به گزارش لنگرخبر، در همه جای دنیا استفاده از تندیس ها و المان های شهری برای ایجاد زیبایی بصری در شهر ها مرسوم است. مجسمه هایی بزرگ و باشکوه از بزرگان، اندیشمندان، هنرمندان، فلاسفه و حتی المان های انتزاعی علاوه بر تاثیر بر زیبایی بصری می ادین، بلوار ها و هر فضای عمومی، می توانند تاثیری شگرف در برانگیختن احساسات داشته باشند و تلنگری به اندیشه ها بزنند. این مهم در اکثر شهرهای کشور نیز مد نظر قرار گرفته و با استفاده از المان های مختلف شرایطی برای حظ بصری شهروندان فراهم می شود. در استان گیلان شهر فومن نیز به شهر مجسمه ها مشهور بوده و وجود تندیس ها از دیرباز به عنوان یکی از موارد جذب گردشگران این شهر مطرح است اما، شهر رشت به عنوان پیشانی استان گیلان با فقر حضور المان های شهری و مجسمه هایی متناسب با فرهنگ و جغرافیای این استان روبرو است. با وجود اینکه تعداد محدودی از میدان ها و بلوارهای این شهر گردشگر پذیر مزین به المان های شهری و مجسمه است اما به نسبت غنای فرهنگی، علمی، تاریخی و جغرافیایی این استان، کمبود این مهم به شدت احساس می شود. هرچند چهار سردیس از بزرگان علم و اندیشه گیلان در سبزه میدان رشت نصب شده و شاخص ترین وجهه بصری شهر محسوب می شود اما حضور تندیس ها در میادین رشت کمرنگ بوده و حتی تندیس های انتزاعی در پیاده راه اعلم الهدی نیز نتوانسته این خلا را به خوبی پر کند و این المان های انتزاعی هم با گذشت زمان رنگ و روی خود را از دست داده و در اثر کم لطفی برخی شهروندان آسیب دیده اند. با اینهمه می توان گفت شاخص ترین تندیس هایی که طی این سال ها در رشت قد بر افراشته اند، تندیس میرزا کوچک خان در میدان شهرداری (اصلیترین میدان رشت) است. میدان شهرداری رشت زیر نگاه نافذ میرزا میدان شهدای ذهاب یا همان میدان شهرداری، مرکزی ترین نقطه مرکز استان گیلان محسوب می شود. این میدان مرکز تجمع های ملی و آئینی، میزبان همیشگی حضور پرشور شهروندان رشتی در طول شبانه روز و محل عبور و مرور بسیاری از گردشگران و گیلانیانی است که به رشت می آیند. قدمت میدان که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده به دلیل تمرکز وجود بناهایی تاریخی چون نخستین کتابخانه ملی کشور، اداره پست، هتل ایران و ساختمان شهرداری به خوبی نمایان است. از نخستین عکس هایی که از میدان شهرداری به جا مانده، می توان فهمید که این میدان از وسیع ترین میادین کشور و مرکز ثقل شهر رشت محسوب می شده است. اگرچه از زمانی که ساختمان شهرداری رشت در این میدان در سال ۱۳۰۵ به بهره برداری رسیده تاکنون چهره میدان دچار تغییراتی شده اما هیچگاه جایگاه این میدان در نزد گیلانیان کمرنگ نشده است. در طول نزدیک به یکصد سال گذشته میدان تغییراتی همچون تعریض شدن خیابان ها را به خود دیده یا گلکاری و درختکاری و همچنین بلواربندی هایی نیز بر روی بدنه آن کمابیش انجام شده است اما در کنار این تغییرات حضور تندیس ها در این میدان نیز به رخ نمایی آن در طول سال ها افزوده است. تازه ترین تندیسی که در میدان شهرداری رشت نصب شده مربوط به تندیس «میرزاکوچک خان جنگلی» سوار بر اسب است که به دهه ۷۰ بر می گردد. روبرت واهانیان تبریز با اینکه زاده گیلان نیست اما نسبت به رویداد ها و وقایع شهر رشت اطلاعات گسترده ای دارد. وی از سرنوشت تندیس هایی که در میدان شهرداری نصب شده اند می گوید: در سال ۷۸ زمانی که «رحمت حمیدی» شهردار وقت رشت بود، دستور تهیه و آماده کردن یک تندیس از میرزا کوچک خان را به پاس مبارزات وی و نهضت جنگل صادر کرد که در میانه میدان شهرداری نصب شود. واهانیان که آن زمان در شهرداری رشت مسئولیت گروه برنامه ریزی شهرداری رشت را بر عهده داشته از آن روز ها و طرح هایی که برای تندیس به شهرداری آورده می شد تعریف می کند که چندین طرح از سوی هنرمندان مختلف بومی و غیربومی به شهرداری ارائه شد اما هیچکدام از لحاظ هنری مناسب نبود. وی از سوی شهردار وقت به همراه مشاور حقوقی شهرداری که به گفته واهانیان از کلکسیونرهای کتاب های هنری است، مسئول تایید طرح موردنظر تندیس میرزا شدند. دلیل این انتخاب نیز شناخت هر دو تن از هنر، معماری و اهمیتی که به هویت شهر به لحاظ بصری و شأن میرزاکوچک می دادند، بود. بنا بر گفته های این پژوهشگر تاریخ رشت، پس از ارائه چندین طرح که مورد پسند واقع نشد، شخصی به نام «سعادت قرین» ساکن تهران (سازنده نهایی تندیس میرزا کوچک خان) به آن ها معرفی می شود و هر دو نفر برای بازبینی از آثار وی که هنرمندی جوان و فعال در شاخه ریخته گری بود عازم تهران می شوند. پس از رفت و آمدهای متعدد و رایزنی با هنرمند فوق، تندیس میرزا از جنس برنز ساخته شده و برای ارسال به رشت آماده می شود. واهانیان انتقال تندیس را نیز به یاد دارد و می گوید: به دلیل ارتفاع بالای تندیس، امکان عبور آن از تونل مجاور سد منجیل امکان پذیر نبود و منتقل کنندگان ناگزیر شدند تندیس میرزا سوار بر اسب را از جاده مجاور سد بیاورند. علاوه بر ساخت و انتقال تندیس میرزا کوچک که از قرار در آن سال بین ۳۵ تا ۳۶ میلیون تومان هزینه برای شهرداری رقم زد، نصب آن نیز از داستانی جالب توجه برخوردار است. واهانیان در این باره می گوید: برای ایجاد تناسب و هماهنگی بین ساختمان شهرداری و پایه های تندیس میرزا قرار شد که پایه ها نیز همچون ساختمان نمایی مشابه از آجر داشته باشند. بدین ترتیب برای ساخت آن نیز مسابقه ای گذاشته شد و طرف برنده مسابقه طرح مورد نظر را اجرایی کرد. به گفته واهانیان، از ابتدا قرار بود که تندیس میرزا کوچک سوار بر اسب، به سمت خیابان دکتر شریعتی یعنی پشت به ساختمان شهرداری نصب شود اما در شب قبل از نصب آن به دستور شهردار وقت، تندیس رو به سمت فومن و ساختمان شهرداری نصب شد تا علاوه بر احترام به فومن به عنوان مرکز تجمع نهضت جنگل، در زمان آئین ها و مراسم ها که معمولا از روی ساختمان شهرداری و ایوان آن اجرا می شود، بی حرمتی به سخنرانان و شهروندانی که در زیر ایوان ساختمان شهرداری تجمع می کنند، صورت نگیرد. با این اوصاف، از تندیس میرزا کوچک خان طی مراسمی با حضور مسئولان و شهروندان در تاریخ یازدهم اردیبهشت ماه سال ۷۸ پرده برداری شد. از آن تاریخ، تندیس میرزا کوچک خان به عنوان یکی از سمبل های شهر رشت چهره ای جدید به میدان تاریخی شهرداری رشت داد و سرافرازی آن در میان میدان شهرداری از فواصل دور برای شهروندان دیدنی و خاطره انگیز شد. اواسط ۱۵ بهمن ماه امسال (۱۵ بهمن) در راستای اجرای پروژه پیاده راه سازی در بافت مرکزی شهر رشت که شامل میدان شهرداری نیز می شود، تندیس میرزا کوچک خان جا به جا شد. اگرچه تندیس از میانه میدان برداشته شد اما با اندکی فاصله دور تر از جایگاه قبلی خود در ابتدای خیابان سعدی نصب شد. در ساعات اولیه عملیات جابجایی تندیس، نارضایتی های متعددی از شهروندان در سطح شهر به ویژه در فضاهای مجازی ابراز شد که بیشتر از نگرانی از حذف این نماد سرافرازی از میدان شهرداری ناشی می شد اما، تندیس میرزاکوچک جنگلی سوار بر اسب مشرف به میدان شهرداری و در ابتدای خیابان سعدی قرار گرفت. سخنگوی وقت شهرداری رشت نیز در نخستین ساعات جابجایی تندیس با بیان اینکه اینجابجایی در راستای اجرای پیاده راه است، به شهروندان اطمینان خاطر داده بود که تندیس همچنان در میدان باقی خواهد ماند و تنها اندکی جابجایی را تجربه می کند. علیرضا حسنی گفته بود: جابجایی تندیس علاوه بر بهبود فضای میدان برای شهروندان و خروج از تحت الشعاع بودن ساختمان های تاریخی واقع در میدان شهرداری سبب می شود که چهره مردمی تری از میرزا در اذهان باقی بماند. اضافه شدن المان های شهری در معابر عمومی با توجه به احساس نیاز در خصوص جانمایی المان های شهری برای زیباسازی بصری در شهر رشت مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری رشت از افزوده شدن بر تعداد تندیس های این شهر در آینده نزدیک خبر می دهد. محمدباقر بشردانش در این باره می گوید: هشت تندیس به زودی در پیاده راه مرکزی رشت نصب می شود. به گفته وی از این تعداد، شش تندیس مربوط به مشاغل فراموش شده مردم گیلان است تا با نصب آن ها علاوه بر زیبایی بصری پیاده راه مرکزی رشت، از فراموش شدن تاریخ، هنر و فرهنگ بومی مردم گیلان جلوگیری شود. بشردانش می افزاید: ساخت تندیس ها توسط هنرمندان ادامه دارد و به زودی در نقاط مشخص در پیاده راه بافت مرکزی شهر نصب خواهد شد. به نظر می رسد با افتتاح پیاده راه فرهنگی رشت باید منتظر تندیس هایی باشیم که تا حدودی فقر زیبایی های بصری و شهرسازی در رشت را جبران می کنند. تندیس هایی که در جوار تندیس میرزا بر عبور و مرور گردشگران و شهروندان و گیلانی ها از میدان شهرداری رشت نظاره گر خواهند شد.