[ad_1]

به گزارش خبرنگار حوزه تشکل های دانشگاهی خبرگزاری فارس، آیت الله مصباح یزدی عضو فقید مجلس خبرگان رهبری و رئیس فقید موسسه آموزش پژوهشی امام (ره) در طی دوران زندگی و عمر با برکت خود، منشا برکات بسیاری بود، از تلاش و مجاهدت خالصانه در عرصه های مختلف انقلاب اسلامی گرفته تا خدمت به حوزه های مقدس علمیه و تربیت و پروش شاگردان و طلبه های متعهد و متدین. 

یکی از کارهای مهم فرهنگی آیت الله مصباح یزدی برگزاری دوره طرح ولایت است که به صورت ویژه برای دانشجویان برگزار می شد.

 

 

دوره های طرح ولایت از سال ۱۳۷۵ و با هدف ارتقای مباحث عقیدتی و مباحث فرهنگی دانشجویان  آغاز شد و هر تابستان این دوره ها تشکیل می شد.

چند سال که از برگزاری دوره ها گذشت، مخاطبان این دوره ها افزایش یافت و کم کم بسیاری از فرهنگیان، معلمان، اساتید دانشگاه و طلاب و اساتید حوزه های علمیه و ... به شاگردان علامه مصباح اضافه شدند و هزاران نفر موفق شدند دوره های طرح ولایت را با موفقیت به پایان رساندند.

* تولد دوباره با طرح ولایت 

حجت الاسلام ابوطالبی از اعضای هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) درباره خروجی های دوره های طرح ولایت می گوید: طرح ولایت دوره ای بود که افرادی که به هیچ چیزی اعتقاد نداشتند و اساساً منکر همه الهیات می شدند هم مخاطب آن بودند. کسانی که اولین نماز عمرشان را در طرح ولایت خواندند و یا کسی با خود گفته بود اسم طرح ولایت را طرح ولادت می گذارم چرا که احساس می کنم از نو متولد شده ام.

وی ادامه می دهد: در طرح ولایت از ساده ترین مباحث کار آغاز می شود. اینکه از کجا بفهمیم بالاترین لذت چیست به حقیقت شناخت پیدا کنیم و از کجا مطمئن شویم شناختمان درست است. این بحث های معرفت شناسی این شناخت را به آدم می دهد. بعد از آن بحث های خداشناسی مطرح می شود که بفهمیم آیا انسان تنها به دنبال لذت های مادی است و یا لذت های روحی و معنوی هم مطلوبیت دارد؟ معیار ارزش ها و خوبی و بدی ها در این عالم چیست؟ این مباحث در موضوع فلسفه اخلاق در طرح ولایت مطرح می شود.

آیت الله مصباح وظیفه خود را در رشد روح و معنویت افراد جامعه می دید و به عنوان طلبه و یک روحانی وظیفه اصلی خودش را رشد روح و معنویت انسان ها می دانست.

 

 

پاسخ به شبهات و ابهامات جوانان و دانشجویان از مسائلی بود که آیت الله مصباح یزدی به ان اهمیت بسیاری می داد. علامه مصباح سعی می کرد به تمام سوالات و ابهاماتی که برای جوانان و شاگردانش ایجاد می شود پاسخ قانع کننده و درست بدهد و در این میسر برای علامه مهم بود که چگونه و با چه زبانی با مخاطب خود سخن بگوید که بیشترین تاثیر را داشته باشد.

کادرسازی بعد از انقلاب اسلامی به گفته بسیاری از نزدیکان علامه مصباح، چشم انداز متعالی آیت الله بود و برای همین هم مؤسسه ای برای این موضوع تاسیس کرد. آیت الله مصباح یزدی معتقد بود که دروس حوزه به گونه ای نیست که طلبه ای که درس خوانده پاسخگوی نیازهای جامعه باشد، پس باید اطلاعات بیشتری به طلبه ها داده شود بنابراین افق ایشان این بود که طلاب با معارف دینی در حد اعلا آشنا شوند.

* طرح ولایت؛ حاصل پنجاه سال تلاش علمی

 آیت الله مصباح یزدی نتیجه سال ها تلاش و زحمات خود و آن چه را در طی پنجاه سال به کمک استادان و حضور در مباحثه ها، مطالعه ها و نوشتن کتاب به دست آورده بود را به صورت رایگان در اختیار دانشجویان، جوانان و اقشار مختلف قرار داد و شاگردان بسیاری را پرورش داد.

اما چه شد که علامه مصباح به فکر کادرسازی برای انقلاب و همچنین پاسخ به شبهات و مسائل جوانان، طلبه ها و دانشجویان افتاد را بهتر است در سخنان ایشان در سال 94 و در جمع دانشجویان طرح ولایت مطرح کرد، بخوانید که متن کامل آن در ادامه آمده است:

در ابتدا خاطره ای از دوران مربوط به حدود 75 سال پیش را بیان می کنم. شنیدن این نوع مطالب مئونه چندانی نمی خواهد؛ اما ارزش گذاری مطالب، تحلیل، تصدیق و تخطئه آن به فکر کردن نیاز دارد.

این خاطره مربوط به دورانی است که بنده پنج یا شش سال داشتم. در آن دوران قبل از آغاز دوران مدرسه، خانواده های مذهبی فرزندان خود را در دوران یک ساله ای به مکتب می فرستادند تا قرآن بیاموزند. بر این اساس ما را نیز به مکتب فرستاداند تا قرآن یاد بگیریم. عمّ جزء هایی وجود داشت که از الفبا شروع می شد و کم کم خواندن عبارت های عربی قرآنی و چند مورد از سوره های کوچک قرآن را در سال اول به خردسالان تعلیم می دادند ـ به یاد دارم که ابتدای آن ها هم نوشته شده بود هو الفتاح العلیم ـ در قسمت پشت این عمّ جزء ها صفحه ای بود که اصول دین ـ توحید، معاد، نبوت ـ در قالب دایره ای نوشته بود. در صفحه آخر آن ها نیز در دایره ای دیگر، فروع دین ـ نماز و روزه و... ـ نوشته شده بود. به هر حال، بعد از یادگیری حروف الفبا، به تدریج اصول و فروع دین را فراگرفتیم؛ هرچند معنای آن ها را درست نمی فهمیدیم. بعد وقتی وارد مدرسه شدیم، به تدریج پرسش هایی در ذهن ما شکل گرفت؛ مانند این که معنای این واژه ها چیست؟ اصول دین یعنی چه؟ دین چیست که اصول و فروعی دارد؟ منشأ آن ها کجاست؟ چه کسی گفته است که این ها اصول یا فروع است؟ این اصول و فروع چه ارتباطی با ما دارد؟ چرا باید این ها را یاد بگیریم؟ به تدریج این پرسش ها در ذهن ما رشد می کرد و عمیق تر می شد.

 

چند سال پس از آغاز مدرسه، کتاب شرعیات را به ما درس می دادند؛ یک جزوه کوچک با کاغذ کاهی که همه دین را در قالب آن آموزش می دادند. در این جزوه نیز اصطلاح هایی وجود داشت که گاهی خود معلمی هم که درس می گفت، معنای آن ها را نمی فهمید؛ او می گفت این ها را بخوانید و ما هم یاد می گرفتیم و حفظ می کردیم؛ مانند قیام متصل به رکوع و ... . به هر حال، دوره ابتدایی را با این پرسش ها و برخی جواب های کلی و مبهم گذراندیم.

در ادامه این مسیر، یادگرفتیم که برخی مردم دین دار هستند و هر کدام از آن ها دین های مختلف را برگزیده اند و برخی نیز بی دین اند؛ این که دین ما اسلام، و مذهب مان شیعه است. به تدریج خودمان را قانع کردیم که اگر بخواهیم مسلمان باشیم، باید به این ها اعتقاد داشته باشیم و بدان عمل کنیم، و این می شود دین داری؛ ولی همین طور این پرسش ها روز به روز عمیق تر می شد و گسترش پیدا می کرد؛ از کجا بفهمیم که این دین از کجا آمده و یا خدا نازل کرده است؟ از کجا بفهمیم پیغمبر درست گفته است؟ از کجا بفهمیم قرآن بر پیغمبر نازل شده است؟ هر روز این پرسش ها وسیع تر، و ذهن ما از آن ها انباشته می شد. جواب هایی را هم که دریافت می کردیم، برخی از آن ها قانع کننده و بعضی از آن ها نیز این گونه نبود. به هر حال، این مسائل در ذهن ما خلجان می کرد و دنبال کسی بودیم تا این موضوع ها را برای ما درست شرح دهد.

بعد از دوره ابتدایی، در حدود سیزده سالگی طلبه شدیم. از همان دوران به دنبال این بودیم که  کسی به پرسش های ما پاسخ دهد. بعد از مدتی گفتند باید ادبیات عرب بخوانید؛ بعد از آن هم دیگر مباحث علمی فقهی، کلامی و فلسفی مطرح شد. این ها مربوط به دورانی بود که ما در یزد حضور داشتیم؛ بعد از آن مدتی در نجف بودیم که دوباره به قم برگشتیم. از زمانی که خدمت مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله علیه شرفیاب شدیم، خیلی امیدوار شدیم که برای این پرسش هایمان، پاسخ های متقن ارائه دهد، و همین طور هم بود؛ اما با فرصت، تأنی، صبر و حوصله؛ دل مان می خواست همان روز اول همه چیز برای ما حل شود، ولی این امکان وجود نداشت. تقریباً حدود پنجاه سال و بلکه بیشتر، این پرسش ها همچنان در ذهن ما وجود داشت. گاهی به ما فشار می آورد و ناراحت بودیم، و گاهی نیز قانع می شدیم؛ گاهی هم تجاهل می کردیم و به دنبال پاسخ نمی رفتیم.

 

 

بعد از پنجاه سال تحصیل علوم دینی، می توانم به شما بگویم که تا حدود زیادی برای این پرسش ها جواب قانع کننده ای پیدا کردیم. شاید هنوز هم بعضی از آن ها به تحقیق بیشتری نیاز دارد.  وقتی این جواب ها را پیدا کردم، با خود گفتم ای کاش پنجاه سال پیش کسی این پاسخ ها را برای ما بیان می کرد؛ چه قدر در آن زمان ما کتاب هایی فارسی و عربی از استادان و نحله های مختلف فلسفی، اصولی، فقهی، عرفانی و ... مطالعه کردیم تا پاسخ پرسش ها را دریابیم، اما امکانش نبود. آیا امکان نداشت در آن سال های جوانی، ما این پاسخ ها را در دوره های یک یا دو ساله یاد می گرفتیم؟ حقیقت این است که در طول این پنجاه سال، من نه کتابی پیدا کردم که پاسخ روشنی به این نوع پرسش ها بدهد و نه استادی پیدا کردم که تلاشش این باشد که این مطالب را به کسی یاد دهد. مدت ها طول می کشید که دنبال استادی بودیم تا او فرصتی پیدا کند و بتواند این مسائل ر ا به ما درس دهد.

برای مثال، مرحوم علامه فانی که چندی پیش مرحوم شدند، از مراجعی بودند که در نجف مکاسب تدریس می کردند و من در درس ایشان شرکت می کردم و او لطف خاصی به ما داشت. طلبه های نجف در ماه های رجب و شعبان به زیارت دوره می رفتند و برای همین، حدود ده تا پانزده روز کلاس را تعطیل می کردند و پیاده به کربلا و کاظمین می رفتند. ما از ایشان خواهش کردیم در چند روزی  که درس ها تعطیل است و طلبه ها به زیارت دوره می روند، ایشان به زیارت نرود و برای ما مسئله جبر و تفویض را حل کند. ایشان در دو دوره تعطیلی، بحث جبر و تفویض را برای ما تبیین کردند. در آن زمان، بسیار خوشحال شدیم که استادی پیدا کردیم که به ما لطفی داشته باشد و حاضر باشد این مطالب را به ما آموزش دهد. منظور این که، برای فهمیدن یک مسئله، گاهی باید مدت ها جست و جو می کردیم تا استادی را پیدا کنیم و از او بخواهیم مطلبی را برای ما بیان کند.

 

 

بعد از این که کمی پاسخ این پرسش ها برایم حل شد، آرزو می کردم فرصتی پیش آید که مجموع این پرسش ها را بر اساس یک ارتباط منطقی ساماندهی کنم و جواب نسبتاً روشنی برای آن ها تنظیم کنم که تحصیل کرده های در حد دیپلم به بالا بتوانند آن را بفهمند. منتظر چنین فرصتی بودم تا این که بعد از انقلاب، برخی نوسان های فکری، و گرایش های مارکسیستی و لیبرالیستی در بعضی از انقلابیون پیدا شده بود. بر همین اساس، برخی عزیزان به این فکر افتادند که یک دوره آموزشی برای این کار در نظر گرفته شود تا جوانان علاقه مند بتوانند از آن ها استفاده کنند.

در آن زمان هم کتابی وجود نداشت تا در اختیار دیگران قرار گیرد؛ حال این که چه کسی درس بگوید، کجا و برای چه کسانی درس بگوید، آن ها چگونه انتخاب شوند، لوازمش چیست و...، درباره همه این ها بحث و فکر شد تا در نهایت طرحی بدین منظور آماده شد. بدین شکل، اولین گام های تولد طرح ولایت در آن زمان در مبارک آباد در اطراف آبعلی شکل گرفت. در حقیقت، این مجموعه حاصل زحمت بیش از پنجاه سال است که استادان مختلفی در آن نقش داشته اند؛ شاید بیشتر استفاده های ما از مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله علیه بود؛ ولی استادان دیگری هم نقش داشتند. خدا ان شاءالله همه آن هایی را که به ملأ اعلی پیوستند، بر علوّ درجات شان بیفزاید و حق آن ها را از خزانه کرم خودش ادا کند.

در نهایت به این نتیجه رسیدیم که طبیعی ترین و اولی ترین پرسش که برای انسان، به منزله یک موجود فهیم، هوشیار، مختار، تصمیم گیرنده و با اراده به وجود می آید این است که چرا باید تلاش کنم و زحمت بکشم. قبل از این که این پرسش جدی برای انسان مطرح شود، یک جواب نانویسا دارد که باید غذا بخورم تا سیر بشوم، و دیگر نیازهایی که انسان دارد و کلید تأمین همة آن ها نیز پول است؛ پس باید یک کاری پیدا کند که درآمد داشته باشد تا بتواند غذا، لباس، خانه و همسر خوب پیدا کند، و بعد هم بتواند فرزندان خوب تربیت کند. این نوع مسائل را همه می فهمند؛ اما در پنج یا شش سالگی به ما گفتند چیزی به نام اصول و فروع دین نیز وجود دارد. این ها برای چیست؟ امور دیگر را که مردم می دانند؛ این که درس بخوانند، کار کنند، معارف یاد بگیرند، شغل پیدا کنند و درآمدی داشته باشند تا زندگی شان اداره شود. اما این موضوع ها دیگر چیست؟ این همه اصرار از پنج شش سالگی دربارة الفاظی که معنایش را هم نمی فهمیدیم برای چیست؟ این که واجب است و باید یاد بگیرید و...؛  بعد هم به طور مدام پرسش ها و انبوهی از مسائل غیرحسی و غیر تجربی برای ما پیدا شد که آیا بعد از مرگ خبری هست یا نیست؛ اگر هست چه طور می شود؛ واقعاً خدا به انسان چه کار دارد؛ چرا ما را خلق کرده است؛ اگر می خواست رحمت بدهد، می توانست از همان اول انسان را به بهشت ببرد. چرا ما را با این همه گرفتاری ها در این دنیا قرار داد و بعد هم پیغمبرانی فرستاد؛ پیغمبرانی که باید خون دل بخورند، کشته شوند، رنج بکشند و توهین بشنوند، که چه؟ که ما به دین عمل کنیم؛ اگر عمل نکنیم، چه اتفاقی می افتد؟ آیا اگر به دین عمل نکنیم، برای مثال، غذا گیرمان نمی آید بخوریم، همسر و خانه پیدا نمی کنیم؛ پس آن هایی که بی دین اند، چه کار می کنند؟ در این میان، جواب های نیم بندی هم بود که در مقاطعی کمابیش قانع کننده بود.

 

 

می گفتند در ماه رمضان جنایت و گناه کم می شود و مردم کمتر به هم خیانت می کنند؛ دین برای این است که انسان زندگی آرام و امنی داشته باشد و مردم به هم ظلم نکنند؛ این مسئله درست است و دلیل تجربی هم دارد. در محرم و صفر نیز همین طور است؛ وقتی مردم به دین فکر می کنند، کمتر گناه می کنند. اما بعد می گویند آیا دین برای همین است؟ خدا می توانست ما را به گونه ای خلق کند که در بهشت می ماندیم؛ دیگر چه نیازی بود به این دنیا بیاییم که این زلزله ها، سیل ها و جنگ ها را ببینیم. در نهایت اگر به دین عمل کنیم چه می شود؟ اگر به آخرت اعتقاد نداشته باشیم چه اتفاقی می افتد؟

بعد از آشنایی با قرآن، مسائل فراوانی را فراگرفتیم؛ قرآن می گوید مهم ترین جنایت هایی که به صورت های مختلف در عالم واقع شده، به دلیل نداشتن اعتقاد به آخرت است؛ وَإِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ؛[1]هر گاه سخن از خدای یگانه و پرستش او، اولیا و انبیا می شود، برخی ناراحت می شوند: اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ؛ به قول طلبه ها، «تعلیق الحکم علی الوصف یشعر بالعلّیه» می گوید: کسانی که به آخرت ایمان ندارند، ناراحت می شوند: وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نِبِی عَدُوًّا شَیاطِینَ الإِنسِ وَالْجِنِّ؛[2]ما شیاطین جن و انس را فرستادیم تا با انبیا مبارزه کنند؛ برای چه؟ وَلِتَصْغَى إِلَیهِ أَفْئِدَةُ الَّذِینَ لاَ یؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ؛[3] یعنی تا کسانی که به آخرت ایمان ندارند، تحت تأثیر شیاطین واقع شوند. وقتی انسان به آخرت ایمان ندارد، همه چیزش را در دنیا می بیند؛ صبح از خواب بلند می شویم تا غذا بخوریم، راحت زندگی کنیم، مردم به ما احترام کنند و بگویند یار امام خوش آمد، دست مان را ببوسند و...؛ اما ایمان به آخرت می گوید همه آن چه شما در این زندگی دنیا می بینید، بزرگان و گذشتگان، عالمان و فیلسوفان و دانشمندان، همه و همه، مربوط به دنیا و بازیچه و سرگرمی است: إِنَّمَا الحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَلَهْوٌ؛[4] زندگی واقعی در آخرت است: وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِی الْحَیوَانُ.[5] این دنیا بازیچه است؛ مانند یک اسباب بازی که برای کودکان می خرید و با آن بازی می کنند، این اسباب بازی ها هم در اختیار ما قرار گرفته است؛ اگر به بلوغ عقلی برسیم، درمی یابیم که این ها بازیچه است و نباید به این ها دل ببندیم؛ کسی رئیس باشد یا نباشد، به او فحش بدهند یا از او تعریف کنند، نباید در او تغییری ایجاد شود؛ باید ببیند خدا از او چه می خواهد. بنابراین، از کوچک ترین جنایات تا بزرگ ترین آن ها، برای این است که انسان آخرت را فراموش می کند: إِنَّ الَّذِینَ یضِلُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یوْمَ الْحِسَابِ؛[6] هر کس از راه خدا گمراه می شود، برای این است که روز حساب را فراموش کرده است و عذابی سخت خواهد داشت.

 یکی از این اصول دین، معاد و زنده شدن انسان بعد از مرگ است. این مسئله در همه ابعاد و حرکت های فردی و اجتماعی انسان ها و در همه سطوح تأثیر دارد. اگر مطالعه ای درباره همه کشورها داشته باشید، درمی یابید که هر جا انحراف، کوتاهی، لغزش و جنایتی رخ داده، برای این بوده است که غیر از دنیا چیزی نمی خواهند؛ می گویند همه زندگی همین است و عاقلانه این است که هر کس تا می تواند بیشتر لذت ببرد؛ إِنْ هِی إِلَّا حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَنَحْیا؛[7] بر این اساس، من نیز اگر قدرتی به دست آورم، شبیه اوباما می شوم. به هر حال، فکر لذت، ریاست و پست خودم هستم، از هر راهی بهتر تأمین شود. دیگران چه می شوند؟ هر چه می خواهد بشود! به جهنم که کسانی دلواپس هستند! من باید کار خودم را انجام دهم. منشأ این نگرش همان دنیاخواهی است. آیا غیر از این دنیا، دنیای دیگری نیز هست؟ اگر هست، چه نسبتی با این عالم دارد؟ برخی می گویند نسبت این عالم به عالم آخرت، از یک چشم بر هم زدن نسبت به یک عمر هزار ساله کمتر است؛ یعنی اگر تمام عمر صدساله دنیا را نسبت به آخرت بسنجید، به اندازه چشم بر هم زدن فردی است که هزار سال در این دنیا عمر کرده است؛ یعنی عمر دنیایش، همان یک چشم به هم زدن است؛ چرا؟ برای این که آن بی نهایت است؛ صد یا هزار یا ده میلیون سال، در مقابل بی نهایت فرقی نمی کند؛ باور ما این است که زندگی آنجاست و باید برای آن فکری کرد.

اگر اصول دینی که در پشت این عمّ جزء ها نوشته شده بود و ما آن ها را در سن پنج شش سالگی می خواندیم، درست باشد و آن را باور کنیم، باید فکر این باشیم که آن جا چه خواهد شد؛ اما نمی دانیم باید چه کاری انجام دهیم؛ مانند این که چه بخوریم، چه بپوشیم، در خانه با همسر و فرزند چگونه برخورد کنیم، با همسایه، معلم، استاد، فرمانده و فرمانبردار و در نهایت کسی که در رأس هرم قدرت در یک کشوری است، چگونه باید رفتار کنیم.

اگر خیلی فکر کنیم، به زحمت بتوانیم برخی موارد ساده را برای خود حل کنیم. وگرنه این که دقیقاً هر روز و در هر ساعت چه کار باید انجام دهیم، به چه چیزی نگاه کنیم، چه چیزی را گوش دهیم، چه بگوییم، چه نگوییم، چه کسی را دوست و یا دشمن بداریم، اطلاعی نداریم؛ چه کسی می تواند این ها را معین کند؟ پاسخ این است که پیغمبر باید دین بیاورد تا این ها را مشخص کند. این همان نبوتی است که بعد از توحید بیان شد. این همان چیزی است که از پنج شش سالگی به ما یاد می دادند که باید بدانی خدایی که تو را آفریده است، راهی را به تو نشان داده است که چگونه باید زندگی کنی و پیغمبر باید این مسیر را مشخص کند.

پس روشن شد که فرمول اصول دین، خیلی کارساز است؛ در ابتدا ما فکر می کردیم یک چیزی است که فقط باید آن را حفظ کنیم و نمره ای بگیریم؛ در حالی که  این اساس زندگی انسان است و سعادت و شقاوت ابدی ما به آن بستگی دارد. ابتدا باید روشن شود که آیا خدا، آخرت و پیامبر را قبول دارید یا خیر؟ اگر بخواهید این را در قالب یک نظام علمی درآورید، همان خداشناسی، هستی شناسی و انسان شناسی است. آیا انسان همین موجودی است که هفتاد سال زندگی می کند و بعد در زیر خاک متلاشی می شود، یا نه، این یک دوره محدود است؛ یک دوره جنینی است که انسان باید خودش را برای ورود به یک عالم ابدی آماده سازد؟ اگر خدا و معاد را پذیرفتیم، چه کنیم که از این جا به آن جا برسیم؟ پیغمبر باید بگوید که این مسیر چگونه طی شود. این که از چه راهی این شناخت ها را به دست آوریم، در شاخه ای از علم به نام معرفت شناسی تبیین می شود. بنابراین، تا این مرحله باید این سه اصل را بپذیریم.

پس از این مرحله، باید پرسش های فرعی این مسائل را پاسخ دهیم؛ وقتی گفتیم خدا هست، باید روشن سازیم که خدا چرا ما را آفریده است؛ چگونه زندگی ما را تأمین می کند؛ چه قوایی در وجود ما قرار داده است، و... . بعد به این مرحله می رسد که  حال که پیغمبر آمده، چه چیزی برای ما آورده است؛ اگر این آموزه ها را دسته بندی کنیم، بدین جا می رسیم که اول روشن سازیم چه چیزی خوب، و چه چیزی بد است؛ وقتی خردسال بودیم، والدین به ما می گفتند این کار را بکن چون خوب است، و این کار را نکن، چون بد است. وقتی به تدریج بزرگ شدیم، این پرسش به وجود آمد که چرا برخی مسائل بد است؛ چه کسی گفته بد است؛ می گویند نگاه به نامحرم نکن، چرا بد است؟ آدم خوشش می آید و خیلی هم خوب است! چه کسی گفته بد است؟ پس باید روشن شود که خوب و بد چیست. امروزه این امور را در قالب علمی به نام فلسفة ارزش ها یا فلسفة اخلاق تبیین می کنند.

وقتی خوب و بد را مشخص کردیم، به این شکل خیلی عام است؛ خوب و بدها نسبت به دیگران چیست؟ تنظیم این امور، در قالب علمی فلسفه حقوق صورت می گیرد؛ این که دیگران چه حقی بر ما دارند که اگر ادا کنیم خوب است، و اگر ادا نکنیم بد است.

مرحله بعد این است که وقتی جامعه تشکیل شد، به مدیر نیاز دارد؛ چه کسی باید این مدیر را تعیین کند؟ چه صفاتی باید داشته باشد؟ حقش چیست؟ تا چه اندازه حق دارد در کار مردم دخالت کند؟ چه قانونی را باید اجرا کند؟ این مسائل در فلسفه سیاست تبیین می شود.

پس مجموع این آموزه ها را می توانیم در شش بخش طراحی کنیم که عبارت اند از: هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه سیاست.

بار دیگر تکرار می کنم آن چه من در طی این پنجاه سال در این زمینه به کمک استادان، دوستان و کسانی که هم بحث بودیم و سال ها زحمت کشیدیم و مباحثه کردیم و کتاب نوشتیم، به دست آوردم، امروز به صورت رایگان در اختیار شماست؛ نه نیاز دارید که دنبال استاد بگردید و نه به عراق و دیگر شهرها و کشورها مسافرت کنید. بنابراین، صرف نظر از این که چه کسانی مؤثر بودند، باید خدا را شکر کنید که حاصل زحمت پنجاه ساله در طی پنجاه روز به شما تحویل داده می شود، و به این ترتیب، چه قدر بر عمر شما افزوده می شود؛ البته تنها بر عمر شما افزوده نمی شود، وقتی شما در دیگران اثر بگذارید و این مطالب را برای آن ها بیان، و مشکلات شان را حل کنید، چه بسا هزاران و میلیون ها نفر در سایه معلومات شما و عمری که ذخیره می کنید، از آن بهره مند شوند.

خدا را شکر کنید که به جای پنجاه سال درس خواندن، در پنجاه روز این مطالب را آموزش می بینید، و بقیه اش را صرف راهنمایی دیگران می کنید، و به برکت قرآن کریم و کسی که این قرآن بر او نازل شده است، می توانید سعادت و آرامش در این دنیا و آخرت را هم برای خودتان و هم برای خانواده، دوستان ، جامعه، و در نهایت برای بشریت تأمین کنید.

انتهای پیام/

 


[ad_2]
منبع
همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان