خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: سازمان تبلیغات اسلامی، بنیادها و نهادها و مراکز بسیاری را تحت پوشش دارد که یکی از آن ها، مرکز شناخته شده و قدیمی «تبیان» است. تبیان شاید اولین مرکزی باشد که با رویکرد آگاهی بخشی در حوزه رسانه و اینترنت از سال های دهه ۷۰ شروع به فعالیت کرد و توانست نام خود را به عنوان مرجعی قابل اعتماد و قابل اعتنا در افکار عمومی در حوزه محصولات جدید فرهنگی جا بیندازد.

هرچند این ویژگی در رقابت با فضای پرسرعت و پرچالش فرهنگی و رسانه ای، این سال ها کم رنگ تر شده اما تبیان، اهداف و مأموریت های خود را فراموش نکرده و آن ها را دقیق تر، معطوف به فضای جدید کشور دنبال می کند.

«کدومو» بخشی از همین پیگیری ها و تلاش های جدید تبیان است که ۴ سالی است تأسیس شده و می خواهد دستیار خانواده ها در انتخاب محصول رسانه ای مناسب باشد. با حسین حق پناه، مدیر «کدومو» درباره این مرکز و نقش سازمان تبلیغات در توسعه و حمایت از آن گفت وگو کردیم.

مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید.

* درباره فعالیت های کدومو توضیحاتی بفرمائید.

«کدومو» دستیار رسانه ای خانواده ها در انتخاب محصول رسانه ای مناسب است. کدومو با کمک جمعی از کارشناسان و اساتید و مشاوران تربیتی، هر فیلم، انیمیشن، بازی کامپیوتری، کتاب و در مراحل بعدی بازی های رومیزی و اسباب بازی را ارزیابی و رده بندی سنی می کند و توصیف و توصیه تربیتی آن را در اختیار خانواده ها قرار می دهد. بنابراین «کدومو» با کمک کارشناسان و خود خانواده ها می گوید «کدومو ببینید، کدومو بخونید، کدومو بازی کنید» و همچنین به همین منوال می گوید که کدام یک از این محصولات برای خانواده ها مناسب نیستند.

* با چه رویکردی آغاز به کار کردید؟

رویکرد ما این بود که سواد رسانه ای لازم است اما برای خانواده ها در جهان رسانه ای شده اطراف کافی نیست. پس چه چیزی لازم است؟ این که در کنار آموزش سواد رسانه ای ابزارهای تربیت رسانه ای و پشتیبان های تربیتی هم کنار خانواده ها باشد. یکی از این ابزارها در دنیا، نظام هی رده بندی سنی هستند. اما دو مدل نظام رده بندی هم داریم: یکی نظام رده بندی تخصصی و کارشناسی که مبتنی بر نظر تعدادی از اساتید و با پشتوانه مطالعات علمی و دانشگاهی است. برخی دیگر از نظام های رده بندی و توصیفی و توصیه ای، نظام های مردمی هستند. مثل IMDB که شاید معروف ترین نمونه در این مدل باشد. «کدومو» ترکیبی از این هاست. هم نظرات کارشناسی برای یک محصول ارائه می شود و هم در کنار آن میانگین نظرات خانواده ها و ملاحظات تربیتی شان به مخاطبان ارائه می شود.

بر این اساس در کدومو یک منطق پلتفرمی داریم که خود خانواده ها به همدیگر کمک می کنند. خانواده دستیار خانواده برای انتخاب محصول رسانه ای مناسب است.

* اهداف و مأموریت ها و رویکردهای کدومو بر چه مبنا تعریف شده اند و کدام دغدغه سازمان تبلیغات را پوشش می دهند؟

مبنای تعریف «کدومو» حاکمیت مردم بر مردم است و سپردن فرهنگ به دست خود مردم؛ چیزی که مورد تاکید امامین انقلاب هم بوده است. ما فکر می کنیم هر جا از خود مردم خواستیم که بر ساختارها، فرایندها و اتفاقات مختلف نظارت کنند آن ها بهترین ناظرها بودند و هر جا خواستیم که تصمیم بگیرند، آن ها بهترین تصمیم ها را گرفتند. ما باید چه چیزی به آن ها بدهیم؟ ما فقط کافی است به آن ها دانش کافی و مسئولیت مناسب بدهیم. به آن ها آگاهی و مسئولیت بدهیم. البته که باید به آن ها اعتماد کنیم و حس اعتماد به نفس جمعی به آن ها بدهیم؛ مخصوصاً به خانواده ها. خانواده ای که زیر بمباران شدیدترین چالش ها در فضای فرهنگی و رسانه ای قرار دارد، احساس ناکافی بودن و ناتوان بودن می کند و این باعث می شود که نتواند مسئولیتش را به درستی انجام دهد.

ما در «کدومو» تلاش می کنیم به کمک کارشناسان و اساتید در نهایت خود خانواده ها را توانمند کنیم تا نوعی خودتنظیم گری در آن ها اتفاق بیفتد و به تبع آن، یک خودتنظیم گری اجتماعی هم ایجاد شود. یکی از مهم ترین دغدغه های سازمان تبلیغات اسلامی هم همین نقش دهی به مردم و مردمی سازی فرهنگ است که دارد در کدومو اتفاق می افتد.
نکته بعدی، هدایت جریان مصرف رسانه ای و ارتقا سطح مصرف رسانه ای مخاطب خصوصاً با تمرکز بر خانواده است. این اتفاق به جای این که از بالا به پایین و با دستورالعمل و بخشنامه بیفتد از طریق کدومو و سایر برنامه هایی که در معاونت کودک و نوجوان و معاونت خانواده تبیان، پیگیری می شود، در حال تحقق است.

* چشم انداز کدومو چیست و جایگاهش در مجموعه برنامه های توسعه ای سازمان تبلیغات در کجا قرار دارد؟

چشم انداز کدومو، ایجاد یک شبکه آگاه، توانمند و مسئول از خانواده های ایرانی است که بتوانند هم مصرف رسانه ای خودشان را ارتقا دهند و هم در جریان تولید و توزیع رسانه ای اثرگذار باشند. به این معنا که اگر فیلمی یا انیمیشنی یا بازی ای برای خانواده ها مناسب است به جای این که با منطق بلیت فروشی یا بهتر بگویم «بلیت پاشی» و تخفیف ها و رایگان کردن ها، از آن محصول توسط نهادهای حاکمیتی حمایت شود، خود مردم و خانواده ها مبلغ آن محصول مناسب باشند و از این طریق بر اقتصاد سالم و خانواده مدار در حوزه فرهنگ و رسانه، تأثیر بگذارند.

برعکس این هم صادق است. یعنی جایی که یک محصول فرهنگی و رسانه ای، مشکلی دارد و خلاف ارزش های خانواده عمل می کند باز خود خانواده ها باشند که با اعلام، نقد یا حتی تحریم آن محصول، مانع از شکل گیری چرخه اقتصادی آن محصول شوند و آگاهی بدهند و کنشگر باشند.

ما فکر می کنیم دور نیست آن جایگاهی که فیلمساز و بازی ساز و نویسنده ما، قبل از این محصول را تولید کند، از مشاوره های کدومو و خانواده های کدومویی بهره مند شود برای ین که محصولی تولید کند که در عین جذابیت سلامت رسانه ای هم داشته باشد.

ما الان پس از دو سال فعالیت و معرفی به خانواده ها، نزدیک به ۳۰ هزار نفر مخاطب در شبکه اینستاگرام داریم که بیشترین اتصال مان با مخاطب از همین طریق است. بعد هم روی سایت به طور میانگین ۱۵۰ هزار بازدید در ماه داریم. علاوه بر آن به درگاه های اصلی مصرف، مانند شبکه پویا و فیلیمو و تلوبیون و آپارات متصل شده ایم.

ما فکر می کنیم می توانیم با کمک مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی معرفی بیشتر و بهتری به عموم خانواده های ایرانی داشته باشیم و در پلان توسعه ای خودمان به کمک سازان، اسم کدومو به گوش همه مخاطبان ایرانی برسد و هر خانواده ای که در خانه فرزندی دارد، قبل از روشن کردن تلویزیون و رایانه، کدومو را باز کند.

کدومو قرار است به دست خود خانواده ها توسعه پیدا کند و به نتیجه برسد، پس هر جا که این اتصال به خانواده ها و گروه های اجتماعی مخصوصاً مادران برقرار شود، اهداف مجموعه برآورده شده و ما فکر می کنیم اگر به شکل طبیعی و بدون فشار، بر مبنای ارزش های مشترک و تفاهم و توافق بتوانیم به درگاه های مصرف و تولید و توزیع، اتصال پیدا کنیم و بر شکل گیری جریان مصرف درست فرهنگی، اثرگذار باشیم، موفق خواهیم بود.