ایران و آژانس در چارچوب بیانیه مشترک اسفند ۱۴۰۱ از سد یکی از سه موضوع پادمانی و مساله کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۰ درصد عبور کردند.

به گزارش ایسنا، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تازه ترین گزارش فصلی خود درباره موضوعات پادمانی و اجرای برجام در ایران را عصر روز چهارشنبه در اختیار ۳۵ عضو شورای حکام قرار داد.

مدیرکل آژانس در گزارش خود که به طورکم سابقه ای با لحن مثبت نوشته شده، اعلام کرده است که یکی از سه مکان مورد بحث در "مریوان" مورد بررسی، حل و فصل و «بسته» شده است.

آژانس پیش از این اسناد پشتیبان در مورد مکان موسوم به "مریوان" را به ایران ارائه کرده بود. این اسناد ادعایی آژانس تنها دو تصویر از یک مکان ناشناخته بود که نمی توانست به هیچ وجه به عنوان شواهد معتبر تلقی گردد، زیرا به راحتی قابل تولید بوده و به همین دلیل ارزش حقوقی و فنی نداشت. آژانس در اسناد ارایه شده به وجود آشکارسازهای نوترونی در این مکان اشاره کرد که اصولاً هیچ مبنای پادمانی و حتی پروتکل الحاقی ندارد که ایران بخواهد در این چارچوب ها به آن پاسخ دهد.
با این وجود، ایران بر اساس حسن نیت خود، به صورت داوطلبانه اجازه دسترسی به آژانس داد و توضیحات در مورد تاریخچه کامل، استفاده و حتی کاربرد سنگرهای موجود در این مکان را ارائه کرد.

آژانس اطلاعات دریافتی از ایران را صرفاً با اتکای غیرموجه به برخی اسناد غیرمعتبر و ساختگی و نتیجه گیری جعلی و باطل مبتنی بر مفروضات نادرست مطابق با اسناد ادعایی مذکور درنظر گرفت.

ایران در پاسخ اعلام کرده بود، این مکان برای بهره برداری از خاک نسوز طی قراردادی با یک شرکت خارجی در چند دهه پیش مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، آژانس بی دلیل ادعا کرد که این مکان در فعالیت های هسته ای مشارکت داشته است.

ایران تاکید کرد که ادعاهای آژانس مبنی بر اینکه در این مکان آزمایشات انفجاری با سپر محافظ برای آماده سازی جهت استفاده از آشکارسازهای نوترونی بوده است صرفاً یک خیال پردازی مبتنی بر اطلاعات غیرموثق و نادرست است.

به علاوه، ایران اعلام کرده بود که منشأ وجود اورانیوم تهی شده با U-۲۳۶ ذکر شده در نتایج تحلیلی نمونه های محیطی آژانس ناشناخته است و واضح است که منشأ این ذرات ایران نیست، بلکه منشأ آن ها از شرکت هایی مانند مرک، امرشم و ... است که به صورت تجاری در بازار موجود هستند. برای آژانس که ادعا می کند مجموعه ای غنی از ویژگی های ذرات برای اثبات آن ها را دارد یافتن این مساله نباید کار دشواری باشد.

مقامات ایران هم چنین تصریح کردند که منشأ احتمالی دیگر ذرات گزارش شده توسط آژانس می تواند ناشی از اقدامات خرابکارانه (خرابکاری) باشد.

به گزارش ایسنا، حل و فصل یکی از سه موضوع پادمانی بعد از ماه ها تنش بر سر آنها نشان می دهد، همکاری ها میان ایران و آژانس از جنس تعامل و گفت وگو بیش از تقابل و تشدید فضا موثر است. پیشرفت انجام گرفته نشان می دهد، اگر اراده سیاسی برای حل و فصل آنها وجود داشته باشد موضوعاتی از این دست لاینحل و بغرنج نبوده و نیست.

کشورهای اروپایی و آمریکا هر زمان تصمیم به تشدید فضا گرفتند، جز پاسخی سخت تر از سوی ایران دریافت نکرده اند. از جمله این پاسخ ها، تصمیم ایران برای غنی سازی ۶۰ درصد در فردو در واکنش به قطعنامه سه کشور اروپایی و آمریکا در آبان ماه ۱۴۰۱ بود.

بر اساس گزارش جدید آژانس، ایران اجازه داده است که تعدادی از دوربین های جمع آوری شده بعد از صدور قطعنامه در آژانس دوباره نصب شوند.

شایان ذکر است، تقریبا یک سوم از دوربین های جمع آوری شده در این مرحله دوباره نصب شده اند نه همه آنها و صرفا بنا بر نظر ایران در سایت اصفهان، آن هم بدون اینکه آژانس به آنها دسترسی داشته باشد. این دوربین ها آفلاین هستند و مموری کارت آنها نزد ایران به صورت پلمپ شده نگهداری می شود تا وقتی که برجام دوباره اجرا شود و در آن صورت اطلاعات آنها می تواند در اختیار آژانس قرار گیرد اما این اقدام ایران می تواند بخشی از آنچه مدیرکل آژانس اخیرا از آن به عنوان "خلا اطلاعاتی" درباره فعالیت های ایران نام می برد را پر کند.

ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام حدود ۲۷ دوربین نظارتی آژانس را در چارچوب برجام برچید. اما از آنجایی که فعالیت های ایران از غنی سازی ۲۰ درصد فراتر رفته و از سویی ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نیز در حال انجام است درخواست برای نظارت های بیشتر قابل تامل است.

موضوع کاهش سطح اطلاعات آژانس درباره بخشی از فعالیت های هسته ای ایران از دوره ای که دوربین ها برچیده شده است از مسایلی است که بسیاری از کارشناسان نسبت به آن هشدار می دهند که ممکن است در آینده در صورت تصمیم به بازگشت کشورها به برجام دردسرساز شود.

بر اساس بیانیه مشترک ایران و آژانس در اسفند سال گذشته اعلام شد که "ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت های راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند و روش اجرای آن طی یک نشست فنی میان دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.

این عبارت به این معنا نبوده و نیست که دوربین های نظارتی آژانس به طور کامل در یک فاصله زمانی کوتاه بازگردانده شود یا بازرسی ها بیشتر شود و دسترسی هایی فراپادمانی داده شود. همان طور که در بیانیه آمده است ایران "داوطلبانه" برای راستی آزمایی بیشتر مجوز صادر می کند، از این رو این برخورد و رفتار ایران نباید یک وظیفه و تکلیف برداشت شود.

مدیرکل در گزارش خود همچنین اعلام کرد که موضوع کشف ذرات اورانیوم ۸۳.۷ درصد مورد بررسی و سوالات و ابهامات آژانس رفع شده است.

در اوایل اسفند ۱۴۰۱ خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی مدعی شد که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران اورانیوم ۸۴ درصد غنی شده را شناسایی کرده اند. به دنبال انتشار این خبر، مقامات و رسانه های اروپایی و امریکایی شروع به جوسازی و صدور بیانیه های انفرادی، چند جانبه و جمعی کردند این در حالی بود که ایران مدتی قبل در نامه ای مبسوط به آژانس درباره این موضوع توضیحات لازم را ارایه کرده و ضمنا به بازرسان آژانس نیز توضیح داده بود.
با این حال این موضوع نیز در فرآیند مذاکرات فنی که در یکی دو ماه اخیر انجام شد مطرح و آژانس اعلام کرده است که دیگر سوال و ابهامی در این باره ندارد.

به نظر می آید با توجه به پیشرفت های انجام گرفته در روند مذاکرات، که در نتیجه آن دو موضوع پادمانی حل و بسته شده و از ایران سطح نظارت های آژانس در سایت اصفهان را افزایش داده است، فضا برای همکاری های بیشتر میان ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات ایجاد شده است.

به علاوه گزارش رو به جلو و تقریبا مثبت آژانس این پیام را دارد که کشورهای صاحب نفوذ اروپایی و آمریکا در شورای حکام نسبت به حل مسایل و اختلافات ایران و آژانس بیشتر از سه ماه گذشته تمایل دارند.

انتهای پیام

همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان