به گزارش پایگاه اطلاع رسانی لنگرخبر، دکتر سپیده آشفته پور لیلاکوهی در مقاله به معرفی شهرستان لنگرود، برنامه ریزی و راهکارهای توسعه این شهرستان پرداخته است.

این مقاله جامع را در زیر بخوانید.

 

 

درحال حاضر، گردشگری یکی از منابع مهم درآمدزایی کشور ها  واز ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان محسوب می شود. منابع و جاذبه های گردشگری در تمامی بخش های برنامه ریزی و مدیریتی صنعت گردشگری از اهمّیت بالایی برخوردار است و ویژگی ها و مشخصه های منابع و جاذبه ها در یک کشور یا منطقه اساس کار توسعه گردشگری را مهیا می سازد .

بدون شک بهره مندی از منابع و جاذبه های گردشگری موجود، در پیدایش و توسعه گردشگری نقش اساسی را ایفا می کند، به کارگیری منابع گردشگری نیز مستلزم نگاهی همه جانبه و علمی به این مقوله می باشد. مقاصد گردشگری نیازمند مدیریت و برنامه ریزی می باشد چرا که با توجه به منابع محدود، خواسته ها برای بهره مندی از آنها بسیار می باشد، در صورتی که برنامه ریزی و مدیریت خردمندانه ای در بهره مندی از منابع و جاذبه های گردشگری وجود نداشته باشد، زمینه های بهره مندی از این منابع کاهش می یابد و در برخی موارد موجب اتلاف منابع می شود.

به همین دلیل ضروری است که شناخت عمیق و مبتنی بر واقعیت در رابطه با جاذبه ها و منابع گردشگری داشته باشیم و به منظور تصمیم گیری مناسب در بهره گیری از منابع، تمامی فاکتورهایی که در تصمیم گیری مؤثر هستند را دخالت دهیم.

اصالت و منحصر به فرد بودن منطقه یکی از مهمترین امتیازات رقابتی آن نسبت به مقاصد دیگر بشمار می آید. این مهم هم برای منطقۀ گردشگر فرست و هم گردشگر پذیر واجد اهمیت است. افزون بر این، بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به مثابه رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند.

در این راستا، می توان با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزیّت ها و محدودیت های گردشگری ، در توسعه مناطق شهری و روستایی و در نتیجه تنوّع بخشی به اقتصاد ملّی و توسعه ملّی نقش مؤثّر برعهده داشته باشد. بر این اساس لازم است تا گردشگری در یک نگرش منطقه ای مورد توجه قرار گرفته و در برنامه ریزی منطقه ای به عنوان رهیافتی مؤثّر در توسعه منطقه ای مدنظر قرار گیرد گردشگری به عنوان پارامتری برای توسعه منطقه ای، توسعه بر پایه جلوه ای از شناختن استعداد و توان منطقه و گسترش خردمندانه برای مناطقی که باید از استانداردهای ویژه توسعه گردشگری بهره مند باشند را در بر می گیرد که در چارچوب منطقه بندی فضاها برای تعیین کاربری زمین اعمال می شود.

با منطقه بندی گردشگری ، توسعه فضاهای ویژه و مناسب انجام می پذیرد و در نتیجه اولویت بندی در این مناطق با استاندارها گسترش شکل می گیرد.الگوهای نوین توسعه بر مدار توسعه محلی و بهره گیری از تنوع مکانی ـ فضایی استوار هستند؛ بنابراین شناسایی ظرفیت ها و توانمندی های مختلف در سطوح خرد فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار دارد.

تحقق اهداف سیاست توسعه گردشگری مستلزم اقدماتی چند است که مرحله گزینش فضاهای واجد ارزش، جهت زیرساخت های توسعه گردشگری از جمله مهمترین این اقدامات به شمار می رود. بی شک این کار، مستلزم برنامه ریزی و اولویت بندی است.

فقدان برنامه ریزی نظامند در تعیین جایگاه مکانی و فضایی کانون های جاذب گردشگری و بالطبع توزیع نامناسب تأسیسات و تجهیزات از جمله کاستی های بنیادی و مشهود در مطالعات و طرح های توسعه صنعت گردشگری در کشور و بویژه در شهرستان لنگرود است. شهرستان لنگرود برخوردار از توانمندی های بالقوه در توسعه گردشگری می باشدکه به دلایل مختلف از جمله عدم مطالعه جامع، به فعلیت نرسیده است.

بدون شک بهره مندی از منابع و جاذبه های گردشگری موجود، در پیدایش و توسعه گردشگری نقش اساسی را ایفا می کند .مقاصد گردشگری نیازمند مدیریت و برنامه ریزی می باشند چرا که با توجه به منابع محدود، خواسته ها برای بهره مندی از آنها بسیار می باشد، در صورتی که برنامه ریزی و مدیریت خردمندانه ای در بهره مندی از منابع و جاذبه های گردشگری وجود نداشته باشد، زمینه های بهره مندی از این منابع کاهش می یابد و در برخی موارد موجب اتلاف منابع می شود. به همین دلیل ضروری است که شناخت عمیق و مبتنی بر واقعیت در رابطه با جاذبه ها و منابع گردشگری داشته باشیم .

 

بر این اساس در برنامه ریزی به منظور بهره برداری از جاذبه های توریستی می بایست سیاست های کلان دولت و خواسته های مردم محلی مورد توجه قرار گیرد. شهرستان لنگرود به عنوان بخشی از سرزمین پهناور ایران به لحاظ تاریخی دارای سابقه درخشان و دارای عرصه های تاریخی و یادمانی و جاذبه های طبیعی و بکر بسیار  غنی است.

تاریخ بسیار کهن و آثار و نشانه های متنوعی که از سیر تکوینی فرهنگ و تمدن به جا مانده می توانند به عنوان جاذبه های توریستی مورد استفاده قرار گیرند. و این شهرستان قادر خواهد بود سهم بیشتری از صنعت گردشگری داشته باشد.

در واقع شناخت وبررسی فضای توریستی این شهرستان می تواند نقش مؤثری درساماندهی وبرنامه ریزی فضاهای توریستی متناسب باشرایط اجتماعی،طبیعی وفرهنگی واستفاده ازظرفیتهای موجودداشته باشد و این شهرستان با بهره گیری از انواع جاذبه ها می تواند به عنوان یکی از قطب های گردشگری مورد توجه قرار گیرد. بنابراین شناخت پتانسیل ها و توانایی ها و شناساندن این توان ها و برنامه ریزی استراتژیک از ضروریات اساسی محسوب می شود.

 

معرفی منطقه مورد مطالعه

 

شهرستان لنگرود با 438 کیلومتر مربع مساحت درناحیه شرقی استان گیلان واقع شده است. این شهرستان دارای 46 روستادرجلگه، 81 روستادرموقعیت پایکوهی و84روستادرنواحی کوهستانی قرار دارد و براساس آخرین تقسیمات کشوری، دارای 3 بخش 4 شهر 7 دهستان و 211 آبادی (202 آبادی دارای سکنه و 9 آبادی خالی از سکنه) می باشد.

 

جاذبه های تاریخی مذهبی منطقه

 

شهرستان لنگرود به لحاظ قدمت تاریخی فرهنگی از معدود شهرستانهای استان گیلان میباشد که دارای بافت تاریخی بسیار ارزشمندیست که بخشی از بناهای قابل توجه آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

فغق

 

جاذبه های مذهبی و تاریخی

 

بقعه متبرکه (آقاسیدحسین کیا) بقعه دوازده تن درروستای ملاط، بقعه آقاسیدمحمد معروف به سفید آستانه پل خشتی لنگرود،کاروانسرای بلور دکان پل خشتی بلور دکان،منزل منجم باشی، خانه دریابیگیو بافت تاریخی شهر لنگرود

 

جاذبه های طبیعی 

 

مجموعه روستاهای پایکوهی و توریستی لیلاکوه، ملاط پرشکوه، شهر ساحلی چاف و چمخاله پارک جنگلی بلوردکان،غار لیاروی(بلور دکان ) آبشار چالدشت،منطقه ییلاقی هلو دشت ،پارجنگلی خرما، تالاب کیاکلایه ،بام سبزکومله ،شهر  توریستی اطاقور  و منطقه شکار ممنوع چاف

 

قابلیتها،امکانات وفرصتها منطقه

 

-وجودجاده دسترسی آسفالته در بیشتر راهای مواصلاتی شهرستان

-وجود زیرساختهای اولیه زیر بنایی

-وجودمنطقه ساحلی چاف وچمخاله

-نزدیکی روستاهای جاذب گردشگری به نقطه شهری لنگرود

-وجود روستای پایکوهی و  توریستی لیلاکوه  به عنوان قطب قهوه خانه ای استان (این روستا بعلت تراکم وجود قهوه خانه ها در سطح استان بعنوان قطب قهوه خانه ای معروف شده است و بعلت وجود این قهوه خانه های سنتی بر خلاف دیگر روستاها که در فصول پاییز وزمستان گردشگران کمتری دارند در همه ی فصول سال پذیرای گردشگران زیادی است .

-وجود دو روستای توریستی ملاط و برشکوه (این دو روستا به دلیل داشتن درختان مرکبات در تمام فصول سال گردشگران زیادی برای خرید محصولات باغی در این مناطق حضور می یابند از اینرو می توان در راستای گردشگری کشاورزی گامهای موثری برداشت ).

-وجود روستای کوهستاتی هلودشت در راستای توسعه گردشگری سلامت. گردشگری در هلودشت باید بر مبنای توریسم با کیفیت باشد که در این مورد علاوه بر موضوع توجه به حفظ محیط زیست از جانب گردشگران، میزان هزینه انجام شده توسط گردشگران نیز مد نظر است تا بتوان اشتغال و درآمد مورد نظر را با تعداد کمتری از گردشگران تامین کرد. در این راستا علاوه بر پیشنهاد اقامتگاه و واحدهای پذیرایی با کیفیت بالا و امکانات ویژه برای گردشگران خاص (گردشگران با درآمد بالا) برای استفاده در فصل گردشگری، می توان ایجاد یک دهکده سلامت[1] با ظرفیت محدود برای ارائه خدمات در طول سال را مدنظر قرار دارد.

-وجودآثارتاریخی شهرلنگرود

-وجودبافت روستایی

-وجودجاذبه های طبیعی منطقه مانندمناظرزیبای ساحل چمخاله،پوشش تالابی ،مناطق کوهستانی و جنگلی شهرستان

-وجودچشم اندازهای متنوع مانندکشتزارهای طبیعی،جنگلهای دست کاشت، مزارع برنج .باغات چای وباغات مرکبات

-امکان بهره برداری ازامکانات روستایی دربخش جلگه ای

-وجودنیروی انسانی کافی برای درگیرشدن درصنعت گردشگری

-نزدیکی شهرستان به مرکز استان

-وجود مراکز دانشگاهی متعدد و بخصوص دارا بودن رشته تحصیلی مدیریت جهانگردی در دو مرکز دانشگاهی شهرستان

 

تنگناهاومشکلات وتهدیدهای منطقه

 

-تجمع مراکز اقامتی در بخش ساحلی چاف و چمخاله و در نتیجه حضور بیش از اندازه گردشگران در ایام تعطیل و ازدحام و شلوغی وآلودگی زیست محیطی ساحل

-نداشتن امکانات اقامتی در سایر بخش های شهرستان (کوهستانی و پایکوهی)

-نزدیکی با شهرستان لاهیجان به عنوان یک جاذبه همجوار رقیب

-تغییرکاربری اراضی منطقه به اراضی تجاری ومسکونی

-عدم وجود آژانس گردشگری

-عدم تبلیغات مناسب و کافی وعدم وجود  تابلوهای معرفی جاذبه های گردشگری

 

محدودیتهای زیربنایی منطقه

 

-عدم وجودمراکزاقامتی متنوع  درمنطقه

-عدم وجودمراکزاطلاع رسانی

-کمبود آژانس های گردشگری و هواپیمایی(4دفتر خدمات مسافرتی فعال در شهرستان وجود دارد که بجز یک مورد بقیه در راستای گردشگری مذهبی به عتبات عالیات فعالیت می کنند و کمتر به فعالیتهای دیگر گرشگری می پردازند ).

 

دیدگاه سندتوسعه شهرستان مرتبط باگردشگری

 

لازم است به بررسی سند توسعه شهرستان لنگرود درجهت روشن شدن سیاستهاواهداف بلندمد ت شهرستان که مرتبط باصنعت گردشگری درمنطقه می باشد،پرداخته شود.

اصلی ترین قابلیتهای توسعه

١- وجودجاذبه های طبیعی نظیر: تالاب ها منطقه توریستی  چاف و چمخاله،پارک جنگلی خرما،بلوردکان،منطقه ییلاقی هلودشت،نگین سبزکومله،استخربزرگ کومله،پارک جنگلی مریدان، رودخانه لنگرود رودخانه که ازوسط شهرمی گذردودر حال حاضر هیچ استفاده توریستی از آن نمی شود . وآثارارزشمندتاریخی، فرهنگی مانند: مسجدجامع،پل خشتی،بقعه متبرکه آقاسیدحسین وآقاسیدمحمد سفیدآستانه  ودوازده امامزادگان ملاط

٢- وجود معماری تاریخی در برخی نقاط

٣- قرارگرفتن درمسیرکریدورحمل ونقل بین المللی شمال وجنوب ومسیراصلی شرق وغرب، مشهدونزدیکی به فرودگاه بین المللی رشت وفرودگاه رامسر

 

٤- موقعیت ممتازطبیعی وقابلیتهای زیست محیطی شهرستان شامل جنگلهاومراتع وسیع درنواحی کوهستانی وکوهپایه ای ووجودخاک حاصلخیزوقابل آبیاری درسراسرناحیةجلگه ای،اقلیم مناسب وبالابودن میزان متوسط بارندگی سالانه.

 

عمده ترین تنگناهاومحدودیتهای توسعه

 

١- بالابودن سطح آبهای زیرزمینی وآلودگی آنهاوشکننده بودن محیط زیست

٢- محدودیت اراضی برای توسعه شهری،فرسودگی بافتهای قدیمی،کیفیت نامناسب شبکه های ارتباطی

وجود تراکم بالای جمعیت وگسترش بی رویةکالبدی شهرلنگرود

٣- پیشروی آب دریای خزر،فرسایش خاک ورانش زمین وآلودگی منابع آب شرب بویژه درنقاط روستایی

٤- فرسودگی واضمحلال سریع تأسیسات زیربنایی وبالابودن هزینه های تعمیرونگهداری آنان به دلیل شرایط اقلیمی شهرستان

٥- پایین بودن توان مالی بخش غیردولتی شهرستان درسرمایه گذاریهای کلان

6- نبودسیستم بازیافت زباله وخطرنابودی پوشش گیاهی وگونه های جانوری

7- بهره برداری غیراصولی ازساحل دریا،تالابهاوجنگل وحاشیه رودخانه هابه خصوص رودخانه هابه خصوص رودخانه ای که ازمرکزشهرلنگرودمی گذرد

8- نبودشبکه جمع آوری فاضلاب وتصفیه خانه درمناطق شهری وروستایی ومشکلات زیست محیطی ناشی ازآن وآلودگی منابع آبی شهرستان

 

اهداف بلندمدت

 

١- ایجادزمینه های مناسب برای سرمایه گذاری بخش غیردولتی داخلی وخارجی) درفعالیتهای محوری توسعه باارائه تسهیلا ت آسان)

٢- ایجاد،گسترش وتجهیززیربناها درمناطق ،کوهپایه ای وکوهستانی

٣- جذب گردشگرازطریق شناسایی ومعرف قطبها،محورهاوکانونهای توسعةبخش گردشگری

٤- تخصیص بهینةزمین واولویت بندی اصولی کاربریهای آن متناسب باضرورتهای توسعه شهرستان

٥- افزایش سرانه تأسیسات وتجهیزات شهری شهرستان درحدمتوسط استاندارد

٦- گسترش وتجهیزشبکه های زیربنایی بااولویتهای شبکه های ارتباطی سریع

 

سیاستهای اجرایی

 

- ساماندهی رودخانه های داخل شهری وآزادسازی وبهسازی حاشیه رودخانه ها

- بهبودشرایط محیط زیست شهری وارتقاءسطوح معابرشهری

- معرفی جاذبه های طبیعی،زیارتی،تاریخی وفرهنگی شهرستان لنگرودازطریق برشور،رسانه هاوایجادمرکزاطلاع رسانی

- تشویق وارائه تسهیلات به بخش غیردولتی جهت تأسیسات و  امکانات اقامتی متناسب باسطوح مختلف درآمدی گردشگران درنقاط مستعدگردشگری شهرستان لنگرود

- -ایجادفضای مناسب درشهرستان جهت برگزاری جشنواره های بومی،محلی،صنایع دستی درتمامی فصول سال

- توسعه صنایع دستی وصنایع تبدیلی وابسته به محصولات کشاورزی به منظور توسعه گردشگری

- ایمن سازی شبکه حمل ونقل جاده ای شهرستان به منظورکاهش تصادفات جاده ای

- توسعه شبکه سوخت رسانی خودروهاCNG –

 

اقدامات اولویت دار

 

- استفاده گردشگری از بندر و اسکله چندمنظوره چمخاله در راستای توسعه گردشگری دریایی

- مطالعه وایجادپارک حیات وحش

- ارایه تسهیلات جهت ایجادمراکزدائمی نمایشگاهی صنایع دستی

- بهسازی حاشیه رودخانه عبوری ازشهرلنگرود و  ایجاد کاربری توریستی از آن

- احداث چندپارکینگ طبقاتی وعمومی درنقاط مختلف مراکزخریدوبازارها

–ایجاد فضای سبزشهری وپارکهاتاحداستانداردهای مطلوب

–ایجاد جاذبه های متنوع انساخت و مطالعات امکانسنجی  ایجاد جاذبه های جدید

 

نتیجه

 

شهرستان لنگرود از تنوع جاذبه ها برخوردار است. طبیعت گردی و گردشگری در مناطق ساحلی( شهر ساحلی چاف و چمخاله)از اولویت اول گردشگری  می باشد. توزیع خدمات و تأسیسات در کانون های جاذب نامتعادل و نامتناسب با جایگاه مکانی ـ فضایی هر یک بوده است وهمچنینپراکنش فضایی مراکز اقامتی و پذیرایی در این منطقه باعث شده است گردشگران بیشتر به این محدوده هجوم بیاورند که در صورت سرمایه گذاری و برنامه ریزی علمی و هدفمند و به کارگیری شیوه های نوین تبلیغات می توان گردشگری را در دیگر بخش های جلگه ای و کوهستانی نیزسوق داد. از این رو در جهت توسعه ساختار و سازمان فضایی حاکم بر فضاهای  گردشگری پیشنهادهایی ارائه می گردد.گردشگری به عنوان یک پدیده توانمند و شهرستان لنگرود  به عنوان یک مکان بالقوه می توانند جمعیت زیادی را به سوی خود جذب کنند. فرایند برنامه ریزی فضاهای گردشگری مستلزم اتخاذ رویکردی نظام مند و همه جانبه نگر است که همه ابعاد شامل معیارها و میزان ضرایب اهمّیت آنها در نظر گرفته شده باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که مناطق گردشگری  شهرستان لنگرود از جاذبه های گردشگری فراوانی برخوردار هستند. لذا اگر به ارزیابی توان های گردشگری پرداخته شود، مسلماً باعث افزایش آثار و پیامدهای مثبت و کاهش اثرات و پیامدهای منفی می شود.

 

پیشنهادها و برنامه ریزی توسعه گردشگری

 

با توجه به نتایج تحقیق تنگناها و قابلیت های  فضاهای گردشگری در محدوده مشخص گردید و پیشنهادهای لازم و متناسب با کانون ها ارائه گردید که به قرار زیر است:

  • با توجه به بررسی های به عمل آمده در تعطیلاتی چند روزه درشهرستان با توجه به استقبال زیاد گردشگران به دلیل خوش آب و هوا بودن، داشتن چشم انداز زیبا و ... امکان دسترسی آسان تقاضا بسیار مناسب و مساعد بوده ولی در پی مصاحبه با گردشگران به دلیل ناکافی بودن واحدهای اقامتی از ماندن و اقامت شبانه در شهرستان صرف نظر کرده و به مکان دیگری (بیشتر رامسر و استان مازندران) به دلیل وجود مکانها و خدمات بیشتر و بهتر سکنی می گزینند و در این شهرستان فقط چند ساعتی را سپری می کنند، لذا ایجاد واحدهای اقامتی بیشتری در شهرستان ضرورت دارد.

  • از سل(آب بندان) های موجود در این شهرستان می توان در انجام فعالیتهایی نظیر قایق سواری پدالی و پارویی بهره جست.

  • تعریض و بازسازی و ترمیم راه آسفالته بسیاری از روستاهای جاذب گردشگری باید در برنامه ریزی توسعه گردشگری این شهرستان حتماً اعمال شود.

  • به دلیل عدم اطلاع رسانی صحیح سرمایه گذاران کمی به سرمایه گذاری در بخش خدمات گردشگری در این شهرستان اقدام نمودند . با معرفی و شناساندن فرهنگ و جاذبه های این  شهرستان با برگزاری تورهای دسته جمعی، جشنواره ها وهمایشها و دعوت از سرمایه گذاران و گردشگران ملّی در سطح فرامنطقه ای می توان اقدام نمود.

  • توسعه فضاهای اقامتگاهی در روستاها و توسعه گردشگری روستایی بسیار حائز اهمیت است. این مقوله را می توان با تشویق روستاییان به اجاره دادن بخشی از منازل مسکونی خود به گردشگران عملی ساخت.

  • بیشتر روستاهای گردشگری شهرستان به دلیل اینکه بیشتر در موقعیت جلگه ای قرار دارند انجام تفرج های گسترده که نیاز به توسعه ندارند  و در محیط های باز و یا با اندکی توسعه قابلیت اجرا دارند پیشنهاد می شود.

  • وجود زمین و فضای باز قابل توسعه برای احداث انواع اقامتگاه و مراکز پذیرایی، روحیه مهمان نوازی، وجود جذابیت های اکوتوریستی وافزایش تمایل مردم شهری به مقوله گردشگری می تواند به فعال سازی خدمات گردشگری در این شهرستان بینجامد.

  • ایجاد مزارع خودبرداشت برای فروش محصولات باغی (مرکبات) می تواند باعث افزایش ورود گردشگر و امکان ارائه خدمات گردشگری بیشتری در این شود.(می توان این جاذبه را در روستاهای توریستی ملاط و پرشکوه به دلیل وجود باغات بینظیر مرکبات ایجاد کرد).

  • برگزاری جشنواره شکوفه و چای و مرکبات و تبلیغات این رویدادها در حوزه ملّی و منطقه ای اغلب این نوع جشنواره ها در حوزه محلی بیشتر تبلیغ می شود. بهتر است در سطوح ملّی گام های مؤثّرتری در شناساندن این مناطق روستایی که دارای قابلیت های اکوتوریستی اند قدم برداشت.

  • به دلیل وجود مراسم سنّتی، آئین ها، غذاها و پوشاک سنّتی به عنوان منابع معنوی گردشگری و داشتن معماری بومی ـ سنّتی گردشگری فرهنگی را میتوان توسعه داد.(شهرستان لنگرود دارای آیین های سنتی نظیر علم واچینی در ماه محرم و عزاداری سنتی در این ماه و همچنین رسوم سنتی در مراسم ازدواج می باشد).

  • هرگونه اقدام در راستای توسعه گردشگری بخصوص در بخش ساحلی نیاز به مطالعه و مقایسه با مکان های مشابه دارد. سرمایه گذاری برای رونق فعالیّت های گردشگری توسط افراد مختلف گزینه مناسبی نمی باشد.

  • توسعه کمیت و کیفیت خدمات حمل ونقل عمومی (حمل و نقل بوسیله ماشین های شخصی صورت می گیرد وسیله نقلیه عمومی نظیر اتوبوس استفاده نمیشود).

  • توسعه تورهای دسته جمعی گردشگری

  • احداث آلاچیق و سکوی نشیمن و سرویس بهداشتی در مسیر مناطق گردشگری

  • ترویج تورهای گردشگری خارجی

  • برگزاری همایش های ملی در جهت شناساندن توان ها و استعدادهای بالقوه شهرستان (همایشهای تخصصی گردشگری در اولویت است).


 

[1]. به مجموعه های اقامتی گفته می شود که خدمات سلامتی را به مهمانان خود ارائه می دهند(نمونه کامل آن یک نمونه طبیعی به دور از آلودگی های زندگی شهری و ارائه خدمات سلامتی به گردشگران است).

 

دکتر سپیده آشفته پور لیلاکوهی

*دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ـ دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت و مدرس  مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور
همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان