به گزارش لنگرخبر،سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان با روزنامه ایران گفتگویی داشته است که مهمترین بخش های آن در ادامه آمده است.
ادامه ورود دانش بنیان ها به بورس
- نوع توسعه شرکت های دانش بنیان با استارتاپ ها متفاوت است، در تمام دنیا استارتاپ ها برای بقای خود وارد بورس می شوند. به زبان ساده، استارتاپ در زیر زمین خانه ها و از یک جمع خانوادگی سربرمی آورد و شکل می گیرد و چه بسا اولین بودجه را نیز همین خانواده ها تأمین کنند اما درنهایت توسعه استارتاپ ها به بورس ختم می شود کاری که اکثر استارتاپ های موفق دنیا همچون آمازون، اوبر و... طی کرده اند.
- 35 شرکت دانش بنیان و استارتاپ در تابلوی بورس قرار دارد که 180 هزار میلیارد تومان ارزش گذاری شده است. پیش بینی ما این است که تا پایان این دولت، بیش از 70 شرکت خواهیم داشت، البته ما در حال ترغیب شرکت ها برای ورود به بورس هستیم.
- اولین و مهم ترین مشکل، نحوه قیمت گذاری شرکت های استارتاپی است، چون این شرکت ها برخلاف شرکت های دیگری که به بورس وارد می شوند زمین، ملک یا سوله ندارند. پس قیمت گذاری آنها نیاز به یک فرهنگ جدید دارد از طرف دیگر بسیاری از قوانین سنتی که داخل بورس وجود دارد با نحوه رشد و بلوغ این شرکت ها سازگاری ندارد.
- در حال حاضر 8 صندوق خطرپذیر در بورس در حال پذیره نویسی هستند و فکر می کنم 11 صندوق دیگر هم در حال وارد شدن به بورس هستند.
باید به سمت سرمایه گذاری پرخطر برویم
- ما باید به سمتی برویم که 40 درصد بازار سرمایه گذاری به سمت سرمایه گذاری خطرپذیر بروند به جای اینکه به سمت تأمین مالی از طریق گرفتن وام باشند. چرا که بورس، یک مکان خوبی است که شرکت ها می توانند از طریق آن برای توسعه خودشان تأمین مالی بشوند. حالا این تأمین مالی می تواند به دو صورت باشد یا از طرف صندوق های خطر پذیری که وارد بورس شده اند یا از طریق ورود مستقیم خود شرکت به بورس، اتفاقی که در حال حاضر برای شرکت هایی که وارد بورس شده اند افتاده است و این شرکت ها خیلی سریع توانسته اند به بودجه خوبی برای توسعه خودشان دست پیدا کنند.
استارتاپ های بزرگ، باید استارتاپ های کوچک را بخرند
- روند توسعه استارتاپ ها به این صورت است که استارتاپ های بزرگ، باید استارتاپ های کوچک را بخرند. توجه داشته باشید استارتاپ، وقتی بزرگ می شود درست است که به منابع مالی زیاد دست پیدا می کند اما یک چیزی را از دست می دهد و آن نو آوری است. نوآوری، قلب توسعه استارتاپ است و نو آوری در استارتاپ های بزرگ شکل نمی گیرد چرا که استارتاپ های بزرگ همیشه یک مسیر مشخص را طی می کنند و آن قدر جرم آنها سنگین است که نمی توانند برای یک هدف براحتی و خیلی سریع تغییر مسیر بدهند. به همین علت نو آوری از طریق شرکت های کوچک باید به این شرکت ها تزریق شود. یعنی هر چه استارتاپ های بزرگ، استارتاپ های کوچک را بتوانند خریداری و روی آنها سرمایه گذاری کنند یک مکانیسم برد - برد شکل می گیرد.
- به نظرم کسانی که مخالف ورود استارتاپ های بزرگ به بورس هستند هنوز مکانیسم اکوسیستم نوآوری را بدرستی نمی شناسند، چون منطقی ترین کار همین است که استارتاپ های بزرگ در بورس تخلیه بشوند و استارتاپ های کوچک نیز برای بقا توسط همین استارتاپ ها خریداری بشوند اتفاقی که در حال حاضر در اکوسیستم کشور در حال انجام است.
- پروژه روبات انسان نما «سورنا» یک پروژه مرز دانشی است. نباید انتظار داشته باشیم این روبات، وارد یک کار تجاری شود چرا که قرار است از طریق آن ریزش دانش در صنایع مختلف صورت بگیرد. در حال حاضر ما روبات سازهای فوق العاده ای در کشور داریم که در حوزه روبات های صنعتی مشغول به کار هستند و کم کم به سمت تکنولوژی هایی مثل هوش مصنوعی، تشخیص چهره و... روی آورده اند .
چیزی به اسم اینترنت ملی نداریم
- ما چیزی به اسم اینترنت ملی نداریم و فکر نکنم در مصوبات نیز چنین چیزی وجود داشته باشد. همه ما داریم در مورد شبکه ملی اطلاعات صحبت می کنیم که البته مسئولیت توسعه آن با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و در واقع استارتاپ های ما، یوزر این شبکه هستند.
- اگر الان ما قطعی اینترنت بین الملل داشته باشیم تمام استارتاپ ها براحتی کار خودشان را انجام می دهند و از نگاه من یکی از اتفاقات ارزنده و بزرگی است که در این دولت انجام شده است.
منحصر به فردترین زیست بوم استارتاپی منطقه را داریم
- ما منحصر به فردترین زیست بوم استارتاپی منطقه را داریم. بسیاری از استارتاپ هایی که در حوزه آی سی تی فعال هستند در منطقه بی نظیر هستند. وقتی از فین تک ها صحبت می کنیم در همسایگی ما ترکیه، حتی فین تکی وجود ندارد که بخواهیم با فین تک های خودمان مقایسه کنیم. بسیاری از استارتاپ های ما در فروش آنلاین نیز همین وضعیت برتری را دارند.
- ما در این حوزه بیوتک بزرگترین استارتاپ های منطقه را داریم و در بسیاری از حوزه های دیگر مانند سلول های بنیادی، هوا - فضا واقعاً برتری بسیاری داریم؛ حتی در حوزه ارائه مقالات باید گفت جایگاه برتری داریم. اگر به مقالات سال 2019 نگاهی داشته باشید در مجموع یک رتبه جایگاه ما بهبود پیدا کرده و رتبه 15 دنیا را کسب کرده ایم و به نوعی فاصله ما با رقبای منطقه مانند ترکیه، عربستان و... بسیار زیاد شده است.
- ما در بسیاری از رشته های مهندسی جزو 10 کشور اول هستیم به عنوان نمونه در ریاضی 6 ، عمران 6 و بیوتک رتبه 8 را کسب کرده ایم. اما در عین حال در رشته های دیگر مانند علوم انسانی، هنر، زبان شناسی عقب هستیم؛ دلیل هم به این برمی گردد که استادان این رشته ها، مقاله به زبان انگلیسی ارائه نمی دهند.
- به هرحال در حال حاضر ما صاحب بزرگترین استارتاپ های منطقه هستیم ولی متأسفانه مسأله ای که مانع توسعه استارتاپ ها درکشور می شود نبود محیط کار مناسب برای این کسب و کارها است.
فروش 120 هزار میلیارد تومانی دانش بنیان ها
- بیشترین فروش شرکت های دانش بنیان مربوط به شرکت های بیوتیک است ولی از نظر اشتغالزایی شرکت های حوزه آی سی تی حرف اول را می زنند و در مجموع سال گذشته شرکت های دانش بنیان 120 هزار میلیارد تومان فروش داشتند.
تحریم ها به نفع دانش بنیان ها
- نمی توان گفت تحریم ها تأثیر نداشته اما در مقابل مزایای زیادی نیز برای شرکت ها به همراه داشته، چرا که بازار خوبی را برای شرکت ها ایجاد کرده و مهمتر اینکه فرهنگ با تحریم ها تغییر پیدا می کند چون کشوری که سالیان سال نفت فروخته و جنس وارد کرده حالا دارد به جایی می رسد که صادر کننده باشد.
- باوجود تحریم ها در بعضی از حوزه ها ما رشد خوبی داشتیم مثلاً در قضیه کرونا خیلی از استارتاپ ها مانند حوزه آموزش، رشد بسیار خوبی را تجربه کردند ولی در مقابل استارتاپ های حوزه حمل ونقل و گردشگری دچار مشکل شدند در کل تحریم ها به رشد شرکت های دانش بنیان کمک کرده است.
آخرین وضعیت فرار مغز ها
- در آخرین پایش مشاهده کردیم که آمار خروج نخبه ها از کشور رو به کاهش است و بزودی سالنامه آماری مهاجرت برای اولین بار با حمایت ما و از سوی رصد خانه مهاجرت دانشگاه شریف منتشر می شود.
- ما دنبال آن هستیم که قضیه مهاجرت شفاف باشد. چه مهاجرت به خارج و چه مهاجرانی که به داخل کشور می آیند این سالنامه بسیار مفید است حتی نوع مهاجرت نیز در آن دیده شده به عنوان نمونه در حال حاضر مهاجرت تحصیل بشدت کاهش و مهاجرت کار رو به افزایش است.
- در حال حاضر آمار دانشجویان ما در خارج از کشور بسیار پایین است یعنی چیزی در حدود بیش از یک درصد و این مسأله بسیار نگران کننده است. این در حالی است که کشورهای عرب همسایه ما بیش از 35درصد دانشجو در خارج از کشور و مشغول تحصیل دارند. حتی ابتدای انقلاب، ما 170هزار دانشجو داشتیم که 100 هزار دانشجو خارج از کشور مشغول تحصیل بودند و در حال حاضر جمعیت دانشجویی ما بیش از 4میلیون است و از این تعداد، تنها 50 هزار دانشجو خارج از کشور مشغول تحصیل هستند.
- اوایل انقلاب 50 هزار دانشجو ما تنها در امریکا مشغول تحصیل بودند و برای من دردناک است آن زمان این آمارها، فرار مغزها نبود ولی الان آمار 50 هزار دانشجوی که تنها 12 هزار نفر آنها در امریکا مشغول تحصیل هستند به یک باره به فرار مغزها تعبیر می شود.
آمار پایین دانشجویان ما در خارج از کشور زنگ خطر می شود
- از نگاه من آمار پایین دانشجویان ما در خارج از کشور یک زنگ خطر محسوب می شود چون باید تبادل دانش با تمام دنیا وجود داشته باشد و در عین حال زمینه را به صورتی طراحی کنیم که دانشجویان ما بعد از اتمام تحصیل به کشور برگردند و بستر استفاده از دانش آنها نیز مهیا باشد.
- برای تولید واکسن کرونا ما با 6 شرکت و پژوهشگاه قرارداد داریم که از این تعداد، 2قرارداد خوب پیش رفته و به مرحله کارآزمایی بالینی حیوانی رسیده ولی هنوز نیاز است که صبر کنیم، چون کرونا یک ویروس بشدت پیچیده است و در تمام دنیا نیز وضعیت ساخت واکسن به همین حالت است اگر ویروس یک ویروس ساده بود واکسن انسانی آن خیلی زود ساخته شده بود.
- از نگاه من کل این شهر باید به مرکز نوآوری تبدیل شود. چون توسعه کشور زمانی اتفاق می افتد که کل شهر تهران تبدیل شود به پارک علم و فناوری و این بچه ها بتوانند براحتی در آن کار کنند و اگر کسی کارآفرین است باید بتواند از داخل اتاق خود این کار را انجام دهد. این دقیقاً کاری است که ما در ناحیه های نوآوری داریم انجام می دهیم.
قانون، نورآوری را از بین می برد
- متأسفانه بعضی از دوستان در وزارت علوم می خواهند برای این ناحیه های نوآوری قانون بگذارند و قانون محدودیت ایجاد می کند و با قانون، نوآوری از بین می رود و دیگر توسعه ایجاد نمی شود و به تبع آن اقتصادی شکل نخواهد گرفت.
- اقتصاد نوآور به یک ذهن وحشی نیاز دارد که به هر سمت برود و نوآوری ایجاد کند. ما به عنوان دولت، تنها کاری که می توانیم انجام دهیم این است که جلوی آن را نگیریم و محدودیت برای آن ایجاد نکنیم.
انتهای پیام/