درست و واقعی به نظر می رسند اما حقیقت این است که این متون به طور
حرفه ای دست کاری 8 و تحریف شده اند. در یک تقسیم بندی ساده می توانیم این شبهه ها را به دو دسته با کارکرد منفی و مثبت
تقسیم کنیم.
در کارکرد 9 منفی مخاطب به دلیل عدم آگاهی و نداشتن پشتوانه علمی و معرفتی به طور ناخودآگاه اسیر تبلیغات دشمن می شود و
در صورت اقناع، باورهای خود را زیر سؤال می برد و به عنصر بیگانه تغییر ماهیت می دهد و سرانجام در کمال خونسردی برای
بازنشر پیام اقدام می کند. در کارکرد مثبت نیز، به نظر می رسد متن ارائه شده درصدد تقویت و تأیید باورها و الگوهای اعتقادی ما
هستند اما در حقیقت آن ها افزودن پیرایه و مفاهیمی غیرواقعی به باورها و اعتقاداتمان را دنبال می کنند.
7- content analysis
8- Manipulation
9- Function
بازنشر فراوان برخی از این پیام ها بدون تحلیل و اظهارنظر از سوی کاربران به نوعی نشان از پذیرش این متون از سوی مخاطبان
دارد. برای روشن شدن موضوع، یکی از پیام های با کارکرد مثبت را که مدتی است بین گروه های مختلف در فضای تلگرام
دست به دست می شود بررسی می کنیم.
آیا میدانید چرا ناخن گرفتن در شب خوب نیست؟ «
» پیامبر )ص( این نکته را فرموده بودند « 1400 سال پیش
» اما امروزه علم ثابت کرد. درود و سلام بر حضرتش «
همان گونه که اشاره گردید موضوع اصلی در پیام فوق چیدن ناخن ها است. چیدن ناخن ها به عنوان یک اصل مهم در سلامتی و
بهداشت فردی در دین مبین اسلام مورد تأکید قرارگرفته است. این امر نخست از طرف رسول گرامی اسلام رحمت عالمیان، عصاره
فضایل خداوند متعال در هستی تبیین گردیده و بعد از سوی ائمه اطهار )ع( و راویان و محدثان نقل شده است.
در بخش نخست، ساختار پیام موردنظر را از حیث روش شناسی تحقیق موردبررسی قراردادیم و اصالت و یا عدم اصالت آن را
مشخص کردیم و اینک ضمن توصیف محتوای پیام و جستجو در منابع علمی، نخست اعتبار متن و محتوای آن را مشخص نموده،
سپس با استناد به کلام معصومین )ع( مطالب صحیح را بیان خواهیم کرد.
برای یافتن پاسخ درست، منابعی نظیر؛ سنن النبی، تألیف علامه محمدحسین طباطبایی و حلیه المتقین 10 ، تألیف علامه محمدباقر
مجلسی و سایت های تخصصی در حوزه معارف و احکام اسلامی و طب سنتی مورد بررسی قرار گرفت و نوشتار به پاسخ های منطقی
مستند گردید. آنچه در ذیل می خوانید ماحصل این جستجو است که انشاالله با مطالب شما تکمیل خواهد شد.
توصیف پیام:
اول: نویسنده برای تحکیم بخشیدن دیدگاهش در مزمت چیدن ناخن در شب، موضوعی علمی را مطرح می کند مبنی بر اینکه
.» انتقال کلسیم بدن به نوک انگشتان در شب صورت می گیرد «
.» دوم: نویسنده از مفهوم مکروه، واجب یا حرام استفاده نکرده است
استفاده کرده است. » خوب نبودن برای چیدن ناخن در شب « سوم: نویسنده از صفت
.» خوب نبودن ناخن گرفتن در شب را به پیامبر ص نسبت می دهد « چهارم: عبارت
.» چرا، چگونه و چه وقت « بررسی و ارایه مستندات در قالب عناصر خبری
چرا؟ چرا باید ناخن هارا بگیریم. پیامبر اسلام فرمودند گرفتن ناخن مانع دردهای بزرگ می شود و از ابتلا به بیماری های خوره،
کوری و پیسی جلوگیری می کند و باعث افزایش روزی انسان می شود. ایشان در پاسخ یکی از اصحاب که پرسش کرده بود چرا
مدتی است وحی بر شما نازل نمی شود فرمودند چگونه است که وحی از من بازنمی ایستد و حال آنکه شما ناخن هایتان را نمی گیرد و
چرک انگشتانتان را پاک نمی کنید ایشان همچنین افراد را از گرفتن ناخن با دندان منع می کردند. )مجلسی، 1381 : 137 ( و ) -
بحارالانوار 11 ، ج 73 ، ص 119 (. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : برخى از شما از خبرِ آسمان مى پرسند ، در حالى که
ناخن هاى خود را به سانِ ناخن هاى پرندگان، وا مىگذارند که در آنها آلودگى و چرک جاى مىگیرد)معارفی، 1394 . )
3 حلیت المتقین )به معنای زینت پرهیزکاران( یکی از کتب فارسی علامه مجلسی است که راجع به آداب و سنن و اخلاق نوشته شده. این کتاب در - 26
ذی حجه سال 1081 )قمری( نوشته شده است. موضوع کتاب عبارت است از اخلاق و آداب و سنن اسلامی که از منابع شیعی در 14 .» فصل فراهم آمده است
4 بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار یا به اختصار بِحارُالأنوار )بزرگ ترین منبع حدیث در تشیع به زبان عربی به تألیف علامه مجلسی ) - 1037 -
1110 هجری( است . این کتاب به موضوعات غیر فقهی بیش از موضوعات فقهی پرداخته است. در چاپ قدیم 25 جلد و در چاپ جدید در 110 جلد
منتشرشده است. این کتاب رابهمراه وسائل الشیعه، الوافی جوامع حدیثی )ثانویه( می نامند(.
5 وسائل الشیعة فی تحصیل مسائل الشریعة اثر شیخ حرّ عاملی از علمای قرن یازدهم هجری قمری، دربرگیرنده مهم ترین احادیث فقه شیعه در ابواب -
مختلف است، که در طول 18 سال نگاشته شده است.
امروزه نقش ناخن های آلوده در انتقال میکروب به دهان و چشم و مبتلا کردن انسان به ویژه کودکان به انواع بیماری ها به اندازه ای
شفاف است که نیاز به مصداق ندارد. اما برای اطقان متن به مطالبی از سایت پزشکان بدون مرز اشاره می کنم. شاید بسیاری از افراد
ناخن را قسمتی کم ارزش در بدن یک انسان تصور کنند اما درواقع نقش بسیار زیادی در زیبایی دست دارد.
پزشکان با بررسی ناخن می توانند به تعدادی از بیماری های سیستمیک در افراد پی ببرند. ابن سینا معتقد بود جداشدن تکه های
شدن ناشی از خشکی و مزاج سودایی است) ابن سینا، ج پنجم: » گوش موش « نازک ناخن و فرورفتن آن در گوشت یا همان 224 .)
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، ناخن نیز مانند هر عضو دیگری از بدن در معرض بسیاری از عوامل بیماری زا قرار دارد:
باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، عوامل شیمیائی و فیزیکی ازجمله بیماری های شایع ناخن هستند.
برخی دیگر از ناهنجاری های ناخن نیازمند توجه و پیگیری درمان هستند که به طور عمده به سه دسته موضعی، مادرزادی یا
ژنتیک و ناهنجاری های همراه با بیماری های پوستی یا بیماری های سیستمیک، تقسیم می شوند.
چه وقت؟ در بیشتر احادیث ناخن گرفتن در روز جمعه و حتی قبل از نماز ظهر تأکید شده، البته به سایر روزها هم اشاره شده است.
موسی ابن بکر از امام صادق )علیه السلام( نقل می کند که به آن حضرت عرض شد، شیعیان می گویند کوتاه کردن سبیل و ناخن
باید در روز جمعه باشد. آن حضرت فرمودند: پاک و منزه است خداوند، اگر خواستی در روز جمعه بگیر و اگر خواستی در بقیه
بحارالانوار، ج .» روزها 73 ، ص 123 ، حدیث 12 (. ایشان در جای دیگر انجام این عمل در روز جمعه را همراه با اعمالی دیگر، باعث
از بین رفتن "فقر" می دانند )وسائل الشیعة 12 ، ج 2 ، ص 60 - 62 ، باب 32 من ابواب صلاة الجمعة و آداب ها، ح 3 ؛ کلینی، کافی، ج
3 ، ص 418 (. همچنین در سنن النبی ص 106 به نقل از بحار ج 89 ص 358 ذکرشده است که رسول خدا ص روز جمعه قبل از
خارج شدن برای نماز ناخن هایش را می گرفت. ایشان بر مواظبت گرفتن ناخن در روز جمعه تأکید داشتند )المستدرک 13 ، ج 1 ص
6 المستدرک یکی از آثار مهم ابوعبدالله محمّد بن عبدالله بن محمّد بن حمدویه بن نعیم بن الحکم، الضبّی، الطهمانی، النیسابوری، الحافظ، الحاکم، معروف -
فقیه، محدّث و تاریخ نگار معروف در قرن چهارم هجری قمری ملقب به حاکم نیشابوری است. المستدرک علی الصحیحین از مهم ترین منابع ،» به ابن البیع
احادیث و موردقبول اکثریت مسلمانان است. موضوع آن، احادیث صحیح السندی است که به عنوان مستدرک و تکمله بر دو کتاب صحیح بخاری و صحیح
مسلم از کتاب های مشهور و معتبر اهل سنت جمع آوری شده است(.
7 کتاب مکارم الاخلاق اثر رضی الدین، حسن بن فضل طبرسی، از علمای قرن ششم هجری، فرزند امین الاسلام طبرسی، صاحب تفسیر مجمع البیان است -
8 کمال الدّین و تمام النّعمة، تألیف محمد بن علی بن بابویه معروف به شیخ صدوق )متوفّی - 381 ه ق( است. محتوای این کتاب بر مأخذ اصلی شیعه
که قبل از سال » الاصول الاربع مأة « 260 ه ق، توسط امام جعفر صادق و دیگر امامان شیعه گرد آوری شده، تکیه دارد.
.
414 .) همچنین از پیامبر گرامی اسلام )ص( روایت شده است: هر که در روز جمعه ناخن بچیند، خدا درد و بیماری را از انگشتانش
بیرون می کند و به جای آن شفا و درمان می بخشد )مکارم الاخلاق 14 ، ص 64 )
امام رضا و امام محمدباقر )ع( به چیدن ناخن در روز پنجشنبه نیز اشاره و مداومت بر این عمل را مانع "درد چشم" عنوان کردند.
در احادیث دیگری امام رضا )ع( به چیدن ناخن در روز سه شنبه، حضرت محمد )ص( به روز شنبه و چهارشنبه نیز اشاره می کنند.
امام باقر )ع( نیز بعد از تأکید بر روزهای جمعه و پنجشنبه و چهارشنبه می فرماید اگر در جمعه و یا سایر روزها ناخن بگیرد از
انگشت کوچک دست چپ آغاز و به انگشت کوچک دست راست ختم نماید )مجلسی، 1381 : 138 .)
اکنون این سؤال مطرح می شود چرا بین روزهای هفته جمعه بیشتر مورد تاکید قرارگرفته است. شیخ صدوق )ره( معتقد است
پیغمبر اسلام )ص( انجام برخی اعمال و آداب شخصی و اجتماعی را در روز جمعه بر سایر روزهای هفته ترجیح می دادند.
)کمال الدین 15 ، ج 1 ، ص 281 ») یَوْمُ الْجُمُعَةِ یَوْمٌ خَلَقَ اللَّهُ فِیهِ آدَمَ )ع « : (. علامه مجلسی به نقل از پیامبر )ص( در بحار می فرماید
روزی که خدا به فرشته ها گفت: سجده کنید به آدم، » یَوْمُ الْجُمُعَةِ یَوْمٌ أَسْجَدَ اللَّهُ مَلَائِکتَهُ لآِدَمَ « . حضرت آدم روز جمعه آفریده شد
جمعه بود و از سوی دیگر نجات بخش جهان حضرت صاحب عصر والزمان نیز در این روز ظهور خواهد کرد )بحارالانوار، ج 86 ، ص
280 (. بر اساس روایات؛ رسول خدا )ص( و ائمه )ع( بر انجام بهداشت و نظافت شخصی و در روز جمعه اهمیت می دادند. و در این
روز بر اعمالی نظیر؛ کمک به نیازمندان، صله رحم، نظافت و بهداشت بدن، انجام غسل و رفتن به نماز جمعه، مطالعه، تفریح و
رسیدگی به امور خانواده تأکید داشتند. امام صادق )ع( مؤمنین را به آرایش کردن در روز جمعه، پوشیدن لباس مناسب، استعمال
عطر )بوی خوش( و نظافت دهان با مسواک کردن، ستردن مو، گرفتن ناخن، کوتاه کردن شارب 16 سفارش می کند و از آن ها
می خواهد در روز جمعه با بهترین عطری که در دسترس دارند خود را خوشبو کنند تا بدین وسیله بوهای ناخوش را از میان ببرند، و
از این طریق شمیم خوش و راحتی به مشام حاضرانی که در کنار او هستند برسانند. دیدگاه حضرت درباره ی تفاوت استعمال عطر
بهترین عطر مردان آن است که بویش ظاهر و رنگش پوشیده باشد، و عطر زنان آن است که « میان زن و مرد جالب توجه است
راه روشن (» رنگش ظاهر و بویش پنهان باشد 17 ، جلد 2 ، ص: 32 - 49 )
در این روز از آرامش و وقار برخوردار باشد، و عبادت پروردگارش را نیکو به جا آورد، و به اندازه ای که می تواند کار نیک انجام دهد،
زیرا خداوند )در این روز( بر زمین نظر می افکند تا حسنات بندگان را چند برابر کند.
با توجه به اینکه خداوند اشرف مخلوقات، خلیفه و جانشین خود را در زمین، روز جمعه خلق می کند و باارزش ترین مخلوقاتش نیز
در این روز پای به عرصه حیات می گذارند و سفارش ها مکرر رسول خدا بر انجام بسیاری از اعمال خوب و شایسته به این روز منوط
می شود باید اذعان داشت که انتخاب جمعه به عنوان روزی خاص در حیات انسان جنبه قدسی دارد.
16 شارب: سیبیل) پایگاه اطلاعرسانی واژه یاب( -
17 کتاب راه روشن ترجمه کتاب محجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء اثر ملأ محمد محسن فیض کاشانی )زاده - 1007 در کاشان درگذشته – 1090 هجری
قمری در کاشان( برابر با ) 977 - 1058 هجری شمسی(، حکیم فیلسوف، محدث و عارف دوره صفوی و از دانشمندان شیعه است. نام او محمدمحسن بن
مرتضی مشهور به ملأ محسن و تخلصش فیض بوده است. ملأ محمد محسن شاگرد ملاصدرای شیرازی و داماد بزرگ او بوده است. در فقه و اصول و فلسفه و
کلام و حدیث و تفسیر و شعر و ادب توانا و در تمامی این ها و رشته های دیگر آثاری از خود به یادگار گذارده است.
چگونه؟ گرفتن ناخن مستحب است به هر صورتی که باشد، البته بهتر است که از انگشت کوچک دست چپ آغاز و به انگشت
کوچک دست راست تمام شود )بحار الأنوار، ج 59 ، ص 268 (. پیامبر گرامی اسلام )ص( فرمود شما مردان ناخن های خود را
بچینید. )شما زنان( برخی از ناخن های خود را بگذارید که برای شما زینت بخش تر است )وسائل الشیعه ج 2 ، ص 133 (. این حدیث
به این شکل هم نقل شده است که مردان ناخن های خود را از ته بگیرند اما زن ها ناخن های خود را کمتر کوتاه کنند. در روایات
متفاوت برای چیدن ناخن روش و ترتیب منظمی بیان شده است که از ظاهر مطلب، مفهوم نظم و انضباط به ذهن متبادر می شود.
نتیجه:
نگارنده پیام، نتیجه را بر اساس یافته علمی استوار کرده است درحالی که بررسی های انجام شده تا این زمان، فرضیه انتقال کلسیم -
به ناخن ها در شب را تأیید نمی کند. نتایج یافته ها در کتاب های طب سنتی ایران نظیر: تغذیه در طب ایرانی تألیف دکتر غلامرضا
افشار و دیگران، طب اسلامی گنجینه طب سنتی تألیف دکتر منتظر و گیاهان دارویی تألیف دکتر ابولحبیب و انجام مصاحبه های
حضوری و تلفنی با تعدادی از دانشجویان و پزشکان و استادان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، نشان داد انتقال کلسیم به نوک
ناخن ها در شب پایه علمی ندارد. به عبارت دیگر چنین فرضیه ای تاکنون مورد آزمون قرار نگرفته است.
جستجو در منابع بزرگ روایی و حدیثی نشان داد عبارتی مبنی بر اینکه پیامبر )ص( فرموده باشند ناخن گرفتن در شب خوب -
نیست جایی ذکر نشده است.
ازآنجاکه سیر علم و دانش در دنیا به ویژه غرب، نشان از تطابق بخشی از یافته های نوین علمی با آن دسته از آموزه هایی دارد که -
توسط پیامبر عظیم الشان اسلام و ائمه اطهار )ع( تبیین شده و تأییدی است بر حقانیت آنان و پیروان راستین آن ها در عصر حاضر،
نویسنده موردنظر نیز سعی کرده با طرح یک موضوع در قالب موضوعات علمی، دلیلی بر حقانیت سنت پیامبر ارائه نماید اما
ازآنجاکه هیچ سند و مدرکی برای فرضیه خود ارائه نمی دهد فرضیه وی اساساً فاقد هرگونه ارزش و اصالت است و حکم آرایه بستن
به متون دینی را دارد که عملی غیراخلاقی و ناپسند بشمار می رود.
در احادیث و روایات مربوط به سنت ناخن گرفتن، کلمه روز زیاد تکرار می شود و بین روزها نخست به روز جمعه و بعد پنجشنبه -
تأکید می شود. البته در برخی روایات به سایر روزها هم اشاره شده است؛ حتی امام صادق )ع( در پاسخ به یکی از افراد می گوید در
همه روزها می توانی ناخنت را بگیری. به نظر می رسد ائمه هدی )ع( متناسب با سطح شعور جامعه و افراد مطالب را مطرح
می کردند. به عبارتی ضمن حفظ چارچوب کلی موضوع که در اینجا رعایت بهداشت فردی از طریق گرفتن ناخن ها است، دستورات
عملی مربوط را متناسب با سطح درک و دریافت عوام و خواص با قبض و بسط مطرح می کردند و پیروان نیز متناسب با سطح
شناخت و معرفت به دستورات در قالب کلی و یا جزئی عمل می کردند. البته لازم است به این نکته نیز اشاره کنم که وقتی در همه
روایات از قید روز استفاده می شود به طور طبیعی این مطلب به ذهن متبادر می گردد که گرفتن ناخن در روز بایستی بهتر از شب
باشد.
برخلاف دیدگاه برخی از مذهبیان جامعه، بلند نگاه داشتن ناخن توسط - « از سخنان معصومین )ع( این گونه استنباط می شود که
بانوان، زشت نیست بلکه لازمه نوعی زیبایی برای آنان است و این مردان هستند که عمدتاً باکارهای مختلف سروکار دارند و در
ضمن فرصت کافی برای تمیزی و نظافت ندارند برعکس خانم ها عمدتاً در خانه با تمیزی و نظافت سروکاردارند لذا بلند نگه داشتن
ناخن )در حد مناسب( برایشان مشکل نظافتی ایجاد نمی کند. درست مانند موی سر که برای خانم ها ایرادی در بلند کردنش وجود
حقیقت، (» ندارد 1394 .)
در انتها لازم می دانم برای اطلاع بیشتر کاربران عزیز در شبکه های اجتماعی، دربارهٔ ویژگی ها و گستره فعالیت در فضای مجازی
به اختصار به برخی موضوع ها اشاره نمایم. در عصر اطلاعات و ارتباطات بخش اعظمی از تهاجم ها به فضای مجازی منتقل شده است.
امروزه جنگ سایبری، جاسوسی سایبری، دیپلماسی سایبری، اقتصاد سایبری، تجارت سایبری، دمکراسی و فرهنگ سایبری از
بررسی « . اصطلاحات رایج در فضای مجازی است. بی شک سهمگین ترین تهاجم ها تهاجم فرهنگی است کوتاه درباره تأثیر رسانه های
ارتباط جمعی بر فرهنگ ها مؤید این مطلب است که تأثیر این دو بسیار پیچیده، چندبعدی و گسترده است و از قدرت دگرگونی حیرت آوری در
همه زمینه های آموزش، علوم، تکنولوژی، اقتصاد، سیاست و روابط انسانی برخوردار جعفری نژاد و دیگران، (» است 1391 (. فضای مجازی،
گسترده ترین، سریع ترین، امن ترین و کم هزینه ترین کانال را برای انتقال اطلاعات و محتوای فرهنگی فراهم کرده است. بررسی ها
نشان می دهد بخش عمده ای از پیام ها باهدف تضعیف، تخریب باورها و اعتقادات مردم تولید و از طریق تارنمای جهانی منتشر
می شود. به نظر می رسد رویای جوزف نای 18 اندیشمند آمریکایی و تئوریسین جنگ نرم به حقیقت پیوست او در سال 1999 پدیده
قدرت نرم را مطرح کرد و در سال 2010 رسماً از انتقال دیپلماسی عمومی به فضای سایبر برای تسخیر اذهان پرده برداشت. تحلیل
محتوای پیام های منتشره در شبکه های مجازی نشان می دهد روزانه میلیون ها پیام مطلب باانگیزه های مختلف در دستگاه های
دروغ پراکنی نظام سلطه )امپریالیسم جهانی( تولید و برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده در بستر تارنماهایی که تمام نقاط
زمین را باهم متصل کرده اند رها می شود. یافته های محققان در حوزه سایبر نشان می دهد؛ باورها، اعتقادات، آیین ها، سنت ها،
ارزش های دینی و مذهبی، داشته های علمی و فرهنگی و همه متغیرهایی که منجر به تحکیم، وحدت، انسجام و یکپارچگی مردم و
نظام حاکمیتی کشور جمهوری اسلامی ایران می شود باهدف تضعیف، تخریب و تغییر، نشانه گیری شده اند. توجه به آمار ارائه شده از
سوی وزیر فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران در سال 1393 ، مبنی بر حضور و فعالیت بیش از پنجاه میلیون نفر کاربر ایرانی
در بستر اینترنت که بیش از 80 درصد آنان را نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند بسیار حائز اهمیت است. به نظر می رسد یکی از
راه های ممکن برای مواجهه با طوفانی که حضرت آیت الله خامنه ای رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران قریب به دو دهه است از آن
تحت عنوان تهاجم، شبیخون و ناتوی فرهنگی پرده برداشتند )منشور رسانه: 340 - 331 (؛ مدیریت یکپارچه، برنامه ریزی هدفمند و
حضور هوشمندانه سازمان ها و دستگاه های مسئول در فضای مجازی و هم زمان تجهیز جوانان و نوجوانان کشورمان به سلاح دانش و
معرفت و ارتقاء آگاهی آن ها درزمینهٔ فنّاوری فضای مجازی و گسترهٔ فعالیت در آن به منزله فضای واقعی از طریق نهادها و مراکز
آموزشی امری کاملاً ضروری است.
نویسنده؛ محمد برجعلی زاده
کارشناسی ارشد ارتباطات از دانشگاه آزاد
18 - Joseph Nye
Mohammad_borjalizadeh@yahoo.com
با تشکر از زحمات و راهنمایی های حجت الاسلام والمسلمین حقیقت استاد حوزه و دانشگاه و دکتر فائزه برجعلی زاده برای انجام
مصاحبه با استادان و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان.
منابع:
1 طباطبایی، محمدحسین ) - 1375 (، سنن النبی، ترجمه فقهی، محمدهادی، چاپ ششم، قم: انتشارات اسلامیه.
2 مجلسی، محمدباقر ) - 1381 (، حلیت المتقین، تهران: نشر ارمغان طوبی.
3 قرآن کریم، - 1388 ، مترجم، مکارم شیرازی، ناصر، تهران: انتشارات طلایه آفاق.
4 نای، جوزف ) - 1387 ( قدرت در عصر اطلاعات، از واقع گرایی تا جهانی شدن، ترجمه سعید میر ترابی، تهران، پژوهشکده مطالعات
راهبردی.
5 مترجم عارف، سید محمدصادق ) - » راه روشن « ، فیض کاشانی، مولی محسن 1389 (، مشهد: انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی
آستان قدس رضوی
6 ابن سینا، حسین ابن عبدلله، قانون در طب، ترجمة شرفکندی، عبدارحمان، تهران: انتشارات ایران، - 1389 .
7 برجعلی زاده، فائزه، ) - 1394 (، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان.
8 حقیقت، محمد رضا) - 1394 (، آداب گرفتن ناخن از نگاه معصومین )ع(.
پایگاههای اینترنتی:
1 عاملی، حر، وسائل الشیعة، ج - 2 ، باب 80 .
https://www.asemooni.com/science/cognizable/night-nail-clipper
2 المُسْتَدرَک علی الصَحیحَین -
https://islamquest.net/fa/archive/question/fa11450
3 روزنامه جام جم ، شنبه - 1 اردیبهشت 1386 ، سال هفتم، شماره 1978 ، صفحه 9
https://www.iritn.com/?action=show&type=news&id=11142
4 جنتی، علی ) - 1393 ( خبرگزاری مهر، بهمن
https://www.mehrnews.com
5 پایگاه اطلاع رسانی مشهد پیام -
https://www.mashhadpayam.ir/social/2015/11/24
پایگاه علمی دانشجویان ایران -6
https://www.daneshju.ir/forum/sitemap/t-166250.html
7 پایگاه اطلاع رسانی پرسمان دانشجویی علوم و معارف قرآنی - -
https://www.quran.porsemani.ir/node/4251
8 پایگاه اطلاع رسانی ویکی پدیا، دانشنامه آزاد -
https://fa.wikipedia.org
9 با ساختمان ناخن و بیماری های آن آشنا شویم. پایگاه اطلاع رسانی پزشکان بدون مرز -
https://www.pezeshk.us/?p=17733
10 پایگاه اطلاع رسانی واژه یاب -
https://www.vajehyab.com/moein/
11 معارفی، حسین، ) - 1394 (، تجارب طب سنتی، پایگه اطلاع رسانی تجربه طب.
https://tajarobteb.persianblog.ir/tag
12 بیماری های ناخن در طب سنتی -
https://www.tandorostan.org/detaildiseases/30
منبع خارجی
https://www.ucalgary.ca/icic/files/icic/67-IJCINI-1205-DecisionMaking.pdf
Int’l Journal of Cognitive Informatics and Natural Intelligence, 1(2), 73-85, April-June 2007 73