رضا نصری در گفت وگو با ایسنا با توجه به اینکه اکتبر ۲۰۲۳ تحریم های تسلیحاتی علیه ایران کامل برداشته می شود، برخی معتقدند کشورهای اروپایی برای درگیر نگه داشتن ایران ممکن است از مکانیسم ماشه برای تمدید تحریم ها علیه ایران استفاده کنند. به نظر شما احتمال فعال کردن مکانیسم ماشه به بهانه فروش پهپادها به روسیه چقدر است؟ گفت: اگر از زاویه «منطق سیاست خارجی» به قضیه نگاه کنیم، گمان نمی کنم کشورهای اروپایی تمایلی به تشدید تنش با ایران و ایجاد یک بحران جدید برای خود داشته باشند. اما باید توجه داشت که سیاست خارجی در این کشورها نیز تا حدود زیادی تابع «سیاست داخلی» است و اگر از این منظر به موضوع نگاه کنیم، پیش بینی می شود با نزدیک شدن تاریخ «رفع تحریم های تسلیحاتی ایران» آن ها به صورت فزآینده ای از جانب لابی های ضد برجام و لابی اوکراینی برای ممانعت از این اتفاق تحت فشار قرار بگیرند.

وی ادامه داد: یعنی اگر خودتان را به جای یک سیاستمدار ارشد غربیِ طرفدارِ احیای برجام بگذارید، خواهید دید که در آن زمان رقبای سیاسی و افکار عمومی شما را در موقعیتی قرار خواهند داد که مجبور شوید توضیح دهید «چرا می خواهید دست کشوری که متهم به مشارکت در جنگ اوکراین است را از نظر حقوقی باز بگذارید تا راحت تر به اقدامات خود ادامه دهد؟» به طور طبیعی، برای هر سیاستمداری که ملاحظات انتخاباتی نیز دارد پاسخ دادن به این پرسش و قرار گرفتن در برابر احساسات عمومی (هر چند محصول اتهامات واهی باشد) بسیار دشوار خواهد بود؛ دست کم در محاسبات و فرایند تصمیم گیری او تا حدود زیادی تأثیر خواهد داشت.

نصری گفت: اصولا جریان هایی که از ابتدا اتهام مشارکت ایران در جنگ اوکراین را مطرح می کردند برای بهره برداری از آن در چنین روزهایی به این کار مبادرت کردند! از همان زمان نیز مدام به دولت ایران هشدار داده می شد که به صورت جدی و فعالانه مانع از این شود که این اتهام در افکار عمومی جهان به کُرسی بنشیند. اما متاسفانه امروز اتهام مشارکت ایران در اوکراین برای کشور به یک مانع هزینه ساز سیاسی تبدیل شده است. از سوی دیگر، در خود «پرونده برجام» نیز دینامیک غالب میان طرفین از دو سال پیش تا کنون به یک دینامیک مبتنی بر «اهرم سازی» تبدیل شده است. یعنی غرب از یک سو تحریم ها را تشدید می کند و ایران در ازای آن درصد غنی سازی را بالا می برد! در دینامیک اهرم سازی، طبیعی بود در نهایت عاقبت کار به جایی برسد که غرب ایران را به احیای قطعنامه های شورای امنیت تهدید کند و ایران نیز در مقابل بحث خروج از ان پی تی را مطرح کند! برای رفع این مشکل ابتدا لازم است طرفین تصمیم بگیرند این دینامیک منفی فعلی را به یک دینامیک مثبت تبدیل کنند و با تعریف «اهداف مشترک» به حل و فصل موضوع بپردازند.

این کارشناس مسایل بین الملل در پاسخ به اینکه اروپا به خاطر موضوع اوکراین، روسیه را متهم به اخلال در مذاکرات می کند و روسیه بهانه جویی های بی دلیل اروپا و امریکا را دلیل تاخیر در مذاکرات، به نظر با طولانی شدن موضوع اوکراین دورنمایی از اینکه دیپلمات های غربی و روسی بر سر موضوعی بین المللی مثل برجام رو به روی هم بنشینند وجود نخواهد داشت؟ اظهار کرد: در هر حال، تعلل در احیای برجام موجب شده هم لابی های ضد برجام در آمریکا به مانع تراشی های جدید - و تحکیم موانع قبل - مبادرت کنند و هم موضوعات و نزاع های خارج از موضوع به پرونده هسته ای ورود پیدا کند. این وضعیت ایران را در موقعیتی قرار داده که باید علاوه بر چالش های منحصر به پرونده هسته ای، چالش های جدید را نیز برای احیای مذاکرات مدیریت کند. در این راستا، به نظرم لازم است ایران تا حد ممکن خود را از دعوای تاریخی میان روسیه و ناتو دور نگه دارد و با اقداماتی مثل حمایت علنی تر و مشهودتر از طرح صلح چین، فضای مساعدتری برای عادی سازی روابط خود با غرب و برگزاری نشست های هسته ای ایجاد کند.

وی در پاسخ به اینکه فرض کنیم ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر مسایل پادمانی به تفاهم برسند، در این صورت چقدر موضوع موشکی و پهپادها ظرفیت فعال کردن مکانیسم ماشه را در شورای امنیت دارد، اساسا در اروپایی ها چقدر ظرفیت و تمایل سیاسی برای فعال کردن مکانیسم ماشه طی شش ماه اینده می بینید؟ گفت: مذاکرات بین المللی همیشه در یک «فضای سیاسی» صورت می گیرد و طبیعی است هر اقدامی که به تلطیف و تعدیل این فضا منجر شود، احتمال موفقیت مذاکرات را افزایش می دهد. یعنی اگر رابطه ایران و آژانس به رابطه مثبت تری تبدیل شود - و به تبع آن، گزارش ها و اسناد مصوب این نهاد نیز سویه مثبت تری به خود بگیرد، ابزارهای تأثیرگذاری و بهانه های جریان های ضد ایران نیز کم تر خواهد شد.

نصری در درباره توییت اخیر میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در وین و نیز در مذاکرات برجام مبنی بر اینکه غرب به استفاده از مکانیسم ماشه تمایل پیدا کرده است، گفت: روسیه و غرب در سال اخیر در پرونده های مختلف و متعدد بین المللی یکدیگر را به «بی ثبات سازی» و اقدام علیه ثبات و امنیت متهم کرده اند، این رجزخوانی ها هم در همین راستاست.

انتهای پیام