به گزارش خبرنگار مهر، اولین جلسه گفتگو محور دختران دهه هشتادی عصر یکشنبه با موضوع «آیا هلیا مقصر است؟» در مجتمع فرهنگی آیه برگزار شد.

عباس خسروانی جامعه شناس و پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی در این جلسه اظهار کرد: سالهاست که عالمان علوم اجتماعی در خصوص وقوع سه پدیده در حوزه آسیب های اجتماعی در ایران هشدار می دهند که به نظر می رسد در حال حاضر با هر سه پدیده مواجه شده ایم. این سه پدیده رشد آماری آسیب ها و انحرافات اجتماعی، زنانه شدن آسیب های اجتماعی و کاهش سن در مقوله آسیب های اجتماعی است.

پدیده هلیا هم زنانه شدن آسیب های اجتماعی و هم کاهش سن ارتکاب انحراف اجتماعی است

وی افزود: پدیده هلیا هم زنانه شدن آسیب های اجتماعی و هم کاهش سن ارتکاب انحراف اجتماعی را در جامعه ایرانی نشان می دهد بنابراین می توان از آن به عنوان یک زنگ خطر برای جامعه، مدیران، مسئولان و سیاست گذاران یاد کرد. وقتی این پدیده در کنار وضعیت بد اقتصادی و شیوع کرونا در جامعه قرار می گیرد نگرانی ها را دو چندان می کند.

سواد اجتماعی و سواد رسانه ای شرط تعامل سازنده با نسل جدید

این پژوهشگر علوم اجتماعی ادامه داد: اگر چه فعل رخ داده توسط هلیا را می توان در قالب یک بزه اجتماعی قرار داد اما این بزه در قالب نظریه های جرم شناختی قابل تحلیل نیست. بلکه این واقعه را باید در قالب مطالعات نسلی مورد بررسی قرار داد. سوژه مورد مطالعه ما یک نوجوان دهه هشتادی ست که تفاوت های بسیاری با نسل های گذشته خودش دارد.

خسروانی گفت: ما تا به این سوال که «نسل دهه هشتاد چه نسلی است؟» پاسخ ندهیم نمی توانیم تحلیل درستی از واقعه هلیا داشته باشیم. متأسفانه این سوال کلیدی از سوی سیاست گذاران و برنامه ریزان و مدیران ما مورد غفلت واقع شده است و وقتی شما درک درستی از این نسل نداشته باشی نمی توانید نیازها و مطالبات آنها را بفهمید و این عدم فهم به تجویز نسخه های غلط یا غفلت و انفعال در برابر این نسل منجر می شود.

وی ادامه داد: وقتی نسل دهه هشتاد با هوشیاری خاصی که دارد متوجه این فهم غلط یا انفعال مدیران می شود یا در برابر وضع موجود طغیان می کند یا راه جدیدی را خلق می کند و به راه خود ادامه می دهد که اغلب با راه و روش حاکم و مسلط بر جامعه مغایر است. به همین دلیل شاهد عدم همنوایی و همراهی بخشی از بدنه این نسل با برخی ارزش ها و هنجارها و الگوهای مسلط بر جامعه هستیم.

این کارشناس تاکید کرد: سوال کلیدی ما این است که نسل دهه هشتاد چه نسلی است؟ اول آنکه ما با نسلی سرو کار داریم که در دوران نوجوانی و ابتدای جوانی به سر می برند و اقتضای این سن برخورداری از انرژی، هیجان و شور و آرمان خواهی است. برخورداری از روحیات عاطفی و نیاز به دیده شدن و ابراز وجود نیز بعد دیگر از این موضوع است.

خسروانی عنوان کرد: نکته دوم اینکه ما با نسلی مواجه هستیم که به شدت رسانه ای شده است و در عصر رسانه و جامعه پذیری اینترنتی به سر می برد.الگو و مرجع فکری دهه هشتادی ها تغییر کرده و با رسانه مأنوس شده اند و با انبوهی از اطلاعات و داده های خام و بدون تحلیل در طول شبانه روز مواجه هستند. این نسل کمتر در فضای واقعی حضور دارد و حتی تعاملات و گفتگو هایش در فضای مجازی شکل می گیرد.سهم نهادهایی چون خانواده، مدرسه، محله و همسالان در اجتماعی کردن این نسل کاهش یافته و سهم عمده به رسانه ها سپرده شده است.

سواد اجتماعی و سواد رسانه ای شرط تعامل سازنده با نسل جدید

ما باید بپذیریم که تغییر نسل امری طبیعی است

وی خاطرنشان کرد: نکته سوم اینکه سبک زندگی این نسل هم تغییر کرده به طوری که این نسل به دنبال لذت از زندگی، استقلال رأی و نظر است و اهل استدلال است یعنی تا اقناع نشود چیزی را نمی پذیرد و با پند و اندرز و موعظه رابطه خوبی ندارد. حال با یک چنین نسلی باید چگونه سخن گفت و برای او چگونه باید برنامه ریزی کرد؟ ما باید قبل از هر کاری با جهان واقعیت و منطق عمل این نسل آشنا شویم و آن را درک کنیم. ما باید بپذیریم که تغییر نسل امری طبیعی است اگر چه عمق و سرعت تغییر در دهه هشتادی ها بیشتر از گذشته است.

این جامعه شناس گفت: تغییر و تفاوت نسلی برای پویایی و پیشرفت یک جامعه مفید است به شرطی که این تغییر فهمیده شود. متأسفانه ما برای مواجهه با نسل دهه هشتاد آماده نبودیم و مهارت های کافی را نیز نداشتیم و نداریم. ذائقه شناسی و فهم روحیات و خواسته های این نسل کمتر مورد مطالعه قرار گرفت اما با همه این کاستی ها و کم کاری ها ما باید بپذیریم که نیازمند یک تدارک گسترده ساختاری، سیاستی و فکری برای مدیریت اوضاع هستیم.

سواد ارتباطی و سواد اجتماعی و سواد رسانه ای شرط تعامل سازنده با این نسل است

خسروانی تاکید کرد: مدیران، معلمان، اساتید و والدین برای مواجهه با این نسل نیازمند فراگرفتن مهارت های ارتباطی هستند. سواد ارتباطی و سواد اجتماعی و سواد رسانه ای شرط تعامل سازنده با این نسل است و هیجانات و انرژی و شور و نشاط این نسل باید به رسمیت شناخته شود و بسترها و الگوهای تخلیه این مقوله ها باید در جامعه فراهم شود. ما باید یاد بگیریم که به تصمیم گیری های این نسل کمک کنیم نه آنکه به جای آنها تصمیم بگیریم.

وی افزود: بی توجهی به این نسل به فردیت افراطی، بیگانگی و دل کندن این نسل از تعلقات اجتماعی منجر خواهد شد و خود را در انفعال یا خود تخریبی به نمایش خواهد گذاشت. اما این جاده یک طرفه نیست. نسل دهه هشتاد برای ابراز وجود و نقش آفرینی در ساختن زندگی و دنیای خود باید وارد عمل شود و ابتدا با ناامیدی از تغییر خداحافظی کند. این نسل باید بیاموزد که برای ساختن جهان زیست خود در هر مقیاسی که هست باید تلاش کند و گاهی هم وارد چالش های جدی شود و باید بداند تغییر همیشه سخت بوده و حافظان وضع موجود با تغییر میانه خوبی ندارند.

سواد اجتماعی و سواد رسانه ای شرط تعامل سازنده با نسل جدید

نظم اجتماعی ما را مختل شده است

در ادامه این نشست سالار جیریایی فعال فرهنگی و رسانه ای اظهار کرد: آنچه برای جامعه ایرانی اتفاق افتاده است یک بی نظمی اجتماعی است و این بی نظمی در جوانان و نوجوانان دهه هفتاد و هشتاد ملموس تر است. انسان ایرانی در گذشته با توجه به مؤلفه های مذهبی، جغرافیایی، قومیتی و خانوادگی خود را تعریف می کرد و هویت فردی اش در چنین بستری شکل می گرفت به طوری که شغل، معیشت و تشکیل خانواده بر اثر شرایط پیرامونی جامعه سنتی سامان می یافت.

وی ادامه داد: ساختار خانواده های پدرسالار در گذشته اقتضائات خود را داشت و به هم خوردن این نظم و تزلزل در جایگاه خانواده، نظم اجتماعی ما را مختل کرده است. از طرفی رشد و پیشرفت تکنولوژی فضایی را برای انسان و جوان امروزی ساخته است که قابل قیاس با گذشته نیست. در چنین شرایطی باید جوان و نوجوان ایرانی و اراکی را فهم کرد.

زیست مجازی شکل گیری بستر مناسب برای گفتگو را دشوار کرده است

این فعال فرهنگی بیان کرد: راه حل مسئله امروز جامعه گفتگوست باید فضایی ایجاد کرد که نسل جدید با خود و با نسل های دیگر به گفتگو بنشیند. البته زیست مجازی این نسل شکل گیری بستر مناسب برای گفتگو را دشوار کرده است اما ناچاریم که این بستر را فراهم کنیم. جلسات گفتگو محوری با این سبک و سیاق می تواند گام مؤثری در راستای گسترش فرهنگ گفتگو بردارد.

جیریایی تاکید کرد: اقتضای سنین نوجوانی و جوانی آزادگی، استقلال طلبی و تحول خواهی است که در تقابل با محافظه کاری و حفظ وضعیت موجود در هر شرایطی قرار دارد. این ظرفیت در نسل جدید می تواند به عنوان یک مؤلفه مثبت در جهت اصلاح ساختارهای معیوب جامعه حرکت کند.

وی گفت: اراده و انرژی دهه هشتادی ها به همان میزان که امکان دارد مخرب باشد، می تواند سازنده نیز باشد به شرط اینکه جامعه، مدیران و متولیان امر فهم و تعامل صحیحی با این نسل برقرار کنند و به شناخت متقابل برسند.

این فعال رسانه ای عنوان کرد: فضای رسانه ای غالب خصوصاً در عرصه مجازی جای دانستن و توهم دانستن را عوض کرده و مجال تفکر و تعمق را از نوجوان و جوان دانش آموز و دانشجو گرفته است. باید به این نسل کمک کرد تا خود را از تشتت حاصل از زیست مجازی رهایی بخشد تا اولویت های اصلی خود را بشناسد و از راه های منطقی مطالبه کند.

همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان