خبرگزاری مهر، گروه استان ها: وقوع سیلاب های وقت و بی وقت همواره در کنار زلزله به گفته کارشناسان از بی سروصدا ترین بلایای طبیعی بوده که با خود خسارت های فراوانی در بخش های مختلف به دنبال داشته است اما شاید در سال های اخیر خشکسالی را بتوان جایگزین سیلاب ها کرد. با توجه به اینکه آثار تخریبی خشکسالی نسبت به زلزله و سیل دیرتر نمایان می شود در حوزه تحقیقات و پژوهش و ارائه راهکار کمتر به آن توجه شده است.

آب یکی از ارکان اصلی حیات بشری است به طوری که حیات بدون آن برای موجودات زنده به هیچ وجه قابل تصور نیست. البته باید به این موضوع نیز اشاره شود که تنها ایران نیست که با چالش و بحران کم آبی مواجه است امروزه اکثر کشورها با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند و مهم ترین اصل در این میان داشتن برنامه و مدیریت درست برای گذر از این بحران است.

در حال حاضر بیش از ۵۰۰ شهر در ایران با چالش و بحران کم آبی مواجه هستند به گفته کارشناسان طی سال های اخیر با کاهش نزولات آسمانی شاهد کاهش سطح آب های زیرزمینی، چاه ها، ذخیره پشت سدها رو به رو هستیم اما نکته قابل تأمل این است که اگر همین امروز به فکر راهکار و مدیریت درست موضوع نباشیم قطعاً در سال های آینده شرایط سخت می شود.

در این گزارش تلاش شده به چالش و بحران در کم آبی در استان های شمالی کشور پرداخته و راهکارهای مناسبت با اقلیم، جغرافیای این منطقه ارائه دهیم. با توجه به اینکه بخش عمده مصرف آب در این استان در بخش کشاورزی بوده و معیشت جمعیت زیادی به کشاورزی گره خورده توجه به موضوع خشکسالی و چالش آب در این استان ها بسیار مهم و حائز اهمیت است.

البرز: آبخیزداری راه نجات البرز از دیو خشکسالی

اگرچه البرز را با منابع آبی فراوان از جمله رودخانه کرج می شناسند اما کم شدن بارش ها طی سال های اخیر و برداشت بی رویه آب از منابع سطحی و زیرزمینی زنگ خشکسالی را در این استان به صدا درآورده و هر روز بر وسعت مناطق بیابانی کوچک ترین استان کشور می افزاید. خشکسالی در واقع بخشی لاینفک از تغییرات اقلیمی است که بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران را چند سال یک بار درگیر می کند و البرز نیز این قاعده مستثنی نیست.

حامد فرضی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خشکسالی یکی از پدیده های اقلیمی به شمار می رود که ضربه زیادی به زیست بوم منطقه درگیر وارد می کند، در این زمینه علاوه بر کاهش کمی منابع آب شاهد کاهش کیفی منابع آب نیز خواهیم بود.

وی بیان کرد: یکی از مهمترین راه های پیشگیری از خسارات ناشی از خشکسالی اجرای طرح های آبخیزداری به شمار می رود یکی از مهمترین راه های پیشگیری از خسارات ناشی از خشکسالی اجرای طرح های آبخیزداری به شمار می رودکه این امر در کاهش بلایای طبیعی همچون سیل و امنیت جوامع محلی محدوده حوضه های آبریز نیز بسیار تأثیرگذار است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با بیان اینکه با استفاده از ذخایر آبی سازه های آبخیزداری می توان به مقابله خشکسالی رفت، تصریح کرد: طرح های آبخیزداری در این استان نیز عاملی برای تزریق ۷۲ میلیون مترمکعب آب سطحی و سیلاب ها به سفره های زیرزمینی شده است.

فرضی با بیان اینکه باید اجرای طرح های آبخیزداری را به صورت ویژه در دستور کار قرار دهیم، گفت: همچنین با اجرای این طرح ها توانسته ایم به صورت سالانه ۳۸ میلیون مترمکعب آب در سطح حوضه های آبخیز جمع آوری و از هدر رفت و فرسایش ۶۵۲ هزار تن خاک جلوگیری کنیم.

وی اظهار کرد: منابع آبی در سازه های حوضه های آبخیز شهرستان طالقان، کرج و ساوجبلاغ وجود دارد اما اشتهارد در این زمینه وضعیت مطلوب نداشته و سازه ها تقریباً خالی هستند

الگوی کشاورزی تغییر کند

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز بیان کرد: در زمان خشکسالی باید الگوی کشاورزی را تغییر دهیم و این الگو باید متناسب با کم آبی باشد به طور مثال اگر با با ۲۰ درصد کاهش بارندگی مواجه شویم باید الگوی کشت به جو تغییر یابد.

وی تصریح کرد: در زمینه توسعه فضای سبز نیز باید از گیاهان کم آب بر بهره گرفت، چراکه چمن به عنوان گیاهی پرآب بر مناسب برای این دوره نیست.

فرضی با اشاره به لزوم آموزش برای کاهش مصرف آب خاطرنشان کرد: در کشاورزی اگر بهره وری آب داشتیم با ۵۰ درصد از منابع آبی موجود می توانیم تا تولید محصول را تا دو برابر کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با بیان اینکه نباید خشکسالی را یک موضوع تک بعدی در نظر بگیریم، متذکر شد: برای مدیریت خشکسالی داشتن یک دید کامل و جامعی در تمامی ابعاد به امری لازم و ضروری است، چراکه خشکسالی پدیده ای استانی به شمار نمی رود بلکه باید به عنوان یک پدیده آبخیز محور به آن توجه کرد.

تهران: مشکل کم آبی در تهران جدی است

در حال حاضر پنج سد کرج، لار، لتیان، ماملو و طالقان و نیز منابع آب زیرزمینی تأمین آب استان تهران را بر عهده دارند و برخلاف دیگر مناطق کشور که بخش عمده آب مصرفی آن ها در حوزه کشاورزی است، در تهران کمتر از ۴۰ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی استفاده می شود و مابقی برای مصارف خانوار مستقر در این استان است.

کم آبی در استان تهران از مرز هشدار گذشته است، تا جایی که طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران میزان مصرف آب در این استان ۷۶ درصد بیشتر از منابع آب تجدیدپذیر استان است و این یعنی منابع آبی استان تهران هر روز کمتر و کمتر می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای تهران در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن جدی خواندن مشکل آب در تهران افزود: ورودی سدهای پنجگانه تهران نسبت به سال گذشته بیش از ۳۰ درصد کاهش داشته است، که نشان می دهد، برای ورود به فصل گرم و کم بارش سال می بایست، آماده، هوشیار و با برنامه باشیم.

بهزاد پارسا بارش ها در بسیاری از ماه های سال آبی جاری را کمتر از نرمال خواند و گفت: در همین حال شاهد افزایش مصرف آب توسط تهرانی ها طی ماه ها و سال های اخیر بودیم، تا جایی که هر تهرانی به طور متوسط ۲۴۰ لیتر آب در شبانه روز مصرف می کند، که این مقدار برای دیگر نقاط کشور ۲۰۰ لیتر است.

راهکار حل مشکل آب بیشتر اجتماعی است تا مهندسی

در اینکه با توجه به محدودیت های منابع آبی و کاهش بارش ها و نیز طبق فرهنگ و اصول اخلاقی و دینی می بایست، در مصرف آب صرفه جویی کنیم، شکی نیست، اما علاوه بر فرهنگ سازی و راهکارهای اینچنینی آیا راهکار مهندسی دیگری برای حل بحران آب در تهران وجود دارد، یا خیر، سوالی است، که یک کارشناس مهندسی و عمران آب پاسخ منفی به آن می دهد و در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص می گوید: اینکه فکر کنیم، با بنا کردن سد، یا اصولاً راهکارهای صرف مهندسی و ساخت و یا برداشت سازه می توانیم، بحران موجود را رفع کنیم اشتباه محض است.

محسن ناصری افزود: مرحله اول در رفع بحران آب پذیرفتن مساله و مشکل در همه جامعه است، یعنی ابتدا باید همه بپذیریم، که مصرف بیش از منابع و ورودی ها است و پس از آن درها باز می شود و راهکارها خودنمایی می کنند، در حال حاضر باید تمرکزها بیش از مباحث مهندسی روی مسائل و مباحث اجتماعی و فرهنگی باشد.

عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه تهران با بیان اینکه اجرای هر کار مهندسی نیاز به پیوست اجتماعی دارد، در خصوص انتقال آب بین حوضه ای گفت: انتقال آب برای شرب مردم نیاز و وظیفه دولت و امری حاکمیتی است انتقال آب برای شرب مردم نیاز و وظیفه دولت و امری حاکمیتی است، اما انتقال آب برای صنعت و کشاورزی ناصحیح بوده و با آن مخالفم.

وی با بیان اینکه سدسازی با رعایت موازین قابل قبول است، گفت: اگر آب های سطحی اضافی و مازاد از آبخوان ها را در سدها جمع کنیم، ایرادی ندارد، من مانند بسیاری از افراد مخالف مطلق سدسازی نیستم، اما اینکه آب طالقان، لار و دیگر مناطق اطراف تهران را با ساخت سد مسدود کرده و به تهران منتقل کنیم، راهکار صحیحی نیست، در نهایت می خواهیم چه کار کنیم، تا کی این آب ها پاسخگو است، این سدها منطقه را نابود کرده و به خشکی می کشانند.

این کارشناس ارشد گفت: این مشکل تنها برای خشکسالی نیست، شما به دو سال ترسالی اخیر هم نگاه کنید، سیلاب های مخرب نشان دهنده سدسازی غیر اصولی است، با هزینه های زیاد آب را از حوضه های آبخیز منتقل کردند و یکی از تأثیرات مخرب آن خشکسالی است، باید برای برون رفت از این بحران ابتدا سدهای غول پیکر و بدون مطالعه و برنامه ریزی را شکست و پس از آن وزارت نیرو با اجرای طرح های آبخیز داری، آبخوان داری و سدسازی های تلفیقی و همزمان، منابع آب تجدید پذیر استان تهران افزایش می یابد.

زنجان: به روز کردن شیوه های مدیریت منابع آب اصلی فراموش شده!

به روز کردن شیوه های آبیاری و مدیریت منابع آب اصل فراموش شده ای است که این روزها با توجه به وضعیت منابع آبی باید به آن توجه شود و اگر به سمت این اصل حرکت نشود کم آبی به عنوان یک چالش جدی برای آیندگان تداوم خواهد داشت و مانع از تحقق طرح های توسعه ای در بخش های مختلف خواهد شد.

یک استاد دانشگاه زنجان با بیان اینکه بحث آب و کمبود آن در حدود دو دهه است که بیش از هر زمان دیگری در خاورمیانه با مرکزیت ایران مطرح بوده و این منطقه با مشکل و بحران کم آبی و بارش کم روبه رو است، می گوید: متأسفانه اقدامات زیادی در خصوص مدیریت منابع آبی انجام نشده است و این موضوع می تواند خطر بحران کم آبی را تشدید کند.

عبدالحسین پری زنگنه با اشاره به اینکه مسیرهایی که تا به امروز برای مدیریت آب طی شده، تا حدود زیادی غلط و اشتباه بوده است، تصریح می کند: ما تجربه های چند هزارساله کشور را زیر پا گذاشته و به آن توجه نکردیم و به سراغ تکنولوژی های جدید رفته و درگیر این موارد شدیم، درحالی که بیشتر این تکنولوژی ها و روش ها با شرایط محیط زیست ایران سازگار نیست.

استاد گروه علوم محیط زیست دانشکده علوم پایه دانشگاه زنجان با یادآوری اینکه آنچه ما از گذشتگان خود به ارث بردیم و با آن آشنا هستیم، انتقال آب های سطحی به سفره آب های زیرزمینی است، ادامه می دهد: متأسفانه امروز در این خصوص روند غلطی را دنبال کرده و روش معمول گذشتگان را انجام نمی دهیم.

وی می گوید: این در حالی است که در حوزه سدسازی فعالیت کرده و منابع آبی خود را بر روی سطح زمین نگه داشتیم که قسمت عمده این نوع نگه داری آب تبخیر شده و علاوه بر این، آلودگی های زیادی نیز وارد آب می شود و به همین دلیل مشکلات زیادی در زمینه کیفیت آب مخازن سدها داریم.

پری زنگنه با یادآوری اینکه در چنین شرایطی باید مدیریت و آموزش مصرف آب را به حداکثر برسانیم، بیان می کند: این در حالی است که از این حیث نیز هیچ گونه فرهنگ سازی صورت نگرفته است. باوجوداینکه کشوری کم آب هستیم، سرانه مصرف آب در ایران بسیار بالا بوده و این نیز معضل بسیار بزرگی است که می توانستیم آن را به سهولت مدیریت کنیم.

وی با اشاره به اینکه ۸۰ درصد منابع آبی در حوزه کشاورزی مصرف می شود، خاطرنشان می کند: به همین خاطر باید موضوع مدیریت مصرف منابع آب بیش از هر حوزه ای در بخش کشاورزی دیده شده و مدنظر قرار گیرد. در این خصوص بخش کشاورزی برای مدیریت مصرف آب نیاز به تکنولوژی دارد که متأسفانه در این زمینه نیز کوتاهی شده و ما از تکنولوژی های آبیاری قطره ای در کشور کم بهره هستیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با بیان اینکه اگر میزان آبی که در منازل که معادل ۶ درصد مصرف کل آب است، درست مصرف شود، قادر خواهیم بود ذخیره آبی خوبی داشته و در حل این معضل نیز بسیار کمک حال باشیم، می گوید: معتقدیم این مسئله را نیز باید جدی گرفت و آموزش های لازم را در این زمینه ارائه داد و به مردم توصیه کرد که در این خصوص مصرف بهینه داشته باشند.

این استاد دانشگاه، تفکیک آب شرب از آبی که برای سایر موارد استفاده می شود را یکی دیگر از راهکارهای مدیریت منابع آبی استان دانسته و تصریح می کند: یکی از موارد مدیریت نیز همین روش است که البته این به شرایط محیطی نیز بستگی دارد، به همین خاطر باید این مورد را در هر محیطی به صورت جداگانه موردسنجش قرار داد. به عنوان مثال در شمال کشور موضوع تصفیه آب امری حیاتی و مهم است، این در حالی است که می توان در حجم کمتری این تصفیه را با کیفیت بالا و فقط برای مصارف شرب انجام داد.

قزوین: کمبود آب و فرونشست زمین دو چالش اصلی قزوین

بی آبی یکی از دغدغه های جدی سال های اخیر مردم قزوین است. دغدغه ای که روز به روز بر آن افزوده می شود و گویای این است که شرایط روند خوبی را طی نمی کند. این در حالی است که خروج از این بحران نیازمند ابتدا درک خطر توسط مردم و سپس برنامه ریزی برای این بحران خطرناک است. اما خطر این بحران در حالی این روزها جدی تر شده که آمارها گویای کاهش جدی بارندگی و نزولات آسمانی و همچنین کاهش ذخیره آبی در استان قزوین است.

یدالله ملکی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت سد طالقان اظهار کرد: با توجه به کاهش بارندگی ها در سال جاری با خشکسالی روبه رو هستیم که میزان سطح آب سدها نیز به واسطه این امر کاهش داشته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان قزوین اذعان کرد: حجم کلی آب سد طالقان ۲۲۱ میلیون متر مکعب است که ۱۲۱ میلیون متر مکعب آن حجم مفید آب و الباقی حجم مُرده است.

وی افزود: سال گذشته ۳۲۳ میلیون متر مکعب حجم آب سد طالقان بود که ۲۲۳ میلیون متر مکعب حجم مفید داشت و در قیاس با سال گذشته متوجه می شویم که حجم آب سد طالقان بیش از ۱۰۰ میلیون متر مکعب کاهش داشته است و این آمار نسبت به دو سال قبل با ۲۰۰ میلیون متر مکعب کاهش حجم آب همراه است.

این مسئول ابراز کرد: با توجه به کاهش بارندگی سهم ما از آب طالقان نیز کاهش داشته است به طوری که سهم ما از سد طالقان تا آخرین آمار در ۳۱ فروردین ماه ۷۵ میلیون متر مکعب یعنی حدود یک سوم سال گذشته است که در صورت افزایش میزان بارندگی امکان افزایش سهمیه به میزان کم وجود دارد.

داراب بیرنوندی مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان قزوین نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به رعایت الگوی مصرف در قزوین عنوان کرد تنها ۵۲ درصد مردم قزوین الگوی مصرف آب را رعایت می کنند.

وی تاکید کرد: مدیریت مصرف آب به عنوان راهکار نهایی، امکان برخورداری همگان از نعمت آب را فراهم کرده و حیات فرزندانمان را نیز تضمین می کند.

قم: پیگیری طرح انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان و یا از دریای خزر به استان قم

در سالهای اخیر سرانه مصرف آب شرب در استان قم تا ۱۲ درصد نیز افزایش یافته و در حال حاضر ۸۰ درصد آب استان از منابع سطحی شامل سدهای کوچری و ۱۵ خرداد تأمین می شود و شرایط اقلیمی و کاهش بارندگی در حوزه آبریز مربوط به این دو سد، افت شدید حجم ذخیره مخزن آن ها را به دنبال داشته است.

در اکثر سفره های آب زیرزمینی موجود در استان قم، افت سطح آب و کاهش کیفیت آب به یک پدیده دائمی و مستمر تبدیل شده، به گونه ای که میانگین افت سطح ایستایی در استان حدود ۱ متر و در بعضی نقاط به ۲ متر در سال نیز می رسد.

استان قم بیش از ۱۰۵ هزار هکتار زمین کشاورزی قابل کشت دارد و هم اکنون بخش کشاورزی استان قم با مصرف ۸۰ درصدی، بیشترین سهم در استحصال آب های زیر زمینی دارد که عدم تناسب برداشت آب زیرزمینی با بهره وری حاصل از آن؛ نیاز استان را به داشتن برنامه کارآمد در زمینه تغییر و اصلاح الگوی کشت و استفاده از تکنولوژی ها و سامانه های نوین آبیاری که امکان به کارگیری حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مساحت زیر کشت قم فراهم است و نیز کاهش کشت محصولات پر آب بر را بیش از پیش ضروری می سازد.

یکی از راهکارهای مؤثر جهت جلوگیری و کنترل تنش آبی در استان قم ارتقای فرهنگ عمومی در مصرف بهینه و صرفه جویی همگانی در استفاده از این مایه حیات است تا مردم با درک کمبود آب و آگاهی از تبعات فقدان آن؛ مصرف بی رویه خود را متوقف کنند.

اجرای برنامه های ترویجی و آموزشی در مدارس استان قم از سوی آبفای قم و با همکاری آموزش و پرورش استان در ترویج استفاده صحیح آب از جمله برنامه های اجرا شده در سالهای اخیر بوده که به نظر می رسد باید برگزاری برنامه هایی این چنین؛ جشنواره ها، پویش ها و کمپین ها در هشدار کمبود آب در طول سال استمرار داشته باشد تا در نبود هشدارهای لازم شهروندان تصور نکنند که مشکل آب در استان وجود ندارد.

در این زمینه ضرورت دارد مزایای استفاده از قطعات کم مصرف آب برای مردم تبیین شود که به عنوان نمونه از ساده ترین و اثربخش ترین و همچنین کم هزینه ترین کار در راستای کاهش مصرف آب را می توان تعویض سرشیرها و مجهز کردن شیرآلات به درفشان های کاهنده مصرف برشمرد.

سیاست استان توسعه صنایع کم آب بر است

استاندار قم در این خصوص اظهار داشت: سیاست استان توسعه صنایع کم آب بر است، از این رو باید چنین صنایعی مشخص و بر اساس توانمندی های موجود به صنایع جدید مجوز اعطا شود.

سید محمد تقی شاهچراغی با اشاره به سرانه بالای مصرف آب شهری برای آبیاری فضاهای سبز در قم، تعیین مهلت مشخصی برای تغییر در چنین سیاستی را ضروری دانست و افزود: آبیاری فضای سبز شهرداری، اداره های دولتی و دانشگاه ها باید منوط به تصفیه پساب باشد.

استاندار قم گفت: برای استفاده از پساب موجود و احداث تصفیه خانه فاضلاب در مجموعه هایی که مصرف آب بالایی برای آبیاری فضای سبز دارند، باید برنامه ریزی لازم صورت گیرد.

وی تاکید کرد: طرح انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان و یا از دریای خزر به استان قم باید با جدیت بیشتر پیگیری شود و اعلام آمادگی تمام مجموعه استانداری را در مطالعه و پیشبرد این هدف اعلام نمود.

شاهچراغی افزود: در حوزه مصرف نیاز به کار فرهنگی و توجه بیشتر به موضوع صرفه جویی در مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی داریم تا در سالهای پیش رو دچار بحران کمبود آب نباشیم.

گیلان: ضرورت پیش بینی تمهیدات کاربردی برای حل بحران کم آبی

گذر از بحران کم آبی و کاهش خسارت ها مستلزم اندیشیدن تمهیدات ویژه است. «محمود هوشیار فرد» پژوهشگر و محقق حوزه کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بسیاری از زیرساخت های سنتی مانند آب بندان ها از بین رفته اند و لایروبی انهار و کانال ها خصوصاً کانال های درجه ۳ تا نهر مزرعه یا خود زمین بخوبی انجام نشده است، اظهار کرد: لایروبی انهار و کانالهای انتقال و توزیع آب به منظور افزایش سرعت انتقال آب و فراهم کردن امکان مدیریت توزیع آن در زمان کوتاه تر و جلوگیری از هدر رفت آب ضروری است.

وی ادامه داد: تسطیح، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری و استفاده مطلوب از آب های سطحی و زیرزمینی، ساماندهی چاه های آب کشاورزی به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت چاه های آب کشاورزی و کاشت ارقام کیفی کم آب بر با دوره رشد کوتاه تر برنج می تواند بر مشکلات کم آبی و کاهش میزان تولید این محصول راهبردی تا اندازه ای غلبه کرد. به طوری که در صورت تسطیح و یکپارچه سازی شالیزارها میزان مصرف آب در واحد سطح به نصف تقلیل پیدا می کند.

این پژوهشگر با تأکید بر اینکه آبیاری در هر زراعت و تولیدی از مهمترین عملیات هایی است که باید آن را به ویژه در زراعت برنج مد نظر داد، ادامه داد: مقدار آب مورد نیاز برای برنج بستگی به روش کاشت، تراکم بوته ها، مقدار مصرف مواد تقویت کننده، نوع بافت خاک، شرایط اقلیمی و رقم مورد کاشت داشته و به طور کلی در ارقام زودرس نیاز آبی کمتر و در ارقام دیررس نیاز آبی بیشتر است.

وی اضافه کرد: تغییر تاریخ کاشت و استفاده مؤثر از آب باران، استفاده از آبیاری قطره ای، آبیاری تناوبی و سامانه تیپ در شالیزارها می تواند علاوه بر افزایش میزان جذب عناصر غذایی ماکرو و میکرو باعث کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی مصرف آب برای تولید برنج شود.

اهمیت آگاهی از زمان بندی ره ای سازی آب سد سفید رود

هوشیار فرد با تاکید بر اهمیت آگاهی هر ساله کشاورزان از زمان بندی رها سازی آب سد سفیدرود، گفت: شالیکاران باید از این موضوع مطلع باشند تا برنامه کشت و کار خود از جمله زمان خزانه گیری را بر آن اساس تطبیق دهند و بدین ترتیب از بیشترین آب ممکن استفاده کنند.

وی با بیان اینکه همکاری و هماهنگی کشاورزان موجب افزایش راندمان و کاهش تلفات آب می شود، ادامه داد: نشاء ها حدود ۱۵ تا ۲۰ روز بعد از خزانه گرفتن آماده کشت می شوند و حدود سه هفته هم شالیزار به منظور جلوگیری از رشد علف های هرز و مقابله با تغییرات دما نباید بی آب بماند.

این پژوهشگر حوزه کشاورزی با اشاره به اینکه البته پس از وجین اول و دست وجین که گاز زمین خارج می شود، رشد نشاء ها سرعت می گیرد، تصریح کرد: بعد از این مرحله زمین هر ۱۵ تا ۲۰ روز نیاز به آب دارد، بنابراین رعایت عمق مناسب غرقابی برای هر دوره رشد (آبیاری تناوبی) منجر به مصرف آب کمتر و نیز عملکرد مطلوب می شود.

نقش تشکل های صنفی و ضرورت وجود یک نگاه ملی

هوشیارفرد همچنین با بیان اینکه در بسیاری از مناطق کشور مدیریت آب کشاورزی به تشکل های صنفی این بخش واگذار شده و توسط دولت فقط نظارت می شود، اظهار کرد: اگر این واگذاری در استان هم انجام شود، وضعیت کمبودها و نگرانی ها تا حدود زیادی حل می شوند.

وی گفت: جنبه استانی دادن به موضوع بحران آبی در حوزه آبی سد سفیدرود و تأمین آب موردنیاز شالیزارهای استان غیرمنطقی است زیرا به نظر می رسد حل آن در حد امکانات استانی نیست و باید به این موضوع با نگاه ملی برخورد شود.

مازندران: اصلاح شبکه های فرسوده برای مهار هدر رفت آب

حکایت استان پرآب و تشنه، قصه نیست، روایت آنانی است که روی معدن هایی از طلا روزگار می گذرانند و دستشان خالی و سفره هایشان تهی است. تصور پرآبی مازندران و داشتن سفره های زیرزمینی غنی و چشمه سارها و آب بندان رویایی دیگر به سراب مبدل شده است زیرا سایه سنگین خشکسالی را با گذر و سفر به گوشه و کنار استان می توان به نظاره نشست.

به تاکید کارشناسان و متولیان امر، پرهیز از کشت محصولات پرآب، جلوگیری از فعالیت چاه های غیرمجاز، اصلاح شبکه های فرسوده آب، تکمیل پروژه های سدسازی، بهسازی و لایروبی آب بندان ها و سردهنه های کشاورزی نسخه هایی برای رهایی مازندران از خشکسالی است.

محمد احمدی، استاد دانشگاه کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر فرسودگی شبکه های آبرسانی و تأسیسات را از مشکلات بیان کرد و گفت: بخش قابل توجهی از منابع آبی از طریق تأسیسات و شبکه های فرسوده آبرسانی هدر می رود که نوسازی و اصلاح این شبکه ها امری ضروری به نظر می رسد.

احمدی مصرف صحیح آب، کاهش کشت محصولات پرآب طلب و ممنوعیت کشت، تکمیل طرح های مهار آب، لایروبی و بهسازی آب بندان ها، اصلاح شبکه ها و تأسیسات را از جمله راهکارهای مدیریت منابع آبی در استان بیان کرد.

حال روز شهرهای مازندران بدتر از روستاها شده و ناقوس خشکی در اکثر شهرهای استان به صدا درآمده است و این وضعیت یعنی آنکه تشنگی به درون خانه ها رسیده است و هشدار کم آبی در ۴۷ شهر مازندران نواخته شد و برخی روزهای سال آبرسانی با تانکر و سیار به مناطق شهری انجام می شود.

تزریق منابع برای رفع مشکل تنش آبی شهرها

بهزاد برارزاده مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر نسبت به افزایش تنش آبی و کم آبی در ۴۷ شهر این استان هشدار داد و گفت: حجم آورده های آبی نزولات جوی در سال های اخیر کاهش داشته و این وضعیت باعث کاهش منابع سفره های زیرزمینی آب در سطح استان شده است.

وی، افزایش ساخت وسازهای مسکونی و تقاضای برای منابع آبی جدید باعث افزایش حجم فشار به منابع موجود مخازن فعلی آب در سطح مازندران شده است، افزود: برای سال ۱۴۰۱ و از محل اعتبارهای ملی و رفع مشکل تنش آبی در شهرهای مازندران حدود ۵۶ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است

استفاده از ارقام محلی و کم آب راهکار دیگر مقابله با بحران خشکسالی است

جواد طوسی، مدیر تأسیسات آبی و برقی آب منطقه ای مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر وضعیت سد بزرگ شهید رجایی را نامناسب ذکر کرد و گفت: فقط ۶۹ درصد از مخزن سد آب ذخیره شده و این به آن معنا است که برای تأمین آب کشاورزی در پایین دست با کمبود مواجه خواهیم بود.

وی استفاده از ارقام محلی، کم آب بر و زودبازده را راهکار فرار از تنش آبی معرفی کرد و از کشاورزان خواست از کشت شالی بعد از برداشت گندم و کلزا در فصل زراعی جای خودداری کنند.