داستان جالب نابینایی که خیاط شد

۱۴۰۲/۰۳/۱۶ ۲۰:۳۴ چاپ کد خبر: 184276
در انزلی یک چاهی دارند. دختر نابینا رفته بود تا از امام زمان(عج) بخواهد برایش پیش مربی خیاطی پادرمیانی کند. وقتی با معلم صحبت کرد و قصه را برایش گفت، قبول کرد به او خیاطی بیاموزد اما چگونه باید به او که ...

خبرگزاری فارس - فاطمه احمدی: از پشت تلفن که صدایش را، لحن کلامش را، سرزندگی اش را و محبتش را شنیدم، انگار مادری است ۴۰ و اندی ساله که نزدیک است دخترهایش را شوهر دهد یا پسرهایش را داماد کند. شور زندگی، اُمید و صفا در کلامش موج می زد. مشتاق تر شدم به دیدنش. گفت: «تا حوالی ساعت پنج عصر کلاس دارم، می توانی بعدش بیایی؟» تا از رشت به شهر زیبای انزلی برسم و سر و گوشم را به خانه های قدیمی و رنگارنگ لب دریا بجنبانم و توی شلوغی این شهر بندری مقصد را پیدا کنم از موعد قرارمان هم آن طرف تر رفت.

همدیگر را ندیده بودیم و وقتی بانو به استقبالم آمد، به این طرف و آن طرف نگاه می کردم تا مخاطبم را پیدا کنم. خودش نزدیک تر شد و از تجهیزات مصاحبه ای که در دست داشتم من را شناخت. الحمدالله پیدایش کردم اما تصورم با آنچه دیدم بسیار متفاوت بود. بانویی میانسال تر از تصورم، خوشتیپ تر و به مراتب زیباتر. مادری بود برای خودش. اما دیگر مادربزرگ هم شده بود گویا.

پشت سر مادر بزرگ مهربان شروع به قدم زدن کردم. صدایش دلنشین و مهربانی اش غیرقابل وصف بود. انتظارم از یک بانوی کارآفرین و موفقی که خیلی ها نه فقط در گیلان که در ایران هم او را می شناسند و میزبان فرستاده آقای رئیس جمهور شده، یک مجتمع شیک و بزرگ و پُر زرق و برق؛ مثل این کارآفرین های لاکچری و سخنرانان انگیزشی و موفقیت طور بود. اما آنچه روبرویم یافتم یک آموزشگاه کوچک و ساده و حیاط دل انگیزی با گل های پِتوس و شمعدانی هایی بود که به دستان مادری گیلانی این اندازه زیبا به نظر می رسید.

 

اولین درسم را همینجا گرفتم: "هرچه ساده تر زیباتر. موفقیت در عین سادگی و ساده زیستی به دست می آید"

هم نام مادر سادات است این بانوی زیبای انزلی چی؛ فاطمه خانم یا مامان فاطمه بچه های انزلی است. همان قدر که یک مادر برای آموختن فرزندش وقت می گذارد، وقت می گذاشت برای هنرجویانی که «بچه های من» صدایشان می کرد.

الفبای مادرانه

بانو فاطمه کامیاب کارآفرینی است که حرفه اش را نزدیک به ۵۰ سال پیش آغاز کرده. حرفه اش هنری است زنانه و مادرانه که مامان فاطمه قصه ما از دستان مادرش این هنر را به ارث برده است. علاوه بر هنر خیاطی و طراحی لباس کارهای دستی هم می کند و نزدیک به دو سه سال است که دستی در هنرهای دستی گیلانی مانند قالی بافی، گلیم بافی، عروسک بافی و کارهای سنتی و دستی هم دارد. از هر انگشتش یک هنر می بارد ماشاالله ...

نونهالی ۱۲ ساله بود که با مشاهده هنر دستان مادر علاقه به خیاطی را در خودش کشف کرد و به گفته خودش نخستین و بهترین مشوقش مادرش بود. می گفت: «الفبای خیاطی را از مادرم یاد گرفتم و حالا که هم خیاط و طراح لباس هستم و برای خودم شاگردانی دارم و در کشور به عنوان کارآفرین برتر شناخته شدم، همه را مدیون آن مهر مادری هستم.» 

 

یک ازدواج عاشقانه

مادرِ ایرانی همیشه حامی و یاور دخترش است. چه در زمان تجرد و چه در زمان تأهل؛ اما اگر در زمان تأهل همسفری حامی نداشته باشی چه می شود؟ آیا به همان رشد و سرفرازی که انتظارش را داشتی می رسی؟ الحمدالله بانوی کارآفرین گیلانی ما از این موهبت نیز بهره برد. خانم کامیاب دومین مشوق اصلی خود برای رشد در زمینه کاری اش را همسرش معرفی کرد: «من شهریور ۱۳۴۹ ازدواج کردم و همسرم همیشه من را تشویق به این کار می کرد چون هم می توانستم فعالیت اجتماعی داشته باشم و هم بالای سر فرزندانم باشم. او  همواره پشتیبان و یار همیشه همراه من بود و در همه مراحل حمایتم می کرد و به من راهکار نشان می داد.»

از دست دادن یک امانت!

همسر این مادر مهربان سرهنگ نیروی دریایی بود و اکنون بازنشسته شده است. خانم کامیاب با لبخندی از رضایت بازنشستگی همسر را به نفع خود می داند و دلیلش را این گونه بیان می کند: «من یک دختر ناتوان جسمی دارم که نیاز به مراقبت و رسیدگی دارد و اکنون تمام کارهای او را همسرم انجام می دهد. دختر دیگرم ازدواج کرده و معاون مدرسه است و الحمدالله کار و زندگی خودش را دارد. پسری دریانورد نیز داشتم که متأسفانه در کشتی سکته قلبی کرد و به رحمت خدا رفت. او پسر بزرگ و تنها پسرم بود که سال های پیش این امانت را به خدا بازگرداندم.»

غم از دست دادن فرزند جوان، داغی است که هرگز از قلب مادر پاک نمی شود. فاطمه خانم هنوز وقتی از پسرش حرف می زند چشمهایش را حلقه ای از مروارید اشک می پوشاند و پلک هایش سرخ می شود. لرزش صدایش را کنترل می کند تا ادامه حرفش را بگوید: «اندکی بعد از اینکه پسرم را از دست دادم با خودم گفتم که چه قدر می توانم با رنجی که می کشم خانواده را عذاب دهم؟ من دو فرزند دیگر داشتم و باید به آن ها هم می رسیدم. باید برای آن ها زندگی می کردم. پس شروع کردم و باز هم کارم را آغاز کردم. کار صنایع دستی را بعد از فوت پسرم آغاز کردم تا بتوانم با کارکردن بیشتر بعد از این غم سرپا بمانم.»

 

از آموزش رایگان تا انفاق

درست است که غم از دست دادن بزرگ است، اما وقتی تلاش کنی و توکل به خدا، او جور دیگری جبران می کند. خانم کامیاب که از سال ۱۳۷۵ علاوه بر خیاطی آموزش را نیز در برنامه کاری خود قرار داده، در حال حاضر تنها آموزشگاه برتر و درجه یک انزلی است و با دانشگاه علمی و کاربردی و پیام نور نیز همکاری دارد و این رشته را در آنجا نیز تدریس می کند.

این بانوی کارآفرین که چشمم کف پایش، حالا ۷۴ ساله شده، تاکنون به حدود ۲ هزار و ۱۰۰ نفر آموزش داده که شاید از این تعداد هزار نفرشان مشغول به کار هستند. البته از این بین ۵۰۰ نفر را به صورت رایگان آموزش داده و از این بابت خوشحال است: «گاهی پدر مادرها می آمدند و می گفتند وضع مالی خوبی ندارند و فرزندشان را می آوردند آموزش خیاطی ببیند تا بتواند در آینده کمک خرجشان باشد. همین امر موجب می شد به چنین افرادی آموزش رایگان دهم و برای اینکه کارآموز خجالت زده نشود، می گفتم پدرت آمد شهریه را حساب کرد. یا گاهی کسی می آمد و می گفت پول ندارم اما می خواهم خیاطی یاد بگیرم تا بتوانم کسب درآمدری داشته باشم. من هم می گفتم یاد بگیر و هر وقت دستت به جیبت رسید هزینه اش را پرداخت کن تا عزت نفسش حفظ شود.»

بچه های فاطمه بانو

هر وقت که از هنرجوهایش حرف می زند می گوید: "بچه های من" انگار همه را به یک چشم نگاه می کند و حالا که سن و سالی ازش گذشته حس مادری به همه شان دارد. نگهداری از یک فرزند استثنائی و از دست دادن تک پسر خانواده ، کارهای خانه و آموزشگاه یک طرف؛ حالا فاطمه خانم تصمیم دیگری هم گرفته بود: «یکبار تعدادی از هنرمندانی که کار صنایع دستی انجام می دادند به من مراجعه کردند و کمک خواستند که چطور از این کار پول در بیاوردند؛ من هم پیش بزرگان شهر رفتم تا مشکلشان را حل کنم. یک مدرسه ای برای نمایشگاه محصولات صنایع دستی انزلی برای هنرمندان این شهر گرفتم تا آثارشان را عرضه کنند، از این طریق خانوم هایی که بی سرپرست یا بدسرپرست بودند یا وضع مالی خوبی نداشتند، توانستند آثارشان را عرضه کنند.» 

حالا بعد از گذشت ۲ سال کار و فعالیت در زمینه صنایع دستی؛ این مادر بزرگ مهربان در این حوزه ۱۷۴ زیر مجموعه دارد که به گفته خودش بیشترشان را از بین دست فروشان پیدا کرده، افرادی که محلی برای فروش محصولات خودشان نداشتند و حالا زیر سایه این مادربزرگ مهربان و دلسوز توانسته اند کارشان را رونق ببخشند.

با اینکه محل نمایشگاه را اجاره کرده بود اما آن را رایگان در اختیار تولیدکنندگان می گذاشت. چون می دانست آن ها توان پرداخت اجاره بها را ندارند: «گاهی می شد از جیب خودم پول می گذاشتم تا بتوانم از کار بچه ها حمایت کنم، می دانستم که خدا حواسش هست و جوری دستمان را می گیرد.»

کار در زمان ناآرامی کشور و قول آقای استاندار

مادر فکر همه جا را می کند، حتی در اوج ناآرامی ها! وقتی اوضاع کشور اندکی نابسامان شد، مامان فاطمه داشت با بچه هایش فکر دیگری می کرد؛ به دیدن استاندار رفت و با همکاری بخش بانوان استانداری برای اولین بار در محوطه استانداری گیلان نمایشگاه صنایع دستی برپا کرد. دقیقاََ در اوج شلوغی ها: «به همراه ۱۵ نفر در استانداری نمایشگاه زدیم تقریباََ همزمان با شلوغی های کشور، تا ثابت کنیم می شود در همه حال کار کرد؛ بعد از آن استاندار قول داد جای بهتری در اختیار ما قرار دهد و حمایت بیشتری داشته باشد.»

کف گیر ته دیگ و دست خدا

به هر حال کارآفرین هم که باشی، دستت توی جیب خودت هم که باشد، می رسد روزی که امتحان شوی، شکست بخوری یا نا اُمید شوی. فاطمه بانوی قصه ما هم این روزها را تجربه کرده: «شده بود ماه هایی که من زیاد هنرجو نداشتم یکی از راه می رسید و می گفت پول ندارم و من هم قبول می کردم رایگان به او آموزش دهم، همین که آن فرد می رفت دو سه نفر دیگه می آمدند و ثبت نام می کردند؛ من به خدا می گفتم که این از برکت شخصی بود او را فرستاده بودی؛ شاید من را آزمایش می کرد تا ببیند دست بنده هایش را می گیرم یا نه. این اتفاق را بسیار در زندگی دیدم.»

از جراحی قلب تا کارآفرینی در روستا

خیلی از حرف هایمان گذشت اما هنوز با حوصله و لبخند و با نشاط و سرزندگی گرم صحبت است و جوابم را می دهد. تعجب می کنم حالا که تازه ۲ ماه از عمل جراحی قلب بازش گذشته خستگی به تن راه نمی دهد. پرسیدم وقتی در اتاق عمل بودید چه فکری بیشتر درگیرتان کرده بود: «خدا می داند که همش در فکر بچه ها بودم، بچه های خودم نه هنرجویانم! می دانستم که بچه های خودم پدرشان بالای سرشان است، اما بچه های من الان چه می کنند؟ نکند از هم پاشیده باشند؟ این بچه ها امیدشان بعد از خدا به من بود البته خودم نیز نگران کارشان بودم.»

مادر بزرگ مهربان گیلانی ما حتی بعد از این همه کار و تلاش خسته نشده، تازه به روستاها رفته تا روستاییانی که توان آمدن به شهر را ندارند را نیز دست به کار کند؛ دو سال در روستا رفت و آمد داشت و یک تولیدی آنجا راه انداخت و دست بچه های روستا را هم بند کرد.

اما خب هر کار بزرگی مشکلات خاص خودش را دارد. بانو کامیاب هم گرچه هنوز یک تولیدی بزرگ در انزلی دارد اما با مشکلات سختی مواجه شد که او را تا آستانه ورشکستگی پیش برد: «در سال ۸۵ به علت اینکه از چین لباس وارد بازار شد، شاید بدون استثنا ۸۰ درصد از تولیدی ها بابت ورود لباس های چینی ورشکست شدند؛ حتی خود من نیز جزوشان بودم اما با کمک آموزشگاه توانستم خودم را بالا بکشم و خسارت را جبران کنم و بچه های تولیدی ما همچنان مشغول فعالیت هستند.»

این بانوی کارآفرین معتقد است که در سال های اخیر با حمایت دولت وضع برای کارهای تولیدی بهتر شده است: «تسهیلاتی که قبلاََ برای تولیدی ها در نظر می گرفتند ۱۸ درصد بود هرگز تسهیلات چهار درصدی نداشتیم این امر برای تولیدی ها بسیار خوب شده و بیشتر مورد استفاده کارآفرین ها قرار می گیرد.»

یک دستی بدهی دو سه دستی پس می گیری!

این مادرِ آموزگار خیاطی به جوان هایی که تازه می خواهند در این حرفه پا بگذارند تأکید دارد که نیاز روز را بسنجند و صبر و حوصله کنند چرا که هیچ موفقیتی یک شبه پدیدار نمی شود: «من وقتی می خواهم آموزشی به بچه ها بدهم اگر سه ساعت کلاس داشته باشم، نیم ساعتش را به نصیحت کردن می گذرانم، از کارهای خودم برایشان می گویم. مثال می زنم تا درس بگیرد آن ها هم استقبال می کنند همیشه می گویم روزی دست خداست؛ فکر نکنید اگر وقتی شما آموزشگاهی زدید یا کسب و کاری دایر کردید و کسی هم کنار دست شما این کار را کرد، اعتراض کنید خدا روزی رسان است و روزی هرکس را به اندازه خودش می دهد؛ نگویید فلانی آمد روزی ما را برید، چون چنین چیزی صحت ندارد. با هر دستی بدهی با دو سه دست دیگر می گیری.»

یک تجربه منحصر به فرد! / نابینایی که خیاط شد

یکی از دخترهای بانو کامیاب استثنائی بود و همین امر موجب شد تا بانو برای هم کلاسی های دخترش نیز مادری کند؛ به همین دلیل در مدرسه آن ها یک شرکت تعاونی دایر کرد تا اقداماتی حمایتی برایشان انجام دهد. به چند نفر از همان بچه های استثنائی هم خیاطی آموخت و حالا در تلاش است تا با گرفتن تسهیلات کارهایشان را توسعه دهد.

یکی از اتفاقاتی که بانو با هیجان و علاقه برایمان تعریف کرد، یک آموزش منحصر به فرد بود: «در طول دوران آموزش خودم برای اولین بار در دنیا به یک نابینای مطلق آموزش خیاطی دادم، یعنی او اصلا نمی دید و مطلق نابینا بود، در مخابرات اپراتور بود و کارش این بود که تلفن ها را به اتاق ها وصل کند و دیگر حفظ شده بود؛ مثل ماشین نویس هایی که نگاه نکرده کار می کنند او هم به کارش مسلط شده بود روزی آمد و گفت می خواهم دیپلم بگیرم و در مدرسه کارودانش درس می خوانم. پرسید می توانم یاد بگیرم یا نه؟ من هم گفتم اگر بخواهی می توانی، اما در حقیقت مستأصل بودم که چگونه به او آموزش دهم.»

پا در میانی امام زمان(عج)

این بانوی نابینا قبل از آمدن به آموزشگاه خانم کامیاب به مسجد صاحب الزمان(عج) انزلی رفته بود تا از آقا بخواهد مشکلش را حل کند: «در انزلی ما یک چاهی داریم. این خانم رفته بود آنجا و گفته بود یا صاحب الزمان (عج) در دل خانم کامیاب بینداز به من درس بدهد و همین حرفش باعث شد که من حرفی برای گفتن نداشته باشم و قبول کردم او را تحت آموزش قرار دهم. به او گفتم برو و دو روز دیگر بیا. وقتی رفت من هم بلافاصله سمت آن چاه رفتم به آقا گفتم همینجور که او را برای من فرستادی من را راهنمایی کن که چطور باید به او درس بدهم.»

مادر مهربان و صبور ما با اینکه پذیرفته بود به این دختر خانم نابینا آموزش دهد اما نمی دانست از کجا باید شروع کرد ولی توکلش به خدا بود: «همان شب خواب دیدم که این خانم نشسته یک طرف میز و من هم در طرف دیگر میز، دستش را گرفته ام و یک ضبط صوت در میان ما قرار دارد. من صحبت می کنم و آن ضبط می کند و این خانم هم گوش می دهد و دستش را گرفته ام تا حس کند من کنارش نشستم و به او کمک می کنم کارهایی که می گویم را انجام دهد و خلاصه به هر سختی بود کمکش کردم و ۶ رشته خیاطی را به طور کامل یاد گرفت و در نهایت دیپلمش را گرفت.»

حالا از آن روزها چند وقتی گذشته بود. گویا آن خانم نابینا ازدواج کرد و صاحب اولاد شد؛ آموزگارش روزی او را با فرزندش در خیابان می بیند که لباس های دوخته شده مادرشان را به تن کرده اند و از این بابت احساس خرسندی و رضایت دارد: «یادم هست از مسؤولان خواستم که از او امتحان خیاطی بگیرند تا مدرکش را بگیرد اما قبول نمی کردند، برای همین رفتم تهران تا از وزیر نامه بگیرم؛ بالاخره امتحان داد و وقتی کارشناسان برای امتحان آمده بودند از این اتفاق اشک می ریختند که چطور یک نابینا به این خوبی خیاطی می کند و در نهایت با نمره ۱۹ قبول شد.»

از آبادان تا انزلی

خانم کامیاب که از زندگی خودش رضایت کافی دارد. اکنون تمام اشتیاقش کمک به کسانی است که نیازمند یادگیری هستند، تا حدی که به آموزش رایگان بیشتر علاقه نشان می دهد. یکی از خاطراتی که از زمان جنگ دارد. مراقبت از یک دختر جنگ زده بود: «به دلیل شغل همسرم چندباری به استان های دیگر رفتیم، زمان جنگ در آبادان بودیم، یک دختر جنگ زده در همسایگی ما بود که نزد اقوامش زندگی می کرد که من هر وقت به بهانه های مختلف برایش لباس می دوختم، آموزش خیاطی هم به او دادم، کمکش کردم و گفتم هر وقت دستت توی جیبت رفت پولم را پس بده؛ چهار یا پنج سالی از آن روزها گذشت. یک روز دخترم گفت برویم بلوار انزلی، از پله ها که داشتیم بالا می رفتیم خانمی ما را دید و گفت: «عه ایناهاش همان خانمی که می گفتم» فهمیدم همان دختر جنوبی است با همسرش که آمده بود من را پیدا کند و دو سه روزی در بلوار می ماند تا بلکه مسیر من هم به آنجا بخورد و آن روز به خواست دخترم آنجا رفته بودیم. همسرش آمد و بعد از تشکر بخاطر حمایت از همسرش مقداری پول بابت بدهی گذشته همسرش به من داد. من هم گرفتم و دودستی تقدیمشان کردم و گفتم این هم هدیه ازدواجتان!»

 

همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان