به گزارش پایگاه اطلاع رسانی لنگرخبر، سیستان و بلوچستان محروم ترین استان کشور محسوب می شود و عمق این محرومیت آنقدر زیاد است که تلاش های فراوان پس از انقلاب در راستای محرومیت زدایی در این استان همچنان نتوانسته لقب محروم ترین را از این استان بزداید. بنا بر برخی گزارش ها چیزی بالغ بر 500 هزار نفر از جمعیت 2 میلیون و 600 هزار نفری سیستان و بلوچستان در سکونتگاه های غیر رسمی حاشیه شهرها زندگی می کنند.

شهرهای زابل، چابهار، کنارک و زاهدان بیشترین جمعیت حاشیه نشین سیستان و بلوچستان را تشکیل می دهند و زاهدان با بیش از 250 هزار نفر جمعیت حاشیه نشین، رکورد دار این شهرهاست. اما اهمیت حاشیه نشینی بیشتر به چابهار برمی گردد که بزرگترین منطقه حاشیه نشین کشور در آن قرار دارد، چرا که به گفته مسئولان که البته آمار دقیقی هم ارائه نمی دهند، 40 تا 50هزار نفر از جمعیت 90 تا 100هزار نفری شهر چابهار در حاشیه زندگی می کنند که بیشترین جمعیت حاشیه نشین یک شهر در کشور نسبت به جمعیت آن است.

چابهار "نگین توسعه شرق کشور" نام گرفته و در حال حاضر پروژه های بسیار مهمی در این بندر بین المللی در حال اجراست. به عقیده کارشناسان و البته فرماندار ویژه چابهار شاید در وهله اول باید ریشه حاشیه نشینی طولانی در این بندر را در ایجاد منطقه آزاد تجاری جستجو کرد.

حاشیه نشینی یکی از پیامدهای ایجاد منطقه آزاد در چابهار

به گفته فرماندار ویژه چابهار افرادی که از روستاها و شهرهای گوناگون به امید یافتن کار و درآمدی بهتر در منطقه آزاد تجاری به چابهار مهاجرت کرده اند، اکنون در مناطق حاشیه شهر ساکن هستند و توسعه نامتوازن و گسترش حاشیه نشینی یکی از پیامدهای ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی در چابهار است.

یکی از حاشیه نشینان چابهار در گفت وگو با خبرنگار تسنیم می گوید: قبلاً در منطقه آزاد چابهار به عنوان نگهبان مشغول به کار بودم و اکنون به دلیل تعدیل نیرو یک ماه است که بیکارم.

عزیز هوت می افزاید: برای یافتن کار بارها به منطقه آزاد مراجعه کرده ام اما جواب درستی به من نداده اند؛ اکنون درآمدم فقط یارانه است که مبلغ ناچیز یارانه هم با وجود برخورداری از 4 فرزند در خانواده کفاف زندگی را نمی دهد.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در گفت وگو با خبرنگار تسنیم می گوید: اینکه حاشیه نشینی را به صورت یک جانبه به منطقه آزاد تجاری نسبت دهیم قضاوت نسبتاً درستی است، چرا که در هر جای دنیا که توسعه و رشد اقتصادی یک فرصت بوده، حاشیه نشینی نیز معضل آن منطقه بوده است.

عبدالرحیم کردی حاشیه نشینی را مختص مناطق آزاد نمی داند و می افزاید: ما در بسیاری از شهرهای کشور حاشیه نشین داریم که البته آن شهرها منطقه آزاد نیستند اما در سال های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده اند.

به عقیده کردی حاشیه نشینی در چابهار ریشه تاریخی دارد به طوری که قبل از انقلاب نیز با وجود آنکه هنوز منطقه آزاد تشکیل نشده بود، مردم محله "شیری های" چابهار کپرنشین و حاشیه نشین بوده اند.

او در عین حال دلیل دیگرحاشیه نشینی را خشکسالی های 18 سال اخیر سیستان و بلوچستان می داند و می گوید: مردم بسیاری از روستاهای اطراف به دلیل کم آبی و برای یافتن شغلی بهتر به چابهار مهاجرت کرده اند.

محرومیتی اسف بار در مناطق حاشیه نشین چابهار

در هر حال عامل این حاشیه نشینی هرچه باشد، باید فکری به حال حاشیه نشینی در چابهار کرد. به گفته نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی 63 درصد جمعیت این بندر در 330 هکتار از اراضی حاشیه شهر شامل مناطق "جنگولک، کمب مرادآباد، رمین، عثمان آباد، میرآباد و نوک آباد" ساکن هستند که در این میان "کمب" بدترین وضعیت را دارد و "بزرگترین منطقه حاشیه نشین کشور" محسوب می شود.

ساکنان حاشیه نشین چابهار پایین ترین شاخص های زندگی را دارند. اگر سری به مناطق حاشیه بزنید عمق محرومیت را حس می کنید. مردم محروم و زیر خط فقر حاشیه چابهار فاقد حداقل امکانات رفاهی هستند و آب، برق و فضای بهداشتی و آموزشی ندارند.

یکی از ساکنان بزرگترین منطقه حاشیه نشین کشور در گفت وگو با خبرنگار تسنیم می گوید: ما 3 خانواده هستیم که در یک خانه کوچک 150 متری که آب و برق ندارد زندگی می کنیم.

امان الله جدگال با بیان اینکه در مناطق حاشیه شهر هیچ چیز وضع خوبی ندارد، می افزاید: به دلیل کمبود آب در منطقه ما با وجود آن که شغل من کارگری است و حقوق چندانی نمی گیرم، مجبورم 2 هفته یک بار یک تانکر آب شرب بخرم.

وعده رئیس سازمان ملی زمین و مسکن به حاشیه نشینان: به زودی ساماندهی می شوید

معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان ملی زمین و مسکن در سفری که اسفندماه سال گذشته به چابهار داشت در جمع حاشیه نشینان قول داد که در 18 ماه آینده سکونتگاه های غیر رسمی چابهار ساماندهی می شوند. محمدرضا عظیمیان همان روز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: زمین های حاشیه شهر چابهار که متعلق به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود با مصوبه ای به وزارت راه و شهرسازی محول شد تا کار ساماندهی مناطق حاشیه نشین تسریع شود.

رئیس سازمان ملی زمین و مسکن به ساخت مدارس در حاشیه شهر هم اشاره ای داشت و گفت: به ازای هر 2 مدرسه ای که از سوی نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سیستان وبلوچستان ساخته می شود، یک مدرسه توسط وزارت راه و شهرسازی برای حاشیه نشینان احداث می شود.

استاندار سیستان و بلوچستان نیز در سفری که اخیراً به چابهار داشت از برطرف شدن مشکلات حاشیه نشین شهر و روستاهای چابهار در آینده نزدیک خبرداد. علی اوسط هاشمی گفت: در شأن چابهار با این اهمیت بین المللی نیست که حاشیه نشین داشته باشد، به همین خاطر 30 درصد اعتبارات تملک دارایی استان برای توسعه زیرساخت های حاشیه شهرها اختصاص یافته است.

وعده نزدیک استاندار برای ساماندهی آنقدر هم نزدیک به نظر نمی رسد

به نظر می رسد وعده "در آینده نزدیک" علی اوسط هاشمی آنقدر هم نزدیک نباشد، چرا که به گفته نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی، مشکلاتی برای ساماندهی حاشیه شهر چابهار وجود دارد. عبدالغفور ایران نژاد در گفت وگو با خبرنگار تسنیم می گوید: مقرر شده زمین های حاشیه شهر در قالب قطعه های 250 متری میان ساکنان توزیع شود.

نماینده چابهار از بالا بودن قیمت های زمین انتقاد می کند و می گوید: کسانی که در حاشیه شهر زندگی می کنند زیر خط فقرند و توان پرداخت زمین متری 16 هزار تومان را ندارند، بنابراین در نامه ای خواستار کاهش زمین به متری 5 هزار تومان شده ام. البته به عقیده ایرانژاد مشکل دیگری هم در ساماندهی حاشیه شهر چابهار وجود دارد، چرا که از 330 هکتار مناطق حاشیه نشین، 220 هکتار در طرح ساماندهی آمده اند و بقیه هنوز در طرح نیستند.

اکنون 4 ماه از وعده 18 ماهه رئیس سازمان ملی زمین و مسکن برای ساماندهی مناطق حاشیه نشین چابهار می گذرد ولی به نظر می رسد روند ساماندهی به کندی پیش می رود و برای اینکه وعده "در آینده نزدیک" استاندار محقق شود، باید روند ساماندهی تسریع شود.

روایت متفاوت امام جمعه پیشکسوت چابهار از حاشیه نشینی در این شهر

از همه این ها که بگذریم امام جمعه چابهار روایت متفاوتی از دلایل حاشیه نشینی و نحوه ساماندهی آن دارد. حجت الاسلام سیدمحمد موسوی که از اوایل انقلاب تاکنون نماینده ولی فقیه در چابهار و امام جمعه این شهر است، در گفت وگو با خبرنگار تسنیم دلیل حاشیه نشینی را زمین خواری می داند و می گوید: در مدت 30 سال اخیر بارها حاشیه نشینان چابهار ساماندهی شده اند ولی باز از نقطه دیگری از شهر سربرآوردند.

به گفته امام جمعه چابهار حاشیه نشینی در چابهار با سایر نقاط کشور متفاوت است و بیشتر به زمین خواری مربوط می شود، چرا که زمین خواران افراد فقیر و فاقد شناسنامه را اجیر می کنند و از آنان می خواهند در زمین های مورد نظر آن ها زندگی کنند. حجت الاسلام موسوی به شورای امنیت و تامین استان توصیه می کند که یک گروه تحقیقی قوی، متدین و متعهد را برای شناسایی زمین خوارن به چابهار اعزام کند.

حاشیه شهر البته مشکلات امنیتی را نیز برای قطب نهفته اقتصاد ایران به وجود آورده و همین 2 روز پیش رئیس شورای اسلامی روستای حاشیه نشین کمب به ضرب گلوله افراد ناشناس به قتل رسید؛ هر چند دلیل آن در نگاه اول اختلافات طایفه ای اعلام شد اما نمی توان از مشکلات امنیتی که مناطق حاشیه نشین شهر برای چابهار به وجود آورده به راحتی صرف نظر کرد؛ بنابراین به نظر می رسد حاشیه نشینی در چابهار باید در اقدامی ضربتی از سوی مسئولان خاتمه پیدا کند.

گزارش از سیدامیرحسین عظیمی

انتهای پیام/

همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان