در حال بارگذاری... لطفا صبر کنید.

همیشه شنیده ایم که خلیج فارس را در مقابل دریای مواج خزر قرار می دهند؛ آرام و بدون تلاطم. اما در سال گذشته، سرزمین های جنوبی خلیج فارس، در فوتبال "طوفان" کردند. هنوز بیش از چند ماه از جام جهانی ۲۰۲۲ ...

اقتصادآنلاین – فرهاد جامی؛ عربستان از سال قبل پروژه ای بزرگ را در فوتبال شروع کرد که قدم اولش، جذب کریستیانو رونالدو، فوق ستاره فوتبال جهان بود. پیرامون این انتقال، نقدهای بسیاری علیه رونالدو از سمت اهالی مستطیل سبز صورت گرفت. عده بسیاری این تصمیم اسطوره رئال مادرید را به تمسخر گرفتند و گروهی نیز، او را بنده پول خواندند؛ اما چقدر پول؟

پروژه بزرگ عربستان با خرید ۴ باشگاه النصر، الاهلی، الهلال و الاتحاد توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی به پیش رفت. این صندوق یا به اصطلاح PFI، صندوق ثروت دولتی عربستان است که مجموع دارایی آن، حداقل ۶۲۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

پیش از شروع فصل نقل و انتقالات، شایعات زیادی مبنی بر انتقال بازیکنان بزرگ جهان به لیگ حرفه ای عربستان به گوش می رسید. هرچند کماکان عده بسیاری مشغول تمسخر شماره ۷ تیم النصر بودند؛ اما عربستان زهر خود را ریخت. این ۴ تیم، شروع به جذب بزرگترین پا به توپ های جهان کردند و در مجموع، بیش از ۳۵ نفر را از اروپا، به خاورمیانه آوردند! در بین این افراد، نام کریم بنزما، نیمار، انگولو کانته و کالیدو کولیبالی نیز به چشم می خورد.

اعداد و ارقام در این پروسه، حرف اول را می زنند. هزینه انتقال و دستمزد این بازیکنان به حدی بالاست که توجهات، تماما معطوف شن های داغ عربستان شد و نقل و انتقالات تیم های قاره سبز، خریدار ندارد. حقوق بعضی از این بازیکنان سرشناس، تا ۲۰۰ میلیون یورو می رسد و هر فوتبالیستی که به جیبش نگاه کند، مسیرش را به سمت شبه جزیره کج خواهد کرد.

مجموع رقم قرارداد بازیکنان تازه وارد به لیگ حرفه ای، ۹۵۳ میلیون یورو است. وبسایت ترانسفرمارکت می گوید که فقط لیگ برتر با هزینه ۲.۸ میلیارد یورویی، پول بیشتری نسبت به لیگ حرفه ای عربستان خرج کرده است؛ که این لیگ بالاتر از لیگ ۱ فرانسه (۸۹۹ میلیون یورو)، سری آ ایتالیا (۸۵۴ میلیون یورو)، بوندسلیگای آلمان (۷۴۸ میلیون یورو) و لالیگای اسپانیا (۴۴۰ میلیون یورو) قرار دارد. لیگ حرفه ای عربستان نیز دومین کسری (-۸۹۱ میلیون یورو) را پس از لیگ برتر (-۱.۲ میلیارد یورو) داشت.

باید به این نکته نیز اشاره کرد که ۴ تیم سرشناس لیگ عربستان در این فصل، جزو ۲۰ تیم پرهزینه جهان بودند؛ الهلال دوم، الاهلی هشتم، النصر دهم و الاتحاد هجدهم. ضمنا هزینه های تیم های عربستانی صرفا شامل بازیکن نمی شود و مدیران، سرمربیان برجسته ای مانند استیون جرارد، اسطوره لیورپول و گزارشگران حرفه ای فوتبال عرب مانند خلیل البلوشی از عمان، فارس عوض از امارات و مدحت شلبی از مصر را نیز به عربستان آورده اند.

در دنیای فوتبال، نمی توان اطلاعات دقیق و قابل استنادی از مبلغ حقوق بازیکنان به دست آورد؛ اما سایت فوتبال ۳۶۵، مقدار حدودی عدد قرارداد بازیکنان خارجی لیگ عربستان را منتشر کرده است. طبق این لیست، کریم بنزما در جایگاه مشترک با کریستیانو رونالدو ۲۰۰ میلیون یورو در سال، نیمار ۱۵۰ میلیون یورو، ریاض محرز ۴۵ میلیون یورو، جوردن هندرسون ۴۲ میلیون یورو و سادیو مانه با ۴۰ میلیون یورو دریافتی در سال، در صدر فهرست قرار دارند.

مجموع حقوق دریافتی این بازیکنان طبق فهرست مذکور عدد عجیب ۱۰۵۸ میلیون یورو را نشان می دهد! این رقم قابل توجه چند نکته دارد؛ اول اینکه حقوق بعضی از بازیکنان در این لیست و لیست های مشابه نامشخص است؛ برای مثال جورجینیو واینالدوم هلندی. دوم اینکه عموما در قرارداد بازیکنان، بندهایی به عنوان پاداش ذکر می شود که در این اعداد محاسبه نشده اند. سوم اینکه دریافتی های جانبی بازیکنان نیز ذکر نشده است؛ برای مثال کریستیانو رونالدو به ازای هر پستی که از عربستان در اینستاگرام منتشر کند، مبلغ قابل توجهی را دریافت می کند. چهارم اینکه امکانات رفاهی بازیکنان مانند دریافت خانه از باشگاه نیز در این اعداد جایی ندارد. در نهایت باید گفت که عدد هزینه کرد باشگاه، چیزی بالاتر از این اعداد است. ضمنا هزینه دلالی و شیرینی های قرارداد نیز فراموش نشود!

اگر بخواهیم یک عدد کلی حدودی از مقدار هزینه این باشگاه ها به دست بیاوریم، با عدد حداقلی ۲۰۰۰ میلیون یورو دست و پنجه نرم خواهیم کرد! عددی که صرفا به جذب بازیکنان پرداخته و هیچ اشاره ای به هزینه های جاری باشگاه ندارد. اگر هر یورو را معادل ۵۳ هزار تومان در نظر بگیریم، به عدد سرسام آور ۱۰۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان می رسیم، یا به عبارتی ۱۰۶ همت! توجه داشته باشید که این ۱۰۶ هزار میلیارد تومان، تنها برای ۴ باشگاه و تنها برای یک فصل است. برای درک مقدار بزرگی این عدد، بهتر است آن را با عددهایی از اقتصاد ایران مقایسه کنیم. بودجه وزارت ورزش و جوانان در سال ۱۴۰۲، معادل ۲,۵۰۰ میلیارد تومان است؛ یعنی یک چهل و دوم آن عدد. با این مبلغ می توان خرج دو سال وزارت علوم و تحقیقات را داد و یا از پس بیشتر از نصف هزینه های وزارت آموزش و پرورش برآمد. به عبارتی می توان گفت، اگر کل بودجه ۱۰ وزارتخانه اطلاعات، امور خارجه، ارتباطات، صنعت، معدن و تجارت، ورزش و جوانان، جهاد کشاورزی، کشور، فرهنگ و ارشاد، میراث فرهنگی و دادگستری را با این عدد پرداخت کنیم، می توانیم نیمی از هزینه های وزارت نیرو را نیز تقبل کنیم.

جالب است به این واقعیت نیز توجه کنیم که کل ارزش تیم پرسپولیس به عنوان ارزشمندترین تیم در لیگ برتر ایران، ۱۴.۸ میلیون یورو است. از نگاه ترانسفرمارکت، ارزش تیم استقلال تهران، ۱۲.۲ میلیون یورو است.

حال اگر بخواهیم به تفاوت هزینه کرد بین فوتبال ایران و عربستان بپردازیم، باید بگوییم که این هزینه ها در ایران عقلانی نیستند. پیرامون همین موضوع رادمهر ملکی، کارشناس حقوقی قراردادهای فوتبال می گوید که «در ایران سرمایه گذاری های بخش فوتبال حرفه ای نیستند. او می گوید با اینکه حجم مارکت فوتبال ایران و عربستان قابل مقایسه نیستند، اما گاهی هزینه های وارده از دعاوی حقوقی در ایران، چندین برابر لیگ های بزرگ است؛ برای مثال تیمی مانند تراکتورسازی، دچار محکومیت میلیون دلاری می شود!»

ملکی ادامه می دهد که «دلیل این موضوع، این است که تا یک الی دو سال پیش، قراردادها اکثرا به نحوی منعقد می شدند که برخلاف نص صریح مقررات فیفا بودند. برای مثال مقررات فیفا تصریح داشته که واجد اثر بودن قرارداد، نمی تواند منوط به تست پزشکی باشد؛ یعنی اینکه اگر بازیکن پس از عقد قرارداد نتواند تست های پزشکی را پاس کند، اهمیتی ندارد و قرارداد بسته شده است.»

او می گوید که «در ایران چند بازیکن خارجی گران قیمت خریداری شدند و به همین دلیل، نه تنها یک دقیقه هم برای تیم مقصد بازی نکردند، بلکه خسارت های میلیون دلاری به فوتبال ایران وارد شد؛ معروف ترین مثال این موضوع نیز، کوین کنستانت بود. این مشکل به ما اثبات می کند که تیم های ایرانی، حاضر نیستند حتی برای خریدهای بزرگ نسبت به حجم مارکت، خدمات حرفه ای ارائه دهند. در مقابل، تیم های عربستانی، بهترین دفاتر حقوقی دنیا را به خدمت گرفته اند. این پیشگیری، منجر به این می شود که قراردادها در لیگ های حرفه ای مانند لیگ حرفه ای عربستان، به گونه ای بسته می شوند که برخلاف پرونده های ایرانی یا به مشکل نمی خورند، یا اگر اختلافی نیز پیش آمد، بسیاری از مشکلات حل شوند.»

ملکی متذکر می شود که «به مدت چند فصل، مداما تاکید میشد که قبل از انجام تست های پزشکی، قرارداد بسته نشود؛ اما همین موضوع ساده نیز رعایت نمیشد.»


طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان