به گزارش پایگاه اطلاع رسانی لنگرخبر، مهر نوشت: شاید باورش سخت باشد که در چنین زمهریر بیدادگر و بی رحم کسانی باشند که رواندازشان ستاره فام فلک و تنها گرمی بخش شب هایشان دل های پر غرورشان باشد، دل هایی که حاضر است جسم را به زیر پل های اطراف راه آهن شاهرود بکشد اما طلب لَختی گرما از کسی نداشته باشد.

سخن از کسانی است که سرما را در آغوش می کشند و تا سپیده دم صدای قلب هایشان که با سر به سینه می کوبند را زیر پل ها یا درون لوله های سرد و سخت برخی شرکت ها می شنوند، بی خانمان هایی که حتی رؤیای یک شب گرم، کنار بخاری را نیز نمی بینند چراکه حتی لَختی خواب هم، مانند بختشان از آن ها فراری است اما در شهری که حضورشان حتی انکار می شود، چه راهی از نوشتن درباره آن ها می ماند

تصمیم سختی است، گرفتاری میان بروم و نروم اما نه از آن هایی که برای همه مان رنگ روزمرگی به خود گرفته، این یکی میان سپیدی پررنگ و سیاهی غلیظ است اما باید رفت و از آن هایی نوشت که «شب»، زمین بایری است که جز کابوس، محصولی نمی دهد اینجا تا اولین ایستگاه رؤیا کیلومترها فاصله وجود دارد.

سرما از آسمان قیرفام می چکد

تصمیم رفتن و شب را در کنار بی خانمان ها گذراندن چون چای کیسه ای که در لیوانی آب جوش ابتدا کمرنگ است اما هرچه می ماند قوت می گیرد در سرم می پیچد و درنهایت پیش از آنکه قیر فام شود عزم رفتن می کنم. هرچه لباس دارم به توصیه «عبدالرضا» کسی که قرار است همراهم باشد، برمی دارم. چه خیال خوشی ... اگر لباس می خواست کسی را از سرما حفظ کند دیگر غمی نبود...

یک چراغ قوه، شال، کلاه، دستکش، جوراب پشمین و حتی کتاب به دنبال سلوچ دولت آبادی توشه راهم است، بدون دوربین، ضبط صوت خبرنگاری و هر چیز باارزشی که ممکن است به خانه برنگردد. برای عبدالرضا اما مسخره به نظر می رسد می گوید وقت نمی کنی حتی به آن ها دست بزنی ... وعده ما اما ساعت هشت شب یک روز سرد پائیزی زمستانی ...همراه عبدالرضا کسی که ۲۴ساعت پیش با او آشنا شدم اما فکر می کنم اگر کنارم نباشد نمی توانم، نگاهش گرم است از آن گرمی هایی که انگار در حاشیه اش امان داری و دور از او تنهایی...

چهار نفر دیگر آنجا هستند هم ولایتی هستیم اصالتی زابلی اما بزرگ شده استان گلستان یک نفر هم معمولاً می آید اهل همین شاهرود است فقر باعث شده مهمان ما باشد در هتلی که زیر پل راه آهن نام دارد دیگر چادرشب سیاه فلک، آسمان را قیراندود کرده است، شب تاریکی به نظر می رسد بدون مهتاب هاله ای دور ماه است، انگار او هم امروز عبدالرضایی در کنار دارد پس تنها نیست. درراه به سمت مقصد، بدون مقدمه می پرسد می ترسی؟ گفتم خیر هنوز شهر است و تاریکی یقه ام را نگرفته، کمی جلوتر اما کم کم نورها محو می شوند قدم ها اما تندتر ... عبدالرضا سیگاری می گیراند یکی هم به من تعارف می کند می گویم خیر؛ شاید یکی از قانون هایش را زیر پا گذاشته ام ... نمی دانم ...

۲۰دقیقه پیاده روی و جاده ای که هرازگاهی با نور چراغ خودرویی تزئین می شود و پس از لحظاتی دوباره تاریکی ... میانه جاده شاهرود-رودیان؛ اینجا فقط صدای چند سگ می آید. وقتی نجوای یکی دو سوت قطار در گوش جاده می پیچد، معلوم است که نزدیکیم عبدالرضا که ۱۰ دقیقه ای سکوت کرده می گوید: چهار نفر دیگر آنجا هستند هم ولایتی هستیم اصالتی زابلی اما بزرگ شده استان گلستان یک نفر هم معمولاً می آید اهل همین شاهرود است فقر باعث شده مهمان ما باشد در هتلی که زیر پل راه آهن نام دارد.

تلخی ترس زیر زبان مزمزه می کند

اولین باری که مزه تلخ ترس زیر زبانم می آید، زمانی است که به محل می رسیم زیر پل ها دیده نمی شود تاریکی مطلق اما عبدالرضا راهش را به سمت دیگری کج می کند می گوید نمی شود زیر همین اولین پل خوابید باید کمی جلو رفت اینجا را می آیند و بازدید می کنند ما را ببیند کارمان با ۱۱۰ است پس باید کمی دیگر رفت. ته دلم مثل وقتی که پای برهنه بر ماسه ساحل می گذاری و موجی، شن ها را از لای انگشتانت می رباید خالی می شود اولین باری است که می گویم کاش نیامده بودم.

ته دلم مثل وقتی که پای برهنه بر ماسه ساحل می گذاری و موجی شن ها را از لای انگشتانت می رباید خالی می شود اولین باری است که می گویم کاش نیامده بودمصدای هیچ جنبنده ای را در چند متری نمی توان احساس کرد، کمی تلخی سیاهی شب، کمی دلهره آن هم برای شبی دراز ... بالاخره نور آتشی که دوستان عبدالرضا مهیا کرده اند از دور پیدا می شود گرمایش از همین جا حس می شود کمی نزدیک تر اولین آشنایی باکسانی که می خواهم یک شب را با آن ها بگذرانم، برعکس پیش بینی عبدالرضا دو نفر دیگر به آن ها اضافه شده که یکی شان با صورتی صاف و بایر چون شوره زار معلوم است به زور ۱۶پائیز از عمرش را دیده باشد.

شروط مصاحبه رعایت می شود اینکه نگویم اینجا دقیقاً کجاست و آن ها کیست اند پس فقط به ذکر نام هایشان بسنده می کنم شرط بعد اینکه عکسی در کار نباشد که آن هم مهیا است چراکه اصلاً دوربینی در کار نیست فقط موبایلی که در شب نای عکس گرفتن ندارد؛ حمید، نادر، علی محمد، عبدالرحیم که شباهتی اسمی و صورتش با عبدالرضا نسبتش را معلوم می کند پیرمردی به نام سید و نوجوانی که او را عمادالدین می خوانند. در این جمع اما جوان شاهرودی نیز وجود دارد که نام مستعار علی را به خواستش برمی گزینیم و یکی دیگر که گویا به دنبال چوب است و اسماعیل نام دارد .

کنار پل درست جایی که دو قد یک انسان معمولی با چرخ قطار فاصله دارد مأمنی برای این جمع است تا چای حاضر شود و در قوطی خالی کنسرو لوبیا بنوشیم. سر صحبت باز می شود حمید، نادر، عبدالرحیم و سید از مهاجرت به شاهرود می گویند پیش از آنکه ساکن این دیار شوند دو سالی در مشهد بودند حتی خانواده سید هنوز فکر می کنند که او در مشهد است یکی شان در کارخانه ای کار می کرده و ازآنجا بیرون می شود چراکه دیگر توانی برای پرداخت حقوقش نمی ماند.

تاب ماندن نیست پای رفتن هم نه

سؤال اساسی را می پرسم... شغلتان چیست که توانایی اجاره یک اتاق را هم ندارید و جواب شنیدنی؛ می گویند ضایعات جمع می کنند و کارگری می کنند، هر کاری که باشد اما پنج تایی شان که از زابلی(شهری نزدیک زابل) می آیند حتی شناسنامه ندارند، عبدالرضا می گوید: سه تای ما در اصل ایرانی هستیم اما دوتای دیگر جز من و برادرم شناسنامه مان را فروختیم آن هم به ۵۰هزار تومان به کسی در حدود میدان ۱۷شهریور مشهد، نمی دانستیم که او همین شناسنامه ها را به قیمت ۱.۵میلیون تومان به افغانستانی ها می فروشد، دوتای دیگر شناسنامه اصلاً ندارند چراکه متولد ایران نیستند اما من، برادرم و سید ایرانی هستیم و هر سه در مشهد شناسنامه هایمان را از دست دادیم چطور خانه کرایه کنیم؟ بعضی ها هستند خانه ای بدون مدرک شناسایی کرایه دهند اما دو برابر اجاره می خواهند و ما نمی توانیم با حقوق روزی ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان اجاره را نیز بدهیم.

شناسنامه مان را فروختیم آن هم به ۵۰هزار تومان به کسی در حدود میدان ۱۷شهریور مشهد نمی دانستیم که او همین شناسنامه ها را به قیمت ۱.۵میلیون تومان به افغانستانی ها می فروشدعلی هم می گوید من معتاد هستم کسی به خاطر قیافه ام به من خانه نمی دهد در ضمن من چهار سال است که از خانه فراری ام و نمی خواهم جا و مکان درست وحسابی داشته باشم از او می پرسم یعنی بی مکانی تو می ارزد به شب بیرون خوابیدن؟ می گوید با پدر و مادری که من داشتم قطعاً می ارزد.

علی زیاد حرف نمی زند می ترسد همین که پایم ازاینجا خارج شود یا پلیس را برایش خبر کنم یا خانواده اش را ... برای اطمینان به وی می گویم درکت می کنم اما می خندد، با نگاه عاقل اندر سفیه می گوید نه؛ نمی کنی ... نمی توانی درک کنی نه اینکه درکش را نداشته باشی ... شرایطش را نداری که درک کنی اصلاً درک کردن شرایط من ابتدا خودش یک درک اساسی می طلبد ...

لابه لای درک، درک کردن علی صدای بفرمائید چای از سوی سید می آید دو پر لیمو امانی در چای غوطه می خورد سرسختانه خودش را روی آب نگه داشته که غرق نشود کم کم وقت خواب است و سؤالات را آنجا باید پرسید اولین سؤال را برای آخر گذاشته ام اما نمی توانم صبر کنم می ترسم به آن ها برخورد اما دل را باید به دریا زد ... آیا شما معتاد هستید؟ چراکه به باور مردم شب بیرون خواب ها همگی معتاد هستند؛ سید می گوید: دو نفرمان این جوانک ۱۶ ساله و علی معتاد هستند به هروئین، کراک، تریاک هرچه برسد و دود کند.

وقتی انسان بد می آورد

عبدالرضا، امام هم نامش را قسم می خورد که هرلحظه برای آزمایش حاضر است و اعتیادی در کار نیست، می گوید ما بد آوردیم وقتی از زابلی بیرون زدیم در اصل از فقر و بیکاری فرار کردیم فکر می کردیم روزگاری بهتر برایمان وجود دارد اما نشد؛ امروز کار می کنیم همه پولمان را برای زن و بچه هایمان می فرستیم دیگر پولی نمی ماند که فکر شب خوابمان باشیم همین برادرم سه کودک دارد که دوتاشان ابتدایی درس می خوانند در روستایمان ... هرچه درمی آوریم کمی را نگه می داریم که از گرسنگی نمیریم بقیه را می فرستیم برای مادرم که خرج زن و بچه مان را در دست دارد.

سؤال دیگرم این است که چرا برنمی گردید؟ برای این سؤال دو جواب دارند اما هر دو جواب زبان مشترک وضعیت امروزشان است نخست اینکه در آنجا کاری نیست نه آبی، نه کشاورزی نه دامداری ... اینجا حداقل می توانیم روزی ۲۰، ۳۰ تومانی برای خانواده هایمان بفرستیم آنجا چه کنیم؟ جواب دوم اما غافلگیرکننده است ... روی رفتن نداریم! بعد از شش سال برگردیم آن هم دست از پادراز تر؟ با چه رویی؟ وقتی زن و مادرمان فکر می کنند هنوز در مشهد هستیم، در کارخانه کار می کنیم، برای خودمان دبدبه و کبکبه ای داریم، با چه رویی برگردیم بگوییم هیچ!

هرچه درمی آوریم کمی را نگه می داریم که از گرسنگی نمیریم بقیه را می فرستیم برای مادرم که خرج زن و بچه مان را در دست داردمی پرسم آیا به مراکز دولتی مراجعه کرده اید؟ عبدالرضا می گوید هر جا بری باید شناسنامه داشته باشی که بگویی ایرانی هستی، زندگی برای عبدالرضا سوار بر اسب بی هویتی می تازد و درکش بسیار سخت است ... می گوید اخذ مجدد شناسنامه رفتن به زابل را می خواهد و این یعنی سه نفرمان باید روی هم نفری ۲۰۰ هزار تومان پس انداز داشته باشیم که همین مقدار را می فرستیم برای زن و بچه مان که از گرسنگی نمیرند و ما زیر سقف خدا می خوابیم.

حرف از خواب که شد قیر فام آسمان به یادم آمد، سیاه تر از همیشه ... تاکنون شبانگاه آن قدر هم به آسمان نزدیک نبودم ... سقف پل تنها لایه ای است بین ما و چادر سیاه آسمانی که چند مشت ستاره بر آن پاشیده اند ... برای خواب باید آماده شد آن قدر لباس بر تن کرده ام که دیگر دستم در آستین کاپشن جا نمی شود خودم را دست مایه طنز دیگران کرده ام آن هایی که یک اورکت، یک شلوار و نهایتاً یک کاپشن پاره بر تن دارند و رو اندازشان از کیسه های برنج ۱۰ کیلویی و گونی و حتی پلاستیک ساخته شده است، تشک اما کارتن یک یخچال و دیگر هیچ ... کیف را زیر سر می گذارم حتی برای اینکه بی رنگ با جماعت نشوم قید مسواک زدن را هم می زنم اینجا مسواک، کالایی لوکس است شاید با خود تمسخر بیاورد.

زمین لرزه ای به قوت یک مرد

کم کم دراز می کشند علی و عبدالرضا آخرین سیگارشان را دود می کنند، بوی تندش در بینی می چرخد و خارج می شود و ندای حمید که فریاد می زند خاموش کنید خفه شدیم... ۳۰ثانیه بعد صدای خروپف سید!! به این زودی!! راحت و بی دغدغه ...هوا سردتر می شود توصیفش در قلم نمی گنجد باد مهمان ناخوانده پل می شود، در نزدیکی های سقف چرخی می زند همین که می بیند هنوز بیدار هستیم می رود تا زمان خوابمان باز برگردد و شلاق بزند به صورت و دست و هرجایی از بدن که بیرون است.

لرزه بر اندام صدای خش خش پلاستیک را بلند می کند همه می لرزند اینجا مأمن زمین لرزه های چند ریشتری است، صورت ها گل انداخته، پوست شکننده شده است به توصیه دوستی کمی وازلین در جیب دارم برای چرب کردن گونه ها اما باید مطمئن شد که همه خوابند چراکه ممکن است تمسخرآمیز به نظر آید، عبدالرضا بیدار است با نجوایی می گوید سردت شد بگو آتش را بیشتر کنم می گویم نه مرسی... در عین ناباوری تنها یک کاپشن چرم تنش است زیرش پیراهنی نخی و یک شلوار فاستونی می گوید: ما عادت داریم دیگر یخ نمی زنیم تو اما عادت نداری حتماً بگو بدون تعارف...

لرزه بر اندام صدای خش خش پلاستیک را بلند می کند همه می لرزند اینجا مأمن زمین لرزه های چند ریشتری استیک ساعت نگذشته انگار همان لیوان چای با لیمویی که در آن غرق نمی شد اثر خودش را گذاشته است، بیدار شدن مستلزم آن است که از روی پلاستیک ها راه بروم خش خش... ش. کمی تحمل شاید بد نباشد اما تا صبح راه درازی است اما صحنه ای غیرقابل معمول ... سگی درست در پنج متری همه جا را بو می زند، عبدالرضا متوجه است آرام سگ را صدا می زند و می گوید همیشه اینجاست گویا مراقبمان است. در فاصله دور شدن از پل تا بازگشت سرمای سیاه کننده ای وجودم را فرامی گیرد وازلین های روی گونه مانند یخ هایی که از جایخی یخچال های قدیمی جدا می شود، از پوستم ورمی آیند شاید امروز هوا دماسنج ها را پنج، شش درجه ای به زیر صفر نگه داشته و نمی گذارد بالاتر بیایند. چنین سرمایی برایم بی سابقه است، سه ساعت گذشته و هنوز چشم حتی گرم هم نشده است ترس جدیدم این است که خوابیدن همانا و یخ زدن همان ... عین فیلم هایی که کوهنوردانش با فریاد ... نخواب ... نخواب... همراهشان را از مرگ می ترسانند.

صبح سر می زند

نزدیک صبح سرما حدی است که نمی توانم تحمل کنم با پنج لباس گرم! همراهان اما جوری خوابیده اند که انگار به کرم ابریشمی در پیله می مانند، همه شان پلاستیک را به دور خود پیچیده اند عبدالرضا بازهم بیدار است از نگرانی من تا صبح گویا نخوابیده شاید من که دوساعتی را چرت زدم، شاید از او بیشتر خوابیده باشم، صدبار با خود گفتم کاش نمی آمدی ... باد هم در سقف زوزه می کشد و پیامم را به آسمان می برد ... کاش نمی آمدم...اما برای پشیمانی دیر است ساعت تقریباً چهار صبح و دیگر چیزی نمانده همه چیز به بدترین حالت پیش می رود که سرفه های حمید شروع می شود.

ذات الریه دارد... اولین واکنش عبدالرضا ... از سرما است سرفه های خشک حتی سید را هم بیدار می کند آن قدر فداکارانه به دور حمید می پیچند که گویی گلبرگ های یک گل هستند، سرما دست در چشمانت می کند قطره اشکی بیرون می آورد جثه نحیف حمید به آنانی می ماند که آخرین نفس هایشان را می کشند اما چندی بعد وضعیتش بهتر است او باز می خوابد اما هنوز تک سرفه هایش به گوش می رسد؛ بازهم بوی تند سیگار عبدالرضا ...

نزدیک صبح نفهمیدم چطور خوابیدم وقتی بیدار شدم دو نفر نبودند، بقیه خواب بودند یا خود را به خواب زده بودند، هوا آن قدر سرد است که بی حسی را برای اولین بار تجربه می کنم، ترس جدید اما سرمازدگی است ... سیاه شدن دست وپا و آسیب های جبران ناپذیر اما وقتی خون گرم در انگشتان پایم راه می کند خیالم راحت می شود آن قدر سرد است وقتی سر از کوله برمی دارم همراه سرم ورمی آید، بخار هم یخ زده است.

راه برگشت طولانی می شود

۶:۳۰ صبح است که عزم رفتن دارم، عبدالرضا می گوید با تو می آیم، مشکل جدید این است که پاهایم راه نمی روند آب چنان یخ زده که دستشویی هم نمی توان رفت، عبدالرضا می گوید دستشویی هایمان را می گذاریم برای توالت های عمومی سطح شهر ... بلند شو برویم ... آن قدر گرم بدرقه می شوم که گویی سال هاست با آن ها رفیقم ... حتی می گویند ۲۰ دقیقه صبر کنی صبحانه نیز می خوریم اما فکر اینکه سگی به تمام وسایل بینی زده تا در آن تکه نانی بیابد برایم تاب ماندن همان چای دیشب را نیز هنوز در یاد دارم.

راه برگشت طولانی تر است. عبدالرضا می گوید: قدر بدان ... همین ... بازگشت با ساعت هفت صبح یکی می شود ... زمان خوابیدن تازه فرا رسیده است، به سردی شب گذشته که بر من گذشت فکر می کنم، اما گرم ترین نکته اش دل های مهمان نواز این مردم بود، زمان خوابیدن است، آن هم به دور از کسانی که حتی وجودشان توسط مسئولان شهرمان انکار می شود، اینجا نقطه پایان است.