پراکندگی زباله ها و آلودگی های حاصل از آن در مناطق کوهستانی ، جلگه ، رودخانه و جنگل های این استان ادامه دارد و روز به روز دامنه گسترش آلودگی ها از طریق پسماندهای شهری به اراضی مرغوب روستاها، آبها و خاک حاصلخیز بیشتر می شود. طبیعت شکننده و ظریف گیلان تاب و توان این همه آلودگی را ندارد، رودخانه ها ، تالاب ها، دریا و طبیعت هر سال آلوده تر می شوند و در این چرخه باز آفرینی آلودگی ها آبزیان ،آب های روان رودخانه ها و خاک قربانیان اصلی محسوب می شوند و معضلی که در نهایت خود انسان را به عنوان عامل و مسبب گرفتار خواهد کرد. ۲۲دفنگاه عمده و رسمی زباله در گیلان وجود دارد که هرکدام از این جایگاه ها را می توان قربانگاه طبیعت گیلان بشمار آورد که جایگاه دفع زباله های لاهیجان پس از سراوان دومین محل دپوی زباله است که زیبایی های طبیعی خیره کننده منطقه و سلامت مردم را در تهدید آسیب های جدی قرار داده است.
میلیون ها سال معجزه خلقت با هم آمیختگی جنگل ، رود ، درخت و گیاه زیبایی های فوق العاده ای را دراین خطه از طبیعت ایران خلق کرده است اما این زیبایی ها به راحتی توسط غول زباله ها بلعیده می شوند. این دشت حاصلخیز که در میان سه شهر لاهیجان، آستانه اشرفیه و سیاهکل واقع شده است با شستن خاک زرخیز بخشی وسیعی از ایران پدید آمده است به گونه ای که مرغوبترین و با کیفی ترین محصولات برنج ، بادام و چای در این منطقه تولید می شود. دامن سبز جنگل ها ،خاک حاصلخیز کشاورزی و حاشیه رودخانه های زلال و خروشان برای انباشت زباله ها و شیرابه ها آفریده نشده اند و طبیعت بی بدیل گیلان این هدیه الهی محلی مناسب برای دفن و دفع این همه آلاینده های و ضایعات بجا مانده نیستند، بی گمان این آلاینده ها در هر کجا که ریخته شوند زمین به فریاد خواهد آمد اما آیا کسی هست فریاد زمین را بشنود؟**وقوع فاجعه زیست محیطی در جلگه آبرفتی شرق سفیدرود
گویی همه دست در دست هم داده اند تا این زیبایی ها و سرسبزی ها از بین بروند از سویی فرهنگ درست دفع زباله از طرف مسافران و ساکنان بومی رعایت نمی شود و از سوی دیگر شهرداری ها با تجمیع زباله ها در مکان های خاص به عنوان انتشار دهنده آلودگی ها عمل می کنند.
زباله های شهرهای سیاهکل ، دیلمان ، لاهیجان ، رودبنه و شهرهای چاف و چمخاله لنگرود در این محل ریخته می شوند که شیرابه های حاصل از آن خاک حاصلخیز و آبرفتی شرق رودخانه سفیدرود را آلوده می سازند و فاجعه زباله شهرستان های لاهیجان و سیاهکل در روستای تموشل در حال وقوع است.
بوی تعفن انبوهی از پسماندها دپو شده در تپه روستای تموشل همراه با مگس و حشرات با آغاز فصل گرما آرامش را از ساکنان روستاهای اطراف سلب کرده و محلی برای رشد و تکثیر موجودات موذی و حشراتی است که بهداشت روستاییان اطراف را به شدت به خطر انداخته است.
این آسیب فقط متوجه روستاییان نیست بلکه رودخانه هایی که از ارتفاعات جنگلی بالادست سرچشمه می گیرند و از شیب اندک جلگه و دشت حاصلخیز به سوی دهنه سفیدرود بزرگترین رودخانه شمال کشور و در نهایت به دریای خزر جریان دارند تبدیل به کانال های حمل آلودگی ها می شوند.
شیرابه پسماندهای جاری در آب های سطحی چون خونی آلوده در رگ های این سرزمین زرخیز جاری می شوند و این مواد سمی و شیمیایی نابودی خاک و آب و آبزیان بویژه ماهیان خاویاری را در دهنه سفیدرود هدف گرفته اند.
رودخانه معروف شمرود بزرگترین رودی است که در این قسمت از جلگه سفیدرود از ارتفاعات دیلمان سرچشمه می گیرد و پس از عبور از حاشیه شهر سیاهکل و محل دپوی زباله تموشل پذیرای ناخواسته آلودگی های رودخانه های فرعی و انتقال آن به دریا است.
براساس آمارهای رسمی یکصدتن زیاله در روزهای عادی و ۱۲۰تن در روزهای تعطیل از شهر لاهیجان و در مجموع روزانه ۱۴۰تا ۱۷۰تن زباله توسط شهرداری های شهرستان های سیاهکل و لاهیجان و بخشی از لنگرود به این مکان حمل و بطور غیربهداشتی دفع می شوند.
بیش از یکهزار خانوار روستاهای اطراف نظیر زیارتگاه ،دهسر ، تخم شل ، گلرودبار ، چوشل ، بیجارپشت ، روبرابر در معرض آسیب های ناشی از انباشت این زباله ها قرار دارند.
اهالی این روستاها می گویند: بوی بد این زباله ها آرامش و آسایس آنها را سلب کرده و این منطقه به محلی برای تولید انواع حشرات ،مگس ها و شغال ها و گرازها تبدیل شده است و با گرم شدن هوا بوی تعفن این زباله ها مانع بازکردن در و پنجره هاست.
یکی از اهالی روستای ۲۰خانواری کرف کول، روستایی که در فاصله چند متری بلندی محل دفن قراردارد می گوید: کسی قادر به باز کردن در و پنجره منازل خود نیست و در این روستا ویلاهایی زیبایی هم توسط غیر بومی ساخته شده اما بوی زباله ها مانع استفاده از آنهاست.
چیزی که بیش از هر چیزی توجه ها را به خود جلب می کند واقع شدن زندان مرکزی شهرستان لاهیجان در وسط این زباله ها است که بوی تعفن آن و گنداب استخرهای تعبیه شده شیرابه ها در چند متری این زندان بسیار کلافه کننده است و باور اینکه چگونه عده ای به عنوان زندانی و عده ای هم به عنوان کارمند آن می توانند در چنین شرایطی کار و فعالیت کنند، مشکل است ! مسوولان این زندان با اینکه از بوی ناشی از این زباله ها در رنج و عذاب بوده و از این وضعیت بسیار ناراحت هستند اما با عنوان اینکه اجازه مصاحبه کردن نداریم از گفت و گو در این باره خودداری کردند اما از اطلاع رسانی در این خصوص ابراز خشنودی کردند . چند نفر از خانواده های زندانیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا خواستار انعکاس این معضل و رساندن پیام آنها به گوش مسوولان شدند ،این خانواده ها می گویند:زندانیان از بوی پسماندها در این زندان در رنجند و بوی زباله ها برای آنها نوعی شکنجه محسوب می شود. این خانواده ها با اشاره به اینکه این زندان شرایط سختی در میان بوی زباله ها دارد اظهارداشتند:زندانی ها در ساعت های استراحت و تنفس هم نمی توانند به محوطه زندان بیایند و از هوای آزاد استفاده کنند ناچارند که درها را به روی خود ببندند و در داخل اتاق ها هم از بوی این زباله ها راحت نیستند. حاصل مصرف شهری ها و عذاب روستاییان: عضو شورای روستای چوشل در این باره می گوید: زباله شهرهای سیاهکل و دیلمان ، چاف و چمخاله از شهرستان لنگرود و شهرهای لاهیجان و رودبنه در این محل دفع می شوند. طاهر قاسمی افزود: شیرابه زباله ها از طریق رودخانه ها و کانال های پایین دست وارد مزارع شالیزاری می شوند و از طریق این رودخانه ها آبها را تا دریا آلوده می کنند. وی خاطرنشان کرد: شیرابه ها از طریق رودخانه های پایین دست وارد رودخانه شمرود می شود و در آستانه اشرفیه به رودخانه سفیدرود می ریزد . وی اظهارداشت: بخشی از آب زراعی شالیزارهای روستای چوشل از طریق کانال سدسفیدرود و بخشی نیز از طریق رودخانه های محلی آبیاری می شوند که این زباله ها آبرودخانه های محلی را به شدت آلوده می کنند. وی گفت: این زباله ها محلی برای رشد و تکثیر کلاغ ها ، شغال ها ، سگ های ولگرد و گرازهاست. به گفته وی حجم زباله های تپه شیب دار تموشل در حال پیشروی به داخل جنگل های اطراف پوشیده از درختان پلت محلی ، لیلکی(کرات) و درختان دست کاشت کاج است و تعداد زیادی از این درختان بر اثر نفوذ شیرابه ها خشک شده اند. برخی از اهالی می گویند :گاوهای زیادی با مصرف این زباله ها تلف شده ، باغ های چای نزدیک زباله ها از بین رفته و برخی ناچار به ترک باغ های گلابی و میوه خود در اطراف محل دفع زباله شده اند.*زندانی در میان زندان زباله ها
غلامحسین پیرو صالح رییس شورای چهارم روستای میان محله گلرودبار در این باره گفت: روستای گلرودبار با بیش از سه هزار نفر جمعیت و سه روستا در سه کیلومتر پایین دست محل زباله تموشل قرار دارد که در تابستان با گرم شدن هوا بوی تعفن زباله ها، مگس و حشرات آسایش را مردم سلب می کنند.
وی افزود: قبل از وجود زباله ها و سرازیر شدن شیرابه های آن در رودخانه شمرود که از گلرودبار می گذرد ماهی فراوان وجود داشت و علاوه بر تامین نیاز اهالی بخشی از این ماهی نیز به فروش می رسید اما هم اکنون نسل این ماهیان از بین رفته و اگر هم ماهی پیدا شود گوشت آن غیر قابل مصرف است.
وی اظهارداشت:در اطراف محل زباله تموشل حدود ۵۰۰هکتار شالزاری وجود دارد که این مزارع در معرض شیرابه قرار دارند و بخشی از شیرابه های این زباله ها وصل به نهرهای آبرسان مزارع شالیزاری نیز هستند.
وی یادآورشد: ورود این زباله ها و شیرابه های آن که مزارع شالیزاری را درتهدید قرار داده اند زنگ خطری است برای سلامت انسان ، و احشامی است که از علف های حاشیه رودخانه ها و مزارع تغذیه می کنند .
وی گفت:بسیاری از آلودگی های این زباله ها از طریق پرندگان وحشی نظیر کلاغ ها و حتی کبوترهای محلی پراکنده می شوند.
براساس مشاهدات روستاییان این مناطق ، برخی از نهرهای آبرسان که سردهنه اش به رودخانه شمرود وصل است و شیرابه های از آن طریق به شالیزارها و به شیرابه های چاه های زیرزمینی (سفره های زیرزمینی ) منطقه وارد می شوند و به طبیعت، درختان میوه و بوته های چای آسیب زده اند.
اهالی این روستاهای می گویند : حدود سه سال است که موضوع زباله ها در این منطقه بحرانی شده است و تمامی مردم منطقه هم ناراحت و هم معترض هستند و باید برای این معضل بزرگ راه حلی پیدا شود .
معاون پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان در باره جایگاه زباله لاهیجان گفت: در سال ۹۵بر علیه شهرداری لاهیجان شکایت شده و این شهرداری محکوم شده است ولی چون برایش اشد مجازات در نظر گرفته نمی شود و مجازات حداقلی است ، این احکام بازدارنده نیست و به همین دلیل شهرداری ها ترتیب اثر نمی دهند.
احسان شکری با اشاره به اینکه حداقل کاری که شهرداری باید انجام دهد این است که شیرابه ها را کنترل کند و بازچرخان داشته باشد و برای جلوگیری از بوی بد آن روزانه روی زباله ها خاک بریزد .
وی یادآورشد:بارها با شهرداری و مسوولان زندان لاهیجان جلسه گذاشته شده و قرار بود که شهرداری با تعبیه سپتینگ برای باز چرخان شیرابه ها و کاهش ورود آن به طبیعت اقدام کند.
وی راه حل جدی و دائمی را تامین اعتبار و ورود تکنولوژی در سطح ملی دانست و اظهارداشت: برای حل این مشکل در سطح شمال بویژه گیلان اعتبارات و عزم ملی نیاز است و در غیر اینصورت شمال در آینده نه چندان دور به جایگاه زباله تبدیل خواهد شد.
وی تصریح کرد: با کارخانه های زباله سوز و مدیریت پسماند و تبدیل آن به کود حدود ۹۵درصد مشکل پسماند گیلان قابل حل است.
وی یادآورشد:روزانه ۲هزارتن زباله در گیلان تولید می شود که در ایام تعطیلات و گردشگری این میزان به سه هزار تن هم می رسد که اگر در عمق ده متر دفن شوند روزانه می توانند ۴۰۰متر مربع زمین را تخریب و آلوده کنند.
وی معتقد است که روزانه ۱۵۰تن پسماند در جایگاه دفع زباله تموشل لاهیجان دفع می شود که خطری برای این منطقه حاصلخیز محسوب می شوند.
وی گفت: با هر تن زباله ۵۰۰لیتر شیرابه وارد طبیعت می شود که در استان گیلان به دلیل شرایط آب و هوایی این وضعیت بیشتر است و در محل دفن سراوان هر ثانیه چهار لیتر زباله وارد طبیعت می شود که این میزان در روزهای بارندگی ۱۵تا ۱۸لیتر در ثانیه است .
این مسوول با اشاره به اینکه دفن و ساماندهی پسماند گیلان برای مسوولان و شهرداری اولویت ندارد و براساس قانونی شهرداری ها را موظف به ساماندهی پسماندها می داند می گوید:یک درصد عوارض سالیانه به دهیاری ها و شهرداری ها تخصیص داده می شود و شهرداری ها باید به این موضوع اهتمام داشته باشند .
رئیس شورای اسلامی شهر لاهیجان نیز گفت: دفن بهداشتی زباله شهری و تصفیه شیرابه ناشی از آن همواره دغدغه شورای شهر بوده است.
حسینعلی خدایگانی مهمترین آلاینده محل دفن زباله را شیرابه ناشی از پسماندها دانست و افزود : شیرابه پسماند می تواند با نفوذ به آبهای سطحی و زیر زمینی موجب آلودگی این منابع شود.
وی با اشاره به اهمیت موضوع و لزوم توجه هرچه بیشتر به مشکلات و تبعات ناشی از جاری شدن شیرابه زباله به زمین های پایین دست و جلوگیری از هدایت آن به مزارع و رودخانه، افزود : منابع زیرزمینی آب به دلیل شیرابه های سمی ناشی از انواع زباله ها در حال از بین رفتن هستند و می توان با بکارگیری تکنولوژی های جدید، تمامی زباله را به نحوی دفن، امحاء یا بازیافت کرد تا کمترین آسیب به طبیعت رسانده شود .
وی اظهارداشت: دفن بهداشتی زباله شهری و تصفیه شیرابه ناشی از آن همواره از دغدغه های شورای اسلامی شهر لاهیجان بوده و هرگونه هزینه و اقدام علمی در این خصوص در واقع به نوعی سرمایه گذاری برای نسل آینده تلقی می شود زیرا تبعات ناشی از آلودگی شیرابه محل دفن زباله بسیار فراتر بوده و تهدیدی برای سلامت مردم محسوب می شود .
به نظر کارشناسان مشکل زباله یک راه حل ندارند باید از یک سو تفکیک از مبداء و مقصد پیگیری شود و از سوی دیگر مدیریت پسماند در خانواده ها جدی باشد و استفاده از فناوری و آموزش نیز در دستور کار قرار گیرد که از این طریق می توان ۹۰درصد این زباله ها را کنترل و مدیریت کرد. مسوولان محلی و شهرداری ها معتقدند که ساماندهی زباله ها نیاز به فناوری و تکنولوژی بالا دارند که وارد کردن آن نیز هزینه سنگینی می طلبد که حل این معضل در استان های شمالی کشور باید از طریق سرمایه گذاری در سطح کلان و با اعتبارات ملی صورت گیرد زیرا از عهده شهرداری ها و اعتبارات استانی خارج است . این معضل درحدی بزرگ و فراگیر است که حل آن از عهده مسوولان یک شهرستان و استان بر نمی آید و باید در سطح کلان کشور برای آن برنامه ریزی شود.**پسماند ، معضلی محلی با راه حل ملی
نظر شما:
۱۳۹۶/۰۳/۲۲ ۱۰:۱۱
