دانشمندان دریافته‌اند گونه‌ای از پلانکتون‌ها که در آب‌های شیرین سراسر جهان سکونت دارند، نخستین موجود زنده شناخته‌شده در جهان‌اند که صرفا با خوردن ویروس‌ها زنده می‌مانند و رشد می‌کنند؛ پیشرفتی که نقش ویروس‌ها در شبکه غذایی جهانی را بیشتر روشن می‌کند.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، این مطالعه که هفته گذشته در مجله علمی پی‌ان‌ای‌اس (PNAS) منتشر شد، دریافت که این رژیم غذایی تمام‌‌ویروسی‌ــ که آن‌ها آن را «ویرووری» می‌نامندــ برای تحریک و تقویت رشد و تولیدمثل گونه‌ای از هالتریا، ارگانیسم تک‌سلولی که به موهای ریز معروف است، کافی است.

جان دلانگ، از دانشگاه نبراسکاــ‌لینکلن و یکی از نویسندگان این مقاله، در اظهاراتی گفت: «بدیهی به نظر می‌رسید که ویروس باید همیشه وارد دهان همه می‌شد. به نظر می‌رسید که انگار این اتفاق باید می‌افتاد، چرا که مقدار زیادی از آن در آب وجود دارد.»

پژوهشگران می‌گویند مطالعات پیشین شواهد کمی از موجودات آبزی در حال خوردن ویروس‌ها ارائه می‌دهند.

بیشتر پژوهش‌ها ویروس‌ها را به‌عنوان «شکارچی» برتر در زنجیره‌های غذایی می‌شناسند، اما دکتر دلانگ و تیم او می‌گویند ویروس‌ها نیز مانند بیشتر شکارچیان می‌توانند به عنوان غذا عمل کنند.

او توضیح داد: «آن‌ها از مواد بسیار خوبی تشکیل شده‌اند: اسیدهای نوکلئیک، مقدار زیادی نیتروژن و فسفر. [اصولا] همه باید بخواهند آن‌ها را بخورند.»

دکتر دلانگ افزود: «خیلی چیزها هرچیزی را که به آن دسترسی داشته باشند، می‌خورند. مطمئنا یک چنین چیزی یاد گرفته است که چگونه این مواد خام واقعا خوب را بخورد.» 

در حالی که میکروب‌های دیگر ویروس‌ها را به طور اتفاقی می‌خورند، به گفته پژوهشگران، یک موجود زنده باید از مصرف ویروس‌ها مقدار قابل‌توجهی انرژی یا مواد مغذی به دست آورد تا سزاوار رسیدن به زنجیره غذایی باشد. 

در این مطالعه، دکتر دلانگ نمونه‌هایی از آب از یک تالاب را جمع‌آوری کرد، همه میکروارگانیسم‌ها را در قطره‌های آب جمع کرد و «بخش‌های از حد معمول بزرگ‌تر» ویروس کلرلا راــ که به آلوده کردن جلبک‌های سبز میکروسکوپی شناخته می‌شودــ اضافه کرد.

پژوهشگران دریافتند نمونه‌های آزمایشگاهی هالتریا نه تنها ویروس کلرلا اضافه‌شده به محیط خود را می‌خورند، بلکه این ویروس به رشد پلانکتون‌ها و افزایش اندازه جمعیت آن منجر می‌شود.

در حالی که تعداد ویروس‌های کلرلا تنها طی دو روز تا ۱۰۰ برابر کاهش یافت، دانشمندان مشاهده کردند که در این بازه زمانی، جمعیت هالتریاــ بدون اینکه چیزی جز ویروس برای خوردن داشته باشندــ به طور متوسط حدود ۱۵ برابر بیشتر شد.

آن‌ها همچنین دریافتند که هالتریا زمانی که از ویروس کلرلا محروم شد، «به هیچ وجه رشد نکرد».

محققان تخمین زدند که هر هالتریا در این آزمایش حدود ۱۰۴ تا ۱۰۶ ویروس در روز می‌خورد؛ «این نشان می‌دهد که در روز در یک تالاب کوچک، ۱۰۱۴ تا ۱۰۱۶ ویریون می‌تواند مصرف شود.»

دانشمندان می‌گویند هالتریا تقریبا یک‌پنجم ویروس کلرلا خورده‌شده را هم به جرم جدید خود تبدیل کرد.

این مطالعه همچنین اشاره می‌کند که تکامل ویروس‌ها ممکن است تحت تاثیر فشارهایی باشد که سایر میکروب‌های شکارچی در محیطشان بر آن‌ها وارد کرده‌اند.

دانشمندان در این مقاله نوشتند: «نتایج ما نشان می‌دهد که ماندگاری ویریون در محیط نه تنها به عوامل محیطی بلکه به نحوه تغذیه شکارچیان نیز بستگی دارد.»

آن‌ها افزودند: «از این رو این امکان وجود دارد که تغذیه‌کنندگان فشار انتخابی اعمال کنند و به شکلی بر تکامل فنوتیپ‌های ویروسی اثر بگذارند که با فشار روی ویروس‌ها اثر متقابل داشته باشند تا ویروس‌ها میزبان‌ها را به طور کارامدی آلوده کنند و در آن‌ها تکثیر شوند.»