به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، حمیدرضا دنیادیده: گیلان یکی از استان های کشاورزی در شمال ایران است که سهم قابل توجهی از مردم فعال در زراعت و کشت شالی هستند.

شرایط جغرافیایی و نقش مهم میزان بارش ها و آب در پشت سد سفیدرود

تأمین و توزیع بهینه آب در پهنه شالیزاری استان یکی از مهم ترین و اولی ترین سیاست و راهبرد شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان است که این دستگاه حاکمیتی طی سال های ماضی تلاش های زیادی در جهت تحقق راهبردهای این مهم انجام داده است.

گیلان ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری دارد که بنابر اعلام شرکت آب منطقه ای استان، ۱۷۱ هزار هکتار آن تحت شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود است. این آمار نشان می دهد اغلب کشاورزان گیلانی همه ساله باید نگاهشان بعد خدا به بارش های باران و آورد آب به این سد راهبردی باشد.

شخم زمستانی ۲۰ درصدی در گیلان

صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان از شخم زمستانه بیش از ۲۰ درصد اراضی شالی کاری در استان خبر داده و این به معنای این است که سال زراعی شالی کاران گیلانی تقریباً شروع شده و لازم است وضعیت منابع آب به ویژه منابع آب سد سفیدرود موردبررسی و تحلیل، و در صورت لزوم اقدامات ضروری جهت تأمین بهینه آب زراعی شالیزارها محسوس و ملموس در دستور کار قرار بگیرد.

آمار آب پشت سد نصف میزان سال پیش

آن طور که وحید خرمی، مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان اعلام کرده، حجم آب ذخیره شده سد سفیدرود ۱۸۶ میلیون مترمکعب است.

آمارها نشان می دهد حجم این سد در مدت مشابه سال قبل، ۳۳۸ میلیون مترمکعب یعنی تقریباً نصف حجم سال قبل و قابل توجه تر اینکه نسبت به دو سال گذشته، به یک چهارم حجم رسیده است!

آن طور که گزارش های شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان نشان می دهد، میزان آب ذخیره شده پشت سد سفیدرود، به شدت کاهش یافته و باید اقدامات پیشگیرانه در تأمین و توزیع آب زراعی شالیزارهای گیلان با جدیت بیشتری در دستور کار قرار بگیرد.

خرمی در بخشی از گزارش های خود اعلام کرده که در فصل کشاورزی ماهانه حداقل ۳۵۰ تا بیش از ۴۰۰ میلیون مترمکعب شالیزارهای گیلان نیاز به آب دارند و این در حالی است که میزان فعلی آب ذخیره شده در پشت سد سفیدرود ۱۸۶ میلیون مترمکعب است و با حساب وکتاب های معمولی، این میزان آب ذخیره شده کفاف حتی یک ماه آب زراعی ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالی کاری را نیز نمی دهد!

دوگانه «مدیریت بهینه مصرف آب» و «آب کم»

راهبرد شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان بنا بر آنچه خرمی، مدیرعامل شرکت گفته، «مدیریت بهینه مصرف آب» و «کاهش اتلاف» آن است؛ اما سؤال این است که با این میزان آب ذخیره شده، کشاورز چگونه باید با سیاست های آبکی اتخاذشده اراضی تشنه خود را باتجربه سال زراعی پیشین که با تنش آبی روبرو بود، سیراب کند؟

چطور شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان سیاست کاهش اتلاف آب را در زراعت توصیه کرده در حالیکه بسیاری از منابع آب در اختیار، در جریان توزیع به سبب بتونی نبودن سونگ ها، رودخانه ها و سایر انهار، به هدر می روند و اراضی دوردست اغلب با خشک سالی و بی آبی روبرو هستند؟!

با توجه به مدرن، نیمه مدرن و سنتی بودن شبکه آبیاری در گیلان، دریافت آب بها از کشاورزان گیلان متفاوت است و سنتی آبخورها از پرداخت آب بها، معاف هستند و این تبعیض ناروا و بی عدالتی در دسترسی به منابع آب موجی از نگرانی ها و ناراحتی ها را از سال ها دور در بین کشاورزان به راه اندازی و اکنون به اوج خود رسیده است! کشاورزان گیلانی معتقدند؛ شرکت سهامی آب منطقه ای همان گونه که تلاشی در تأمین آبِ سنتی آبخورها نکرده و نمی کند، تلاش های آن ها در تأمین و توزیع آب برای سایر شبکه ها به ویژه در سال های اخیر، کم اثر و بعضاً در جهت نارضایتی آن ها بوده است!

شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان همچنان بر رعایت تقویم زراعی توصیه می کند که راهکاری مطلوب و اثربخش است اما باید عنوان کرد که این تقویم تنها با تدبیر مشترک جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه ای و با رویکرد کلی به منابع آب و اراضی شالی کاری کل استان نگاشته شده در حالیکه اقلیم، خاک، نیروی انسانی، وضعیت اقتصادی و سایر دلایل در کشاندن کشاورزان به اراضی شالی کاری و آغاز کِشت دخالت دارد.

افزایش آب بها و گلایه کشاورزان

شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان، مصرف بهینه آب و کاهش اتلاف آن را در کنار رعایت تقویم زراعی، راهی برای برون رفت از تنش آبی می داند و از کشاورزان خواسته تا آموخته های قرارگاه جهادی مدیریت منابع آب استان را نیز که باعث عبور ایمن از چالش ها و تنش های آبی شده را هم موردتوجه و بهره برداری قرار دهند اما لازم به یادآوری است که هنوز هم ناله های کشاورزان از افزایش به قول کوچکی نژاد، نماینده مردم رشت و عضو کمیسیون برنامه وبودجه که گفت آب بهای اراضی کشاورزی تا ۳۰۰ برابر افزایش یافته، سر به فلک کشیده و معلوم نیست کدام کشاورز این میزان آب بهای سنگینی را پرداخت کرده که لازم است شرکت سهامی آب منطقه ای گزارشی مفصل از وصول آب بهای کشاورزان به رسانه ها، جراید و افکار عمومی ارائه کند.

ناگفته نماند، در سال زراعی پیشین تلاش های زیادی را شرکت سهامی آب منطقه ای استان گیلان تحت لوای قرارگاه جهادی مدیریت منابع آب انجام داد که البته باید اذعان کرد با همراهی لجستیکی، تجهیزاتی و منابع انسانی «رایگان» دستگاه های اجرایی و خدماتی دولتی بوده اما شالی کاران با آیین نامه های خشن، ضد اقتصاد مقاومتی و ضد تولید، مجبور شدند دولاپهنا، بهای آب نسخه پیچی شده را پرداخت کنند.

کشاورزان گیلانی باید مستحضر باشند که مصرف آب زراعی کل استان بنابر آنچه شرکت دولتی آب منطقه ای اعلام کرده چیزی حدود سه میلیارد مترمکعب است که ۲ میلیارد مترمکعب آن از طریق سد سفیدرود و مابقی توسط حوضه های داخلی تأمین می شود که با توجه به ذخیره آب پشت سد، عزم مسؤولان و توان معلوم آن ها در تأمین و توزیع آب، لازم است فعلاً ضمن رعایت توصیه های متولیان حوزه کشاورزی، اقدامات لازم و قانونی را برای حفر چاه، خرید تجهیزات پمپاژ و توزیع آب، مرزبندی اصولی شالیزارهای و لاینینگ انهار را با روحیه جهادی، خرد جمعی و مشارکت همگانی در دستور کار خود قرار داده و در کنار همه این تلاش ها، دست به آسمان بلند کنند تا خداوند توجهی به خواست آن ها کرده و آورد آب سد سفیدرود را اعجازانه به حد مطلوب برساند.

ناگفته نماند، همه ساله میزان قابل توجهی از بارش ها و آورد آب در فروردین و اردیبهشت ماه  رقم می خورد که می تواند بخشی دیگر از نیاز شالیزارها به آب را تأمین کند.

پایان پیام/۳۳۸۹