در حال بارگذاری... لطفا صبر کنید.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، واردات و مصرف محصولات تراریخته یکی از بحث برانگیزترین مسائل اخیر حوزه سلامت کشور بوده است.
این محصولات حاصل دستکاری ژنتیکی هستند؛ محصولات تراریخته، سالیان درازی است که وارد بازارهای جهانی شده اند اما مانند یک جعبه دربسته هستند که هنوز بسیاری از پیامدها و عوارض مصرف این محصولات بر سلامتی انسان به ویژه در درازمدت مشخص نشده است.
براساس قانون، محصولات تراریخته در بازار مصرف کشورمان باید برچسب گذاری شوند تا مصرف کنندگان حق انتخاب میان محصولات تراریخته و غیرتراریخته را داشته باشند و در عین حال مصرف کنندگان در زمان خرید به واسطه برچسب گذاری از تراریخته بودن یا نبودن آن مطلع باشند اما بازدیدهای میدانی تسنیم حکایت از آن دارد که میزان و درصد برچسب گذاری محصولات تراریخته در بازار مصرف کشورمان بسیار ناچیز است.
برای بررسی ابعاد این مسئله و چرایی اجرای بسیار ضعیف و ناقص قانون الزام به برچسب گذاری محصولات تراریخته در کشورمان با محمود آل بویه؛ مدیرکل فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو گفت وگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
تسنیم: چه شد که دانشمندان جهان به فکر تولید محصولات تراریخته افتادند؟
سابقه مواد غذایی تراریخته به 27 سال پیش برمی گردد؛ در سال 1996 اولین محصولات تراریخته وارد بازار شدند و بعدها به کل کشورها تسرّی پیدا کردند و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.
علت کشف محصولات تراریخته این بود که سرعت رشد محصولات کشاورزی و مواد غذایی در تناسب با سرعت رشد جمعیت جهان نبود و تعداد انسان هایی که به کره زمین اضافه می شدند بیش از مواد غذایی تولیدشده در جهان بود؛ این موضوع نگرانی دانشمندان از بروز کمبود غذا در جهان را برانگیخت؛ یکی از راهکارها این بود که در مساحت کمتر، حجم غذای بیشتری تولید شود؛ درهمین راستا با ایجاد تغییرات ژنتیکی در برخی محصولات غذایی، آن ها را در مقابل آفات و صدمات و کمبود آب مقاوم کردند.
تسنیم: بیشترین محصولات تراریخته در کشور ما کدامند؟
بیشترین محصولاتی که در جهان بحث تراریختگی درباره آنها مطرح است شامل سویا، کلزا و ذرت است؛ تولید محصولات تراریخته در کشور ما وجود ندارد؛ البته مراکز تحقیقاتی در حال کاشت آزمایشگاهی این محصولات برای تحقیق روی این محصولات هستند.
در زمان حاضر روغن ها عمده محصولات تراریخته را شامل می شوند.
تسنیم: یکی از مسائلی که الزامی شده، الزام به برچسب گذاری محصولات تراریخته است تا مصرف کنندگان بین محصولات تراریخته و غیرتراریخته حق انتخاب داشته باشند؛ با وجود این، به نظر می رسد با توجه به ذهنیت منفی مردم از محصولات تراریخته و نامشخص بودن اثرات درازمدت این محصولات روی سلامتی مردم، کارخانجات تولیدکننده محصولات تراریخته تمایلی به درج برچسب به روی این محصولات ندارند؛ چرا قانون الزام به برچسب گذاری محصولات تراریخته در کشورمان به درستی اجرا نمی شود؟
اخیراً نمایندگان مجلس شورای اسلامی بند 2 الحاقی ماده 34 لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کرده اند که در آن تأکید شده است که رهاسازی و کشت هرگونه محصول تراریخته تولیدشده در داخل یا خارج از کشور در اراضی کشور ممنوع است همچنین واردکنندگان و تولیدکنندگان فرآورده های غذایی و آشامیدنی که از مواد اولیه تراریخته استفاده می کنند مکلف به درج برچسب روی این محصولات هستند؛ در غیر این صورت مجوزشان تعلیق می شود.
بر اساس این ماده، تنها تحقیقات و پژوهش روی محصولات تراریخته مجاز است اما وزارت جهاد کشاورزی مکلف شده است که واردات تمام محصولات تراریخته را کاهش دهد.
"عدم برچسب گذاری محصولات تراریخته" مساوی با تعلیق و ارجاع به دادگاه/ تدوین آیین نامه جدید "قانون ایمنی زیستی"درخصوص برچسب گذاری نیز بین محققان و حتی رویه کشورهای مختلف، اختلاف نظر وجود دارد، برای مثال کشورهای اتحادیه اروپا معتقد هستند که برچسب گذاری باید "منبع محور" باشد به این معنا که اگر دانه ذرتی که در زمین می کاریم، تراریخته باشد به روی روغنی که از آن استحصال می شود نیز برچسب تراریخته درج شود.
دسته دیگری از کشورها مانند استرالیا، نیوزیلند و ژاپن برچسب گذاری "محصول محور" انجام می دهند به این معنا که اگر محصولی که از یک فرآورده تراریخته حاصل می شود حاوی عناصر ژنومیک تراریخته باشد باید روی آن برچسب گذاری تراریخته انجام شود، برای مثال روغن ها، عاری از مواد ژنتیکی سلول ها هستند و بنابراین اثری از تراریختگی در آن ها وجود ندارد و حتی اگر میزان کمی از ماده ژنتیکی تغییر ژنتیکی یافته نیز داخل آن باقی مانده باشد در فرآیند استحصال روغن، از بین می رود بنابراین این کشورها می گویند نیازی نیست روی روغن های استحصال شده از مواد غذایی تراریخته، برچسب تراریخته درج شود!
در کشور ما نیز در دبیرخانه شورای ایمنی زیستی مباحثی مطرح است مبنی بر اینکه برچسب گذاری محصولات باید منبع محور باشد یا محصول محور؛ بخشی از این کار نیز به عهده سازمان غذا و دارو گذاشته شده است تا مشخص شود که برچسب گذاری از این پس برچه اساس باشد.
تسنیم: تا امروز برچسب گذاری محصولات تراریخته در کشور ما بر اساس محصول بوده یا منبع محصولات؟
تا امروز محصولات تراریخته کشور را بر اساس منبع، برچسب گذاری کرده ایم.
تسنیم: این که الزام برچسب گذاری محصولات تراریخته وجود دارد با اینکه آیا واقعاً این محصولات برچسب گذاری می شوند تفاوت دارد، الآن چند درصد محصولات تراریخته سطح بازار کشورمان برچسب تراریخته دارند؟
ما مدعی هستیم که تمام محصولات تراریخته موجود در بازار برچسب تراریختگی دارند!
"روغن ها" عمده ترین محصولات تراریخته در کشور/ لزوم برچسب گذاری محصولات تراریختهتسنیم: ممکن است به دلیل آنکه برچسب تراریخته روی محصولات درج می شود؛ میل مصرف کنندگان به خرید این محصولات کاهش یابد و بنابراین فروشندگان این محصولات مجبور شوند برای ایجاد بازار رقابتی با محصولات غیرتراریخته، محصولات تراریخته را با قیمت پایین تری به فروش برسانند؛ الآن عمده محصولات تراریخته موجود در بازار کدامند و آیا می توان گفت که واهمه تولیدکنندگان از کاهش میل خریداران برای خرید محصولات تراریخته، علت عدم درج برچسب روی برخی از این محصولات موجود در بازار است؟
در زمان حاضر صددرصد محصولاتی که از مجاری رسمی وارد کشور می شوند از لحاظ تراریخته بودن برچسب گذاری می شوند اما ممکن است برخی محصولات نیز از مجاری غیررسمی وارد بازار شوند که تراریخته باشند اما به دلیل قاچاقی بودن، برچسب گذاری نشده باشند!
روغن ها عمده محصولات تراریخته در کشورمان را شامل می شوند؛ همچنین عمده محصولات سویا که در دنیا وجود دارد، تراریخته است اما 33 درصد ذرت های موجود در جهان تراریخته هستند و بیشتر محصولات ذرت که وارد کشور می شوند از محصولات غیرتراریخته هستند بنابراین عمده اسنک هایی که در کشور از ذرت تولید می شوند، غیرتراریخته هستند اما اگر کارخانه ای محصولات ذرت و روغن تراریخته داشته باشد ملزم به درج برچسب روی آن است.
پنبه دانه و کلزا نیز از عمده محصولات تراریخته در کشور هستند که البته پنبه دانه عمدتاً مصارف صنعتی دارد و کلزا نیز روغن آن مورد استفاده قرار می گیرد که عمدتاً اثری از تراریختگی در آن وجود ندارد اما به دلیل منبع محور بودن برچسب گذاری در ایران، روی محصولات روغن حاصل از دانه کلزا نیز باید برچسب تراریخته درج شود و اگر شرکتی آن را درج نمی کند، متخلف است.
انتهای پیام/+