به گزارش لنگرخبر به نقل از خبر آنلاین ،گفتگویی پیرامون برجام، ردصلاحیت برخی اصلاح طلبان از سوی هیات نظارت، حضور آیت الله هاشمی در لیست جامعتین، کاندیداتوری سیدحسن ، خطر ورود جریان احمدی نژاد به انتخابات و عدم حضور ناطق نوری و لاریجانی در شورای ائتلاف اصولگرایان. با غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در همان روزی که همه ایرانی ها در تب وتاب اعلام رسمی اجرای برجام و لغو تحریم ها بودند به گفتگو نشستیم. او برایمان از دستاورد تاریخی دیپلماسی دولت روحانی در به سرانجام رساندن مذاکرات و رسیدن به توافقنامه برجام سخن گفت و از جناح های سیاسی خواست که این دستاورد ملی را بخاطر منافع جناحی تحقیر نکنند. کرباسچی معتقد است الان دیگر زمان دلواپسی نیست، زمان دلواپسی آن موقعی بود که تحریم ها یکی پس از دیگری بر کشور تحمیل می شد. از دبیرکل حزب کارگزاران درباره اصلاح طلبان پرسیدیم، او خوش بین است که از دل شورای عالی سیاستگذاری و ائتلاف اصلاح طلبان یک لیست واحد بیرون بیاید. کرباسچی اما به مثابه دیگر اصلاح طلبان از ردصلاحیت گسترده کاندیداهای جریان متبوعش گله مند است و معتقد است اگر هیات نظارت بر این رفتار اصرار داشته باشد نه تنها اصلاح طلبان که کشور با چالش روبرو خواهد شد و البته امیدوار است که روحانی با این روش مقابله کند. او از رابطه آیت الله با رهبری هم سخن گفت، از تخریب ها علیه او و از اینکه حضور آیت الله در لیست جامعتین سرمایه و آبرویی برای آن لیست است. شهردار پیشین تهران که جریان احمدی نژاد را ریشه دار و توانمند نمی داند، در این گفتگو به اصولگرایان کنایه زد و خواست دلیل عدم حضور ناطق در بین اصولگراها و اعلام استقلال لاریجانی را در رفتارهای خودشان جستجو کنند. مشروح گفتگوی خبرآنلاین با غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی را در ادامه بخوانید؛ طی چند روز گذشته شاهد اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها بودیم، ارزیابی شما از مسیری که دولت روحانی در مذاکرات طی کرد و در نهایت به توافقنامه برجام و اجرای آن منتهی شد چیست؟ چقدر دیپلماسی این دولت را در به نتیجه رسیدن مذاکرات بعد از 12 سال موثر می دانید؟ روشن است که دیپلماسی دولت یازدهم این نتیجه را عاید کشور کرد. دیپلماسی دولت های نهم و دهم که این مشکلات را بوجود آورده بود. اما نکته مهمی که در این مقطع همه باید به آن توجه کنند این است که دستاوردهای ملی نباید تحت تاثیر رقابت های سیاسی داخلی قرار گیرد، سعی نکنیم این دستاوردهای ملی را تحقیر کنیم یا نادیده بگیریم. باید بپذیریم نتیجه این مذاکرات احساس امنیت، آرامش، رفع تحریم های ظالمانه و رهایی اقتصاد کشور از اسارت قدرت های برتر جهانی و از بند تحریم ها است.

من جریان احمدی نژاد را چندان ریشه دار و توانمند نمی بینم که در یک رقابت سالم بتواند رای جدی در مجلس داشته باشد. فکر نمی کنم از جانب این جریان خطری وجود داشته باشد.

مساله مهم تاسیس یک راه حل جدید در برخورد بین کشورهای درحال توسعه و کشورهای ابرقدرت است بخصوص در مواردی که همه آنها در مقابل کشورهای درحال توسعه همراه هم می شوند. در گوشه و کنار دنیا ممکن است یک کشور درحال توسعه با یک قدرت بزرگ دربیفتد ولی قدرت های دیگر از آن کشور درحال توسعه حمایت کنند. در این حالت مساله خیلی پیچیده نیست، همیشه وقتی بین قدرتها نبرد و نزاعی هست کشورهای کوچک ابزاری برای این دشمنی های بزرگ هستند ولی ایران در شرایطی قرار داشت که می توان گفت تقریبا تمام قدرتهای بزرگ جهانی برای تحریم ایران همدست شده بودند یا همراه بودند یا مجبور به همراهی بودند. اینکه دیپلماسی یک دولت بتواند در مقابل چنین شرایطی پیروز شود و گفتگوهای سیاسی بتواند نتیجه بخش باشد بیانگر تاسیس یک راه حل جدید در تاریخ دیپلماسی است. همانطور که اشاره کردم ایستادن یک کشور در مقابل قدرت های بزرگ وقتی حمایت کشورهای بزرگ دیگر را همراه خود دارد، خیلی کار سختی نیست. ولی دیپلماسی دولت روحانی توانست از یک دیپلماسی پیچیده ای که همه قدرتها در مقابل ایران قرار داشتند سربلند بیرون بیاید، این قدرت ها را قانع کند و آنها در شرایطی قرار بگیرند که راه حل مذاکرات را بپذیرند و همراه با ایران شوند. برجام یک افتخار ملی و ماندگار برای دولت است، کسانی که احیانا در داخل بخاطر رقابت های سیاسی در مراحل مختلف سعی کردند که مذاکرات و برجام را نادیده بگیرند، کوچک بشمارند یا به آن اشکال وارد کنند این را به خاطر داشته باشند که برجام یک دستاورد ملی است. ممکن است در رقابتهای سیاسی خیلی حرف ها زده شود ولی به نفع منافع ملی نیست که این قِسم دستاوردها را نادیده بگیریم. دستاورد دولت یازدهم در این زمینه یک حادثه بزرگ تاریخی و ماندگار است که به نام این دولت و به نام شخص آقای روحانی و ظریف ثبت می شود. البته این نکته را هم بگویم که بزرگترین هنر دیپلماسی آقای روحانی در کنار مذاکره با خارجی ها این بود که توانست یک حمایت ملی و پشتوانه ملی را پشت برجام قرار دهد به نحوی که شخصیت های مختلف داخل نظام و مراکز مختلف قدرت را در حمایت از مذاکرات و برجام جذب کند. اینکه نظرات  مجلس و قوه قضاییه با دولت همسو شوند، اتفاق بسیار مهمی است. خصوصا رهنمودهای رهبری در این خصوص  که نقش اساسی داشت. این هنر مدیریتی و تبیینی آقای روحانی است که در این مقطع از کشور و بخاطر دفاع از منافع ملی و وضعیت کشور داشتند. این مدیریت آقای روحانی را کسی نمی تواند نادیده بگیرد. برجام یک حادثه تاریخی است و آثارش از همین امروز در خیلی از ابعاد اقتصادی روشن شده و نمودارهای مختلف اقتصادی تاحدودی تحت تاثیر اجرای برجام قرار گرفتند. البته توقع معجزه ناگهانی اقتصادی شاید خیلی معقول نباشد ولی امیدواری زیادی است که ما بتوانیم در شرایط خیلی بهتر اقتصادی قرار بگیریم. به بحث تحقیر دستاوردهای ملی اشاره کردید، رفتاری که در دوسال اخیر هم بارها از سوی عده ای تحت عنوان دلواپسان شاهد بودیم که دستاوردهای دولت در حوزه های مختلف را به چالش می کشند و مورد انتقاد قرار می دهند، آخرین اقدام هم خبر تهیه مستندی علیه دولت در آستانه اجرای برجام بود، فکر می کنید این قسم اقدامات چالشی منتقدان تندرو در مدت زمان باقیمانده از عمر دولت چقدر می تواند برای دولت مشکل زا باشد؟ خصوصا اقدمات برخی از این تندروها که در پارلمان حضور دارند؟ رقابت سیاسی در داخل کشور اتفاق بدی نیست و حتما یک نظام مبتنی بر آراء مردم ایجاب می کند که برای جذب آراء، تنوع حرف و موضع گیری های سیاسی داشته باشیم ولی اشاره حرف های من به همین افراد بود. برخی اظهارات مطرح می شود یا اقداماتی مثل انتشار همین مستند که از سوی این افراد صورت می گیرد در مسیر منافع ملی نیست. البته معتقدم عموم دیدگاه های ملی براساس این حرفها شکل نمی گیرد. ممکن است عده ای براساس تحلیل سیاسی یا منافع جناحی طرفدار این تندروها باشند و مواضع آنها را بپذیرند ولی عمده دیدگاه های مردم و آنچه تحت عنوان نگاه ملی شناخته می شود این مسائل را درک می کند. خیلی پیچیده نیست که بفهمیم تمام این دلواپسی ها جناحی است نه مبتنی بر منافع ملی. آن زمان که این تحریم ها در حال شکل گرفتن بودند و این هزینه ها برای کشور بوجود می آمد زمان دلواپسی بود نه الان.

جناب آقای ناطق نوری از شخصیت های شناخته شده، معتدل و به معنی واقعی اصولگرا هستند. اگر امروز در بین دوستان قدیم خود و جریانات موسوم به اصولگرا حضور ندارند چرایی آن را باید این دوستان جستجو کنند. جدایی و اعلام استقلال آقای لاریجانی هم به نظرم به همین علت است.

آن زمانی که آیت الله هاشمی بارها گفتند که این تحریم ها خصوصا تحریم های شورای امنیت ممکن است راحت گذاشته شود ولی برداشتن و رفع آن به این سادگی ها نیست؛ توجه نکردند. کشوری که تحریم سازمان ملل شامل آن می شود خصوصا اگر موضوع تهدید امنیت جهانی مطرح باشد که ذیل بند 7 قطعنامه شورای امنیت قرار گیرد این موضوع به سادگی در عرف جهانی و دیپلماسی بین المللی قابل حل نیست. بسیاری از کشورها تا مرز فروپاشی، جنگ، نزاع، خشونت وحمله های ویران کننده پیش رفتند. جای دلواپسی آن زمان بود نه الان. آن زمان که آقای هاشمی دلواپس این بودند که گذاشتن این تحریم ها چه بلایی سر کشور می آورد و چقدر رفع آنها برای کشور هزینه برمیدارد چرا این افراد دلواپس نشدند. بنابراین باید دید کسانی که امروز دلواپس هستند آن زمان که تحریم ها گذاشته می شد دلواپسی شان متوجه چه مساله ای بوده است. ایرادات الان این افراد این است که چرا تحریم ها اینگونه برداشت شده، چرا کم برداشته شده، چرا همه اش یکباره برداشته نشده، چرا زودتر برداشته نشده و ...در مقابل این چراها باید گفت چرا آن زمانی که این تحریم ها با آن ابعاد کلی گذاشته می شد و با سیاست خارجی که دولت سابق داشت یکی پس از دیگری این تحریم ها اعمال می‍شد این دلواپسی کجا بود؟ این بحث ها در فضای سیاسی برای بردن کرسی های مجلس یا رای ریاست جمهوری اشکالی ندارد ولی نباید تحقیر دستاوردهای ملی مجموعه ای از نیروهای متخصص و یک حرکت ملی باشد، خصوصا با آن وحدت نظری که در سطح نهادها، ارگان ها و قوای ملی کشور درباره برجام بوجود آمده است. در زمان مذاکرات خصوصا بعد از امضای برجام یک توقعات اقتصادی در مردم ایجاد شد و شاید مردم منتظر باشند که نتیجه اجرای برجام را سریعتر در زندگی خود حس کنند، اما براساس آنچه که کارشناسان و مسئولان عنوان می کنند قطعا تاثیرات برجام به این زودی در اقتصاد کشور محسوس نخواهد بود، فکر می کنید در این شرایط دولت یا احزاب سیاسی چطور باید توقعات و انتظارات مردم را کنترل کنند تا برجام تبدیل به ضدبرجام نشود؟ اساسا چنین توقعاتی می تواند برای دولت ایجاد حاشیه کند؟ متاسفانه بیشترین حرف ها در این زمینه که اتفاقا باید به مردم زده شود را خود آقای روحانی با مردم در میان می گذارد. درحالیکه معتقدم باید همکاران ایشان در دولت در بخش های مختلف این موضوع را برای مردم تشریح کنند. بهرحال وضعیت این دولت با تغییراتی که در 8 سال دولت نهم و دهم در اقتصاد کشور بوجود آمد خیلی متفاوت و ویژه است. من بارها گفته ام دولت آقای روحانی دولت خیلی مظلومی است. زمانیکه دولت اصلاحات روی کار آمد با یکسری کارشکنی ها از سوی مخالفان سیاسی خود روبرو شد ولی زمانی دولت را تحویل گرفت که 8 سال قبل از آن دولت سازندگی برسرکار بود و با بازسازی بعد از جنگ روال اقتصادی دولت روی یک روال معقولی بود، بسیاری از بخش های کشور اسب زین کرده بودند بنابراین مشکل چندانی برای آن دولت وجود نداشت. بعد از دولت اصلاحات حتی شرایط خیلی بهتری داشتیم، از نظر تورم، آمار اشتغال، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی، کشور در بهترین وضعیت اقتصادی بود. با وجود اینکه درآمد نفتی هم آنچنان بالا نبود. اما پایان دولت احمدی نژاد واقعا آغاز یک دوره بحران برای هر دولتی که روی کار می آمد بود. شاید برخی اینگونه تحلیل کنند که ناتوانی یک جناح مدعی اداره کشور منتهی شد به اینکه هم خودشان هم مردم بفهمند اداره کشور کار دولت سابق و آن مجموعه نبود.

حتما ردصلاحیت گسترده اصلاح طلبان از سوی هیات نظارت نه تنها برای اصلاح طلبان که اگر بخواهد بر آن اصرار شود کشور را با چالش روبرو می کند. اینکه از طرفی رهبری همه ارکان نظام  و مردم را حتی مخالفین را دعوت به حضور در انتخابات کنند و از طرفی دستکاه نظارتی چنین نگاه حذفی گسترده ای داشته باشد با هم جور در نمی آید.

دولت روحانی وقتی روی کار آمد با شرایطی بسیار دشوار مواجه بود، درآمد اقتصادی کافی در کشور وجود نداشت. همانطور که شاهدید قیمت نفت به تدریج در این دو سال به 25 دلار رسیده است. خروج از وابستگی به نفت بخصوص بعد از آن رشد آنچنانی کار بسیار دشواری است خصوصا که دولت سابق با سخاوت در همه زمینه ها پول هزینه می کرد. فرض کنید دولتی که در زمان مهندس موسوی با 7، 8 میلیارد دلار اداره می شد اگر بعد از آن قرار بود کشور با سالانه 10 میلیارد دلار اداره شود خیلی راحت تر بود تا اینکه بعد از یک درآمد 130 یا 140 میلیارد دلاری بخواهیم کشور را با 20، 30 میلیارد دلار اداره کنیم. اینها بحران های جدی در کشور است، ما الان با کشوری مواجه هستیم که حدود 200 هزار میلیارد تومان باید هزینه جاری صرف کند تا بتواند بین 15 تا 20 هزار میلیارد تومان کار عمرانی کند. یعنی از ده درصد بودجه کشور هم کمتر. در حالیکه کار عمرانی موتور محرکه اقتصاد کشور است و این نوع سرمایه گذاری چه در بخش دولتی چه خصوصی می تواند یک جریان رشد اقتصادی و کار بوجود بیاورد و رکود را از بین ببرد. همین الان گفته می شود 37 هزار پروژه نیمه تمام در کشور داریم که نیازمند حداقل 400 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری است. اگر بخواهیم این کارهای نیمه تمام را نادیده بگیریم که به تدریج کلی از سرمایه های کشور نابود می شود اگر بخواهیم آنها را تمام کنیم با این وضعیت بودجه عمرانی نزدیک به 25 تا 30 سال طول می کشد که فقط این کارهای نیمه تمام را تمام کنیم. در چنین شرایطی کنترل اوضاع اقتصادی و رکود کار بسیار دشواری است. البته اگر امنیت اقتصادی ایجاد شود، اگر مجلسی روی کار بیاید که به جای کارشکنی با دولت همراه دولت باشد البته نه همراهی برای اهداف سیاسی بلکه همراهی برای منافع ملی شاید بتوان امیدوار بود از این بحران عبور کنیم. اگر آماری که می گوید 11 میلیون نفر حاشیه نشین داریم صحت داشته باشیم این یعنی درگیر یک بحران بزرگ هستیم، این حاشیه نشینی می تواند منشا فساد اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و ... باشد. واقعا چطور می توان این 11 میلیون نفر را از این وضعیت با درآمد اقتصادی که دولت دارد خارج کرد. با این قیمتهای نفت اگر همه پول نفت کشور را صرف یارانه کنیم بازهم کمبود داریم. لذا باید نمایندگانی بیایند که با نگاه به منافع ملی دنبال حل مسائل کشور باشند. وقتی بحث اقتصادمقاومتی مطرح می شود منظور همین است، اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که از درون کار تولید شود، از درون رشد کنیم اما نگاه به بیرون داشته باشیم و با اقتصاد جهانی پیوند داشته باشیم به نحوی که منافع سرمایه گذاری و منافع رشد اقتصادی را برایمان حاصل کند. دولت هم می تواند این مسائل را برای مردم تشریح کرد در مقابل مردم هم با نگاه به پیشینه این گفتگوها و سلایق سیاسی می توانند انتخاب خودشان را انجام دهند. شاید بتوان اینگونه گفت که برجام در عین حال که می تواند دستاورد بزرگی برای دولت باشد، در عین حال دولت روحانی را روی لبه تیغ هم قرار داده است، هرکارشکنی که در مسیر اجرای برجام شود مثل وضع تحریم های جدید یا پایبند نبودن دولت آینده آمریکا و ...به نحوی می تواند فضای سیاست داخلی را علیه دولت روحانی تغییر دهد. شما مسیر اجرای برجام را چطور می بینید؟ این هشدار و خطر را احساس می کنید؟ در تمام کشورها جناح های تندرو و کندرو وجود دارد. خودمان باید خودمان را ساپورت و حمایت کنیم، خودمان باید منافع ملی کشور را حمایت کنیم. نمی شود که سیاست، اقتصاد و اداره کشور مبتنی بر این باشد که در آنجا تندروها و کندروها چه می گویند، اگر توانایی دیپلماسی، برخورد درست در روابط خارجی و اداره درست اقتصاد کشور را یاد بگیریم و بلد باشیم در هر شرایطی می توانیم پیش برویم. صحنه دیپلماسی صحنه ای نیست که فقط یک طرف بتواند کاری کند، در مقابلش حرکتهای مختلفی می توانند وجود داشته باشد. طرف های مقابل آن دیپلماسی هم وجود دارد. من هیچ نگرانی از این بابت ندارم و معتقدم نباید نگران این باشیم که اگر در آمریکا افراطی ها روی کار بیایند سرنوشت برجام چه می شود. سیاست کشور  و رفتار سیاستمداران کشورمان براساس خویشاوندی با نیروهای معتدل آن کشور بنا نشده است. خیلی وقتها هم برخوردهای تندی در جریان مذاکرات کردند. اگر این دستاورد بزرگ تاریخ دیپلماسی و سیاست خارجی کشور را درست بشناسیم، قدر بدانیم، تحقیر نکنیم و سعی نکنیم در دعواهای داخلی عظمت این کار را ندیده بگیریم قطعا توان دیپلماسی ما و توان دیپلمات های ما آنقدر هست که در مقابل آن گروه های افراطی بدانند چه باید بکنند. به جای این دلواپسی ها خوب است که به سرداران عرصه دیپلماسی کشورمان اعتماد کنیم و کاری کنیم که آنها دست شان برای برخورد با افراطی های آمریکا و دیگر کشورها باز شود. باید به آن کسانی که این پیروزی را برای ما به ارمغان آوردند اعتماد به نفس بدهیم، از آنها حمایت کنیم تا بتوانند در مقابل هر حرکت افراطی دیگری هم کار را به نحو احسن اداره کنند. نباید نگران افراطی های آمریکا باشیم باید نگران افراط گری های درون کشور باشیم.  اجازه بدهید وارد بحث های انتخاباتی شویم، بعد از خبرهایی که پیرامون اختلافات شورای راهبردی و شورای هماهنگی اصلاح طلبان مطرح شد، تدبیر اصلاح طلبان بر شکل گیری شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان قرار گرفت. این شورا در این چندماهی که از عمرش می گذرد توانسته اختلاف ها را در جریان اصلاحات کم کند؟ امید به ائتلاف تان بیشتر شده یا...؟ به نظرم کار شورایعالی سیاستگذاری اصلاح طلبان مثبت بوده است و مجموعا جناح اصلاح طلب توانستند بر نقاط وحدت شان تکیه کنند و احیانا اگر اختلاف نظرهایی هست در مقطع انتخابات نادیده بگیرند و روی منافع ملی و معیارهایی که منافع ملی را تامین می کند بیشتر تاکید کنند. من حرکت این شورا را مثبت می بینم. یعنی امیدوار هستید که از دل این شورا یک لیست بیرون بیاید؟ بله لیست واحد به مفهوم کلی کلمه وجود دارد، یعنی کلیات لیست حتما لیست واحد خواهد بود. آقای عارف در نشست خبری که اخیرا داشتند عنوان کردند که اصلاح طلبان لیست کاملا اصلاح طلبانه ارائه خواهند کرد، پیش تر بحث هایی عنوان می شد مبنی براینکه شاید برخی چهره ها که رویکرد اصلاح طلبانه دارند هم در لیست اصلاح طلبان حضور داشته باشند، این دایره کاملا اصلاح طلبانه تا کجاست؟ مثلا افرادی مثل علی مطهری هم در این دایره قرار می گیرند؟ معتقدم در این مقطع اصلاح طلبی باید روی بحث منافع ملی متمرکز شود. منافع ملی در شرایط کنونی یعنی کسانی که دنبال رشد اقتصادی کشور، حل معضلات اقتصادی، امنیت و آزادی کشور هستند. این موضوعات هم بهم پیوسته است. بهرحال در گروه های اصلاح طلب ممکن است دیدگاه های مختلف وجود داشته باشد این هم سابقه تاریخی طولانی دارد، بحث های نظری بوده که برخی معتقد بودند اول باید توسعه سیاسی باشد برخی هم معتقدند باید توسعه اقتصادی باشد و ...

بسیاری از چهره های ارزشمند اصلاح طلب به این دلیل که نخواستند فضای انتخابات به افراط کشیده شود یا احیانا روی آنها حساسیتی وجود داشت خودشان کاندیدا نشدند ولی تشویق کردند که انتخابات گرم و آبرومند باشد.

ولی در مقطع فعلی اصلاح طلبی باید متمرکز بر منافع ملی شود. منافع ملی هم به تایید همه کسانی که دلواپس این نظام هستند در شرایط کنونی شامل امنیت اقتصادی، رشد و توسعه اقتصادی، ملاحظه زندگی مردم، آزادی معقول اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و روی آوردن به اقتصاد مردمی و اقتصاد مقاومتی است. اگر اینها را مدنظر قرار دهیم دایره اصلاح طلبی دایره خیلی تنگی نخواهد بود و بسیاری از چهره های معتدل و غیرافراطی کشور در این محدوده می گنجند. در واقع باید گفت در نبرد افراط گرایی و اعتدال با انگیزه اصلاح عملی امور کشور نه فقط اصلاح طلبی نظری، باید از همه این نیروها یارگیری کنیم، حتی کسانیکه که ممکن است با آنها در برخی از ابعاد اصلاح طلبانه اختلاف نظر داشته باشیم. اما در این مقطع می توانیم از همه آنها کمک بگیریم تا دیدگاه های افراطی را کنترل کنیم. همان بحث یارگیری از رقیب که قبلا مطرح کردید و برخی اصلاح طلبان هم مخالف بودند چون معتقد بودند هویت اصلاح طلبی زیر سوال می رود؟ بله تقریبا. نه اصلاح طلبان مخالف نبودند، شاید در فهم مسائل و نوع تعبیر گاهی اوقات تفاوت نظر وجود داشته باشد ولی هیچ اصلاح طلبی امروز نیست که مخالف این باشد که مثلا آقای مطهری یا چهره هایی مثل ایشان وارد مجلس شوند افرادی که در دلسوزی شان برای منافع ملی و شجاعت شان در ابراز آنچه برای منافع ملی و مصالح کشور صحیح می دانند شک و شبهه ای نیست. پس این احتمال هست که اگر در حوزه های استانی و شهرستانی یک کاندیدای اعتدالی یا اصولگرا باشد که پایگاه رای خوبی داشته باشد او را به کاندیدای اصلاح طلب با پایگاه رای پایین ارجحیت دهید؟ بله. اصلا این دستورالعمل کاری مجموعه شورای عالی برنامه ریزی اصلاح طلبان است. یکی از فاکتورهای مهم این است که از افرادی حمایت می شود که زمینه رای مردمی داشته باشند تا نیروهای افراطی که منافع ملی کشور را فدای دیدگاه های افراطی سیاسی خودشان می کنند وارد مجلس نشوند و برای دولت و اهداف دولت ایجاد مشکل نکنند. هفته گذشته دستورالعملی و میثاق نامه ای از سوی شورای عالی اصلاح طلبان مطرح شد که در آن خواسته شده بود افرادی که در لیست نبودند خودشان انصراف بدهند و مستقلا ورود نکنند، در واقع این خواسته ای است که در آستانه هر انتخابات از سوی جریانات سیاسی مطرح می شود ولی در عمل کمتر به آن عمل می شود. فکر می کنید درحال حاضر جریان اصلاحات به لحاظ تشکیلاتی و انسجام به آن مرحله رسیده است که افرادی اگر در لیست نبودند سمعا و طاعتا از صحنه کنار بروند؟ تا جایی که خبر دارم عموم کسانی که در محدوده اصلاح طلبی و با انگیزه اصلاح طلبانه وارد صحنه شدند یک وحدت نظر جدی دارند. حتی در حوزه های شهرستانی و استانی این وحدت نظر وجود دارد. بنا بر این است که اگر آن شوراهای استانی تشخیص دادند که مصلحت است کاندیداهای اصلاح طلب در انتخابات بمانند یا نمانند آن را قبول کنند. در کنار چهره های شاخص اصلاح طلب شاهد کاندیداتوری برخی چهره های ناشناخته اصلاح طلب بودیم که گفته می شد نزدیک به حزب ندا یا اتحاد ملت هستند. در جریان متبوع شما این نگرانی وجود ندارد که اگر چنین افرادی وارد مجلس شوند شاید در ادامه به آرمان های اصلاح طلبی پشت کنند؟ هیچوقت نمی شود فردی را برای آینده تضمین کرد اما باید تلاش شود که از تجربه های گذشته درس بگیریم. آن چهره هایی که تغییر موضع و رویکرد می دهند  باید بدانند این رفتار اخلاقی نیست که فردی با آرم و نام یک مجموعه سیاسی وارد انتخابات شود و رای مردم را بدست آورد ولی بعد تغییر موضع بدهد و به آن جریان پشت کند. مهمتر اینکه باید به این درک برسند که منافع بلندمدتشان ایجاب نمی کند که این مشی را دنبال کنند چراکه حتی آن جناح های رقیب هم به کسی که اینگونه راحت موضع سیاسی اش را عوض کند چندان بها نمی دهد. کسی که با آرم و نام اصلاح طلبان وارد مجلس شود بعد در آنجا به هر دلیلی رای و نظرش را تابع نظر رقیب کند یکبار تاریخ مصرف دارد برای بار دوم نه اصلاح طلبان به سمت او می روند نه رقبای اصلاح طلبان.

رهبری در شرایط و موقعیتی نیستند که مجبور باشند کسی که اختلاف نظر اساسی با ایشان دارند را کنار خود نگه دارند. چطور ممکن است رهبری کسی را که اختلاف نظر درباره اصل مسائل انقلاب داشته باشد برای پست مهمی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخاب کنند؟ رهبری که با آقای هاشمی رودربایستی ندارند.

معتقدم این موضوع خطری برای جریان اصلاحات نیست. بهرحال نیروهای جدید و جوان باید حتما وارد صحنه شوند. نباید از این بابت نگرانی داشته باشیم اتفاقا نیروهای تازه نفس، جوان و توانمند انگیزه هایشان برای اصلاح امور کشور خیلی قوی تر است. شخصا معتقدم که باید راه را برای ورود نیرو و توان تازه به مجموعه نیروهای موجود باز کرد، سعی نکنیم که فقط به آنچه داریم بسنده کنیم. ما نیازمند گسترش حوزه های سیاسی به نسل جدید هستیم باید این نسل را وارد صحنه کنیم و اجازه بدهیم در کنار نیروهای باتجربه خودشان را آماده کنند که در آینده همه مسئولیت ها را بر دوش خود آنها باشد. در بحبوحه انتخابات شورای شهر عنوان می شد که افرادی پول دادند و توانستند وارد لیست اصلاح طلبان شوند، الان هم زمزمه هایی وجود دارد که برخی افراد به همین روش قصد ورود به لیست اصلاح طلبان را دارند. این احتمال هست که جریان اصلاحات برای تامین هزینه های انتخاباتی تن به چنین کاری بدهد؟ من چنین چیزی را نشنیدم و فکر هم نمی کنم در جریان اصلاحات چنین چیزی وجود داشته باشد. اگر فردی به شکلی غیررسمی، غیرقانونی و غیراخلاقی چنین کاری کند اصلاح طلبان باید با او برخورد کنند. آقای کرباسچی! کارگزاران تا کجا قرار است پای ائتلاف اصلاح طلبان بایستد؟ چه شرایطی ممکن است شما را از دایره ائتلاف اصلاح طلبان خارج کند؟ ما شرایطی برای این موضوع نداریم چون بین مجموعه نیروهای اصلاح طلب یک تفاهمی وجود دارد. حزب ما هم در همه مراحل و رده ها حضور فعال دارد. در نتایجی که هیات های اجرایی اعلام کردند خیلی از چهره های اصلاح طلب تایید صلاحیت شدند اما هیات نظارت شورای نگهبان بسیاری از کاندیداهای شما را ردصلاحیت کرده و بنا به گفته آقای مرعشی فقط یک درصد از اصلاح طلبان تایید صلاحیت شدند. این تصمیم شورای نگهبان چقدر برنامه های انتخاباتی اصلاح طلبان را با چالش روبرو می کند؟

تا جاییکه ما شنیدم و اطلاع داریم دعوت ویژه ای از سیدحسن آقا برای شرکت در امتحان خبرگان نشده است، حتی شنیدم که آثار علمی ایشان از قبل خواسته شده و مورد مطالعه قرار گرفته است.

حتما این برخورد نه تنها برای اصلاح طلبان که اگر بخواهد بر آن اصرار شود کشور و نظام را با چالش روبرو می کند. اینکه از طرفی رهبری همه ارکان نظام  و مردم را حتی مخالفین را دعوت به حضور در انتخابات کنند و از طرفی دستگاه نظارتی چنین نگاه حذفی گسترده ای داشته باشد با هم جور در نمی آید. اگر دستگاه نظارتی بخواهد  انتخابات را بین افراد یک جناح برگزار کند این ظلم به انقلاب و لوث کردن دستور رهبری و ضایع کردن حقوق مردم است. بهانه عدم احراز صلاحیت که در اصل مفهوم خود می تواند قابل قبول باشد را نباید به جوک تبدیل کرد. شخصیت هایی مثل دکتر معین که برای ریاست جمهوری صالح تشخیص داده شده اند یا دکتر امراللهی که دانشمند اتمی و پایه گذار این سازمان بعد از انقلاب است برای چه نباید احراز صلاحیت شوند! الان انتظاری از دولت دارید؟ فکر می کنم آقای روحانی و وزارت کشور قطعا با این دیدگاه تنگ نظرانه و خلاف شرع و مصلحت انقلاب و نظام مقابله خواهند کرد تا جمعی نخواهند قشر وسیعی از شخصیت های ارزنده نظام را از حق قانونی شان محروم کنند. احتمال دارد که جریان اصلاحات وارد رایزنی با شورای نگهبان شود؟ البته قبل از این هم آقای رهامی عنوان کردند رایزنی با شورای نگهبان صورت گرفته ولی به نظر می رسد چندان مثمر ثمر نبوده است؟ دو بخش اجرا و نظارت در انتخابات باید درحال تبادل نظر باشند و جدای از هم نباشند. اینکه شبهه ای درباره کاندیداهایی وجود داشته باشد خب در هر دو جریان وجود دارد. شخصا فکر نمی کردم که به لحاظ انتخاب کاندیداهای اصلاح طلب ما دچار مشکل شویم. بسیاری از چهره های ارزشمند اصلاح طلب به این دلیل که نخواستند فضای انتخابات به افراط کشیده شود یا احیانا روی آنها حساسیتی وجود داشت خودشان کاندیدا نشدند ولی تشویق کردند که انتخابات گرم و آبرومند باشد. این 12 هزار نفر که خود را کاندیدا کردند سرمایه های ملی کشورند، همه از نخبگان و دارای تجربه و تحصیلاتی هستند که در شرایط قانونی آمده است. این ناشی از روحیه امیدی است که در این دولت در جامعه زنده شد و دولت یازدهم توانسته مشارکت سیاسی نخبگان جوان کشور را بسیج کند باید این شرایط را قدر دانست و فضا را با شائبه های سیاسی به یاس و ناامیدی نکشاند. اگر مباحثی مثل اینکه اینها نیروهایی هستند که شناسایی شان سخت است یا دسترسی به سابقه شان دشوار است و... نباید بهانه شود که اجازه ندهیم نیروی عظیمی که برای حضور ابراز آمادگی کرده در معرض قضاوت و انتخاب مردم قرار گیرد. چون این طیف گسترده امیدوار و توانمند را داریم من امیدوارم که دستگاه نظارت برخوردی نکند که اصلاح طلبان در مجموعه کشور دچار مشکل کمبود کاندیدا شوند. برای برخی چهره های باتجربه و توانمند و چهره های سیاسی قابل احترام نگرانی هایی وجود دارد که امیدواریم این موضوع به حداقل برسد.  برخی اصلاح طلبان از ضرورت رایزنی در سطوح بالاتر مثل رایزنی با رهبری سخن می گویند، شما ضرورت این موضوع را در انتخابات پیش رو حس می کنید؟ ممکن است رایزنی در همه سطوح صورت بگیرد، ما نمی توانیم تعیین تکلیف کنیم که در چه سطحی انجام شود اما  به مجریان انتخابات خصوصا دولت این را می گوییم که دولتی که توانسته در مقابل یک مساله مهمی مثل برجام با دشمن ترین قدرت های خارجی بنشیند و مساله مهمی مثل مساله اتمی را حل و فصل کند توقع عمومی و مردم این است که در داخل هم یک سطحی از رایزنی و لابی برای حل این اختلاف سلیقه ها ایجاد کند و با همان دیپلماسی خارجی در سیاست داخلی هم روش مذاکره و حل و فصل مسائل از طریق گفتگو را دنبال کند. به هرحال همه جا بین نظارت و اجرا اختلاف نظرهایی وجود دارد، عده ای هم ممکن است این وسط در تایید یا ردصلاحیت ها دچار افراط و تفریط شوند، این مدیریت دولت و توانمندی دولت است که بتواند با هر سطحی که لازم است رایزنی کند و این اختلافات را به حداقل برساند.

هرجمعی که می خواهد به مردم پیشنهادی ارائه دهد حضور شخصیت های ارزشمند و شناخته شده مثل آقای هاشمی سرمایه و آبرویی برای آن لیست است من فکر نمی کنم اکثریت آقایان در جامعتین لیست خود را از چنین امتیازی محروم کنند.

انتخابات یکی از ابزارها و زمینه هایی است که می توان با گفتگو و مذاکره مستقیم اختلافاتی که ممکن است منجر به خشونت یا مشکلاتی در کشور شود به حداقل رسانده و احتمال برخوردهای غیردموکراتیک را به صفر برساند. این کار دولت می تواند خیلی سازنده باشد. توقع ما اصلاح طلبان هم از دولت این است که بتواند این کار را به یک فرجام خوبی برساند. تا الان هم تا جاییکه ما اطلاع داریم مجموعه وزارت کشور تلاش زیادی دارند.  بحث سرلیستی آقای عارف چقدر جدی است؟ اینکه گفته می شود این سرلیستی قرار است پاداش از خودگذشتگی ایشان در انتخابات ریاست جمهوری باشد و گویا کارگزاران مخالف این موضوع است. اختلاف نظر ممکن است در مجموعه نیروهای اصلاح طلب در مسائل مختلف وجود داشته باشد، واقعیت این است که بحث سرلیستی در جریان اصلاح طلب و در انتخابات مجلس تاکنون چندان تعیین کننده نبوده است. طبیعی است که اگر لیست نهایی تهیه شود و قرار باشد به مردم عرضه شود سن و سال، موقعیت اجتماعی، سابقه شغلی و ...در انتخاب سرلیست موثر باشد. مثلا فرض کنید در لیستی که کارگزاران بخواهد برای انتخابات خبرگان بدهد تقدم وتاخر شخصیت هایی که قرار است در آن لیست باشند مشخص است. در انتخابات مجلس هم همین است در گذشته هم به همین نحو بوده است. سرلیستی تعیین کننده مواضع و بحث های اصلی گروه های سیاسی نیست، این خیلی طبیعی است اگر قرار باشد 30 نفر در لیست اصلاح طلبان حضور داشته باشند در یک رفتار نرمال نمی آیند جوانی که دوره اولش است که کاندیدا شده را اول لیست بگذارند. گرچه این هم برای خودش هنجاری است که ممکن است برخی ها خصوصا نسل جوان آن را بپسندند. یا مثلا یک خانم سرلیست شود. این می تواند یک ارزش و معیاری باشد. شاید برای جامعه جوان ما ایده آل باشد که چنین هنجاری از یک گروه سیاسی ببینند. در هرصورت معتقدم سرلیستی خیلی تعیین کننده نیست ولی توقع این است که  افرادی که موقعیت اجتماعی، سوابق و سن و سال شان از دیگر بهتر و بالاتر است در لیست بالاتر باشند. پس احتمال سرلیستی آقای محسن هاشمی درصورتی که تایید صلاحیت شوند کم است؟ نمی دانم اصل حضور آقای محسن هاشمی در انتخابات چقدر ادامه پیدا کند. با توجه به حساسیتی که بخشی از گروه های افراطی به مجموعه خانواده آقای هاشمی و فرزندان ایشان دارند، شاید خود ایشان به این نتیجه برسد که با حفظ روحیه اعتدال و میانه روی در فضای انتخابات معقول باشد که انصراف بدهند. در ابتدای کار حضور و کاندیداتوری شخصیت های مختلف و معتدل برای تشویق نیروهای معتدل و کارشناس برای ورود به عرصه مفید بود اما الان که به تعداد و مقدار کافی نیروهای متخصص وجود دارند؛ شاید اصلا موضوع به اینجا منتهی شود که برای کنترل آن روحیات افراط گرایانه و عدم تحریک آن نیروهای افراطی، ایشان تشخیص بدهند عدم حضورشان برای کار انتخاباتی مفیدتر باشد. به هرحال فرزندان آیت الله هشمی دنبال کسب موقعیت و پست نیستند و بیشتر مسائل کشور، مردم و منافع ملی برایشان اهمیت دارد. بعد از اعلام کاندیداتوری آیت الله هاشمی، حاشیه هایی درمورد تایید یا عدم تایید صلاحیت ایشان دوباره مطرح شده است، برخی احتمال می دهند شورای نگهبان دوباره ایشان را تایید صلاحیت نکند برخی هم معتقدند که شورای نگهبان برای بار دوم زیر بار این هزینه نخواهد رفت. پیش بینی شما از این موضوع چیست؟ ما نمی توانیم رفتارها را پیش بینی کنیم، لابد آقایان نظراتی دارند. ولی بحثی که درباره علت ردصلاحیت ایشان در انتخابات ریاست جمهوری مطرح شد بحث توان جسمی و سن ایشان بود. ولی در انتخابات خبرگان این موضوع جای طرح ندارد، معتقدم احتمال ردصلاحیت ایشان خیلی بعید است خیلی از اعضای خبرگان هستند که از آقای هاشمی سن شان بالاتر است و شرایط جسمی خوبی ندارند. درباره بحث هایی که درباره حضور ایشان در لیست جامعتین مطرح می شود، فکر می کنید جامعتین و مشخصا جامعه روحانیت به اعتبار ایشان احتیاج دارد یا ایشان نیاز به حضور در چنین لیستی برای رای آوردن دارند؟ هرجمعی که می خواهد به مردم پیشنهادی ارائه دهد حضور شخصیت های ارزشمند و شناخته شده مثل آقای هاشمی سرمایه و آبرویی برای آن لیست است. من فکر نمی کنم اکثریت آقایان لیست خود را از چنین امتیازی محروم کنند.  بعد از اعلام کاندیداتوری آقای هاشمی برای انتخابات خبرگان ،روند تخریبی شدت گرفته است ، تحلیل تان از این قسم اقدامات علیه ایشان چیست؟

معتقدم احتمال ردصلاحیت آیت الله هاشمی برای مجلس خبرگان خیلی بعید است.

کسی که بخواهد آقای هاشمی را تخریب کند قطعا نمی تواند بگوید با انقلاب مخالف بوده به هرحال ایشان از بنیانگذاران انقلاب بودند از کسانی بودند که هزینه های زیادی برای انقلاب دادند. به همین خاطر هم باید متوسل به همین حرفهای سست شوند. آقای هاشمی نشان دادند که حامی و پیرو رهبری هستند. اظهارات رهبری درباره ایشان هم نشان دهنده اعتمادشان به آقای هاشمی است. ببینید رهبری در شرایط و موقعیتی نیستند که مجبور باشند کسی که اختلاف نظر اساسی با ایشان دارند را کنار خود نگه دارند. البته این اختلاف نظرهای جزئی بین همه افراد طبیعی است ولی چطور ممکن است رهبری کسی را که اختلاف نظر درباره اصل مسائل انقلاب داشته باشد برای پست مهمی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخاب کنند یا او را تحمل کنند که دو دوره ریاست جمهور باشد. یا تعبیرهایی که رهبری راجع به آقای هاشمی داشتند نشان می دهد به ایشان اعتماد دارند. رهبری که با آقای هاشمی رودربایستی ندارند. ما برخلاف این افراد معتقد نیستیم که رهبری تحت فشار حرفی را بزنند یا با رودربایستی با کسی داشته باشند. اینها تلاش های سیاسی است که عده ای در این نزاع های سیاسی به آن دامن می زنند و قابل اعتنا نیست. کاندیداتوری سیدحسن اقای خمینی در انتخابات خبرگان و ورود عملی بیت امام به مباحث سیاسی در این مقطع را چقدر یک ضرورت می بینید؟ شخصیت ایشان را باید منهای وابستگی شان به بیت امام و ارتباط شان با افکار و اندیشه های امام که مسئول حفظ آثار و اندیشه های امام هستند هم دید. مجموعا شخصیت ایشان یک شخصیت علمی و اجتماعی تثبیت شده و شناخته شده ای است. هیچ کس نمی تواند به ابعاد بارز علمی و شخصیتی ایشان اعتراف نداشته باشد. معتقدم حضور ایشان در انتخابات از برکات این دولتی است که امید عمومی را بخصوص در نخبگانی مثل ایشان برانگیخته است که بیایند و حاضر شوند و این از خودگذشتگی را بکنند. حاج حسن آقا شخصیتی هستند که می توانستند در همان جایگاه علمی و اجتماعی خودشان باقی بمانند بدون اینکه خودشان را در معرض آرای عمومی قرار دهند، همان تحصیلات و تحقیقات خود را در حوزه و دانشگاه دنبال کند و خیلی علیه السلام در فضای تقدیس شده ای بماند ولی اینکه خودشان را وارد عرصه انتخابات می کنند یعنی یک از خودگذشتگی کرده اند. از خودگذشتگی در قبال ملتی که این همه سال فداکاری و از خودگذشتگی را کرده است. این حضور برای تقویت خواسته های مردم، بنیان های انقلاب و نظام است. ایشان می توانست در همان فضای بدون حاشیه و خدشه و مقدس خانواده امام خودش را حفظ کند اما اینکه خود را در معرض آرای عمومی قرار دهد یعنی پیه خیلی از موافقت ها ومخالفت ها را به تنش مالیده است. این حضور یک نعمت است و فکر می کنم مردم از این نعمت و فضایی که ایشان بوجود آورده و شور و نشاط و انگیزه ای در مردم ایجاد کرده خوب استقبال کند. فکر می کنید عدم حضورشان در آزمون کتبی خبرگان تصمیم درستی بود؟ احتمال اینکه به این خاطر ردصلاحیت شوند را چقدر جدی می بینید؟

همه جا بین نظارت و اجرا اختلاف نظرهایی وجود دارد، عده ای هم ممکن است این وسط در تایید یا ردصلاحیت ها دچار افراط و تفریط شوند، این مدیریت دولت و توانمندی دولت است که بتواند با هر سطحی که لازم است رایزنی کند و این اختلافات را به حداقل برساند.

تا جاییکه من می دانم دیدگاهایی که به ایشان منتقل شده این نبوده که باید در آزمون انتخابات خبرگان شرکت کنند. آن دعوت عمومی استثناهایی داشت که بعدا اصلاح شد. اول گفتند کسانی که الان عضو مجلس هستند در امتحان شرکت نکنند این موضوع درباره شخصیت هایی مثل آیت الله امینی که الان خبرگان نیستند ولی سابقه حضور داشتند محل ابهام شد بعد آن استثناها اصلاح شد. تا جاییکه ما شنیدیم و اطلاع داریم دعوت ویژه ای از ایشان نشده است، حتی شنیدم که آثار علمی ایشان از قبل خواسته شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. احراز شرط اجتهاد تنها راهش برای شورای نگهبان همانطور که خود آقایان گفتند تنها راهش امتحان نیست. آقای کرباسچی تحرکات انتخاباتی اصولگرایان را چطور تحلیل می کنید؛ فکر می کنید با روندی که در این جریان در حال طی شدن است، عدم حضور آقای ناطق نوری و افردی مثل آقای لاریجانی در شورای ائتلاف چقدر می تواند برای این جریان آسیب زا باشد؟ با این شرایط فکر می کنید باز هم اکثریت مجلس در اختیار جریان رقیب تان قرار گیرد؟ جناب آقای ناطق نوری از شخصیت های شناخته شده، معتدل و به معنی واقعی اصولگرا هستند و برای خود ارزش های اصولی دارند که هر گاه نیاز به حضورشان در امور کشور و انقلاب بوده خدمت کرده اند. اگر امروز در بین دوستان قدیم خود و جریانات موسوم به اصولگرا حضور ندارند چرایی آن را باید این دوستان جستجو کنند. جدایی و اعلام استقلال آقای لاریجانی هم به نظرم به همین علت است. در مورد مجلس دهم هم جریان اصلاح طلب تلاش می کند که حداکثر آرا و نمایندگان را در مجلس داشته باشد و اکثریت را از دست رقبا خارج کند ولی در یک روند سالم انتخاباتی طبیعتا این در اختیار رای دهندگان است. خطر حضور جریان احمدی نژاد در انتخابات را چقدر جدی می بینید خصوصا با هشدارهایی که درباره ورود پولهای این جریان به انتخابات مطرح می شود؟ حضور وزرای احمدی نژاد در ائتلاف اصولگرایان می تواند مصداقی از نفوذ احمدی نژادی ها به انتخابات و در ادامه مجلس آینده باشد؟ من این جریان را چندان ریشه دار و توانمند نمی بینم که در یک رقابت سالم بتواند رای جدی در مجلس داشته باشد. کارنامه این مجموعه در دولت نهم و دهم و افرادی که از این جریان در مجلس بوده اند برای مردم و نظام روشن است و فکر نمی کنم خطری وجود داشته باشد.
همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان