در حال بارگذاری... لطفا صبر کنید.
سعید امیریان، کارشناس برنامه و بودجه و گردشگری در گفت وگو با ایسنا به آثار مخرب بازدیدهای پرشمار از بناهای تاریخی پرداخت و اظهار کرد: بازدیدهای بیش از حد از محوطه ها و بناهای تاریخی چند آسیب به همراه دارد؛ وقتی بازدیدها بیش از حد ظرفیت بنا یا محوطه تاریخی انجام می شود، عملاً امکان انتقال پیام و محتوای فرهنگی از بین می رود. فرض کنید ظرفیت مطلوب بازدید روزانه تخت جمشید یک هزار نفر باشد، اما سه تا ۱۰هزار نفر در یک روز از این محوطه تاریخی بازدید کنند و یا جمعیتی که در لحظۀ تحویل سال در حافظیه گردهم می آیند، وقتی بیش از ظرفیت تحمل بنا یا محوطه ای باشد امکان انتقال و دریافت مفاهیم فرهنگی تاریخی این مکان ها برای مخاطبان از بین می رود. در چنین شرایطی بازدیدکننده چگونه می تواند فضای معنوی حافظیه را درک کند و یا پیام تاریخی تخت جمشید را دریافت کند، با این وصف بازدید از بنا و محوطه های تاریخی بی معنی می شود.
او اضافه کرد: مکانی مانند باغ فین کاشان، که معمولاً پربازدید است، وقتی بازدیدکننده با ارزش های فرهنگی آن بنا مواجه نشود و فقط به فکر نجات از ازدحام جمعیت در حمام فین باشد، آن بازدید بی نتیجه می ماند و از نظر فرهنگی عایدی برای مردم و جامعه و حتی حاکمیت ندارد.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری، آسیب دیگر بازدیدهای پرازدحام را به چالش کشیدن حفاظت بناها و محوطه های تاریخی دانست و افزود: در ازدحام نمی توان حفاظت پایدار داشت و آن شکل از بازدید و ازدحام جمعیت ممکن است به بنای تاریخی آسیب بزند و آن ها را با تخریب مواجه کند و در مواردی با معضل زباله، یادگاری نویسی و تخریب هایی از این دست مواجه کند که موجودیت بنا را به خطر بیندازد.
امیریان گفت: اگر قرار است بازدید از بناها و محوطه های تاریخی باعث تخریب شود که نقض غرض است، با این شرایط چرا باید از بناهای تاریخی بازدید شود، آن هم وقتی قرار است پیام فرهنگی و تاریخی به گردشگر و بازدیدکننده منتقل نشود، بنا رو به اضمحلال برود و خوش نامی و اعتبار آن از بین برود.
او اضافه کرد: این خوش نامی محوطه ها و بناهای تاریخی است که باعث می شود از اقصی نقاط ایران و یا جهان بازدیدکننده داشته باشند. درحالی که بازدید انبوه و ازدحام جمعیت به وجهه و اعتبار بنا خدشه وارد می کند.
این کارشناس برنامه ریزی و بودجه در ادامه گفت: ضرورت دارد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حتماً برای بازدید از بناها و محوطه های تاریخی به ویژه آن هایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده اند، برنامه مشخص تری داشته باشد. طبق مطالعاتی که قبلاً انجام شده است وقتی یک بنا در یونسکو ثبت جهانی می شود تعداد بازدیدکنندگان آن، دست کم سه برابر می شود، بنابراین حتماً باید ظرفیت تحمل این بناها و محوطه ها برآورد و مشخص شود تا به این شکل از بروز بخشی از آسیب ها جلوگیری شود و ضمن حفاظت، بنا و محوطه تاریخی خوش نام بماند.
امیریان همچنین برای مدیریت بازدیدها به عنوان راه کار پیشنهاد کرد: متولیان میراث فرهنگی علاوه بر این که لازم است مردم را آگاه کنند تا روزهای غیر تعطیل را برای دیدن موزه ها، محوطه ها و بناهای تاریخی انتخاب کنند، لازم است از طریق سیاست قیمت گذاری، مردم را تشویق و ترغیب به مدیریت زمان بازدید کند، مثلاً وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند در روزهای غیر پیک، قیمت بلیت موزه و اماکن تاریخی را کاهش دهد، این اقدام یک سیگنال است.
این کارشناس گردشگری با اعتقاد بر این که بهای بازدید از موزه های ایران در مقایسه با جهان، پایین است، بر ضرورت اصلاح قیمت گذاری بازدید از بناها، محوطه ها و موزه ها تأکید کرد و گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند با تعیین ظرفیت تحمل اماکن تاریخی و مشخص کردن روزها و ساعت های خلوت، در قیمت ها بازنگری کند و برای زمان های کم بازدید تخفیف های ویژه ای را در نظر بگیرد و تفاوت و تنوعی را در قیمت ها قائل شود. رزرو اینترنتی بازدید از بناها و محوطه های تاریخی و فرهنگی در روزهای تعطیل از دیگر راهکارهایی است که امروزه به لطف تکنولوژی قابلیت کاربرد برای مدیریت حجم بازدیدکنندگان را فراهم می کند.
این کارشناس برنامه ریزی و گردشگری ادامه داد: مسؤولان فرهنگی علاوه بر مدیریت جمعیت در محوطه ها، لازم است پیرامون محوطه ها را نیز مدیریت کنند، آن ها می توانند استراحتگاه هایی ایجاد کنند و مردم را تشویق به انتظار برای یک بازدید مطلوب و به دور از ازدحام جمعیت کنند. این اقدام باعث می شود در زمان ازدحام جمعیت و شلوغی، بخشی از بازدیدکنندگان اوقات خود را در استراحتگاه ها بگذرانند. بعضی ها هستند که مایلند وقتشان را در نزدیکی یک محوطه تاریخی بگذرانند، بی آن که بازدیدی از آن داشته باشند، مثلاً در نزدیکی یک محوطه تاریخی غذا و یا نوشیدنی میل کنند، در حالی که در حال حاضر تقریباً در کنار محوطه های جهانی ایران چنین امکانی وجود ندارد. توزیع جمعیت بین سایر جاذبه های گردشگری در اطراف آثار و بناهای تاریخی از دیگر سیاست هایی است که می تواند از ازدحام بیش از حد بازدیدکنندگان در یک نقطه جلوگیری کند.
امیریان تأکید کرد: لازم است وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کنار مسائل روزمره خود به وظیفه خطیری که در قبال محوطه ها و آثار تاریخی ایران دارد، به ویژه درباره آثار جهانی، بیشتر بپردازد.
انتهای پیام