به گزارش سایت خبری تحلیلی لنگرخبر، نیمه‌های دهه ۹۰ بود که چهار شهید گمنام مهمان شهر لنگرود شدند که بعد از تشییع باشکوهی شهدا از سوی مردم، این چهار شهید بی‌نام در پارک فجر لنگرود به خاک سپرده شدند، طراحی یادمان برای در دستور کار قرار گرفت که در آن مقطع اعلام شد که طراحی یادمان توسط دانشگاه آزاد لنگرود و دانشجویان رشته معماری صورت می‌گیرد که در نهایت طرح فعلی تایید و به اجرا درآمد.

تکریم شهدای گمنام، نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان به عنوان یکی از هویت‌ها و سنبل مقاومت نامیده می‌شود و جایگاهی را برای یادمان شهدای گمنام در نظر می‌گیرند که در فضایی باز و غیرمحصور وجود دارد که حتی در برخی کشورها مرسوم است که مهمانان دولتی از دیگر کشورها را به محل یادمان شهدای گمنام می‌برند و مراسم استقبال در آن یادمان‌ها صورت می‌گیرد.

طراحی یادمان شهدای گمنام لنگرود مانند دیگر یادمان‌های سراسر کشور باز بوده و دارای چند ورودی است که به دلائلی در سال گذشته، برخی از ورودی‌های این یادمان با بلوک محصور شد!

ظاهرا گروهی از مسؤولان بلند مرتبه شهرستان در نظر دارند تغییراتی را در بنای این یادمان ایجاد کنند تا دسترسی به این بنا از حالت آزاد فعلی خارج و به شکل محافظت شده و در بسته درآید. اما طراحان اولیه و تیم مدیریتی مرتبط از جمله غلام‌رضا منصفی عضو فعلی شورای شهر و رئیس وقت شورای شهر لنگرود در زمان احداث یادمان، با هر گونه دخل و تصرف غیراصولی و غیرکارشناسی و محدودسازی مراجعان به خودی و غیرخودی مخالف است و اینکار را در جهت دوقطبی‌سازی جامعه و نقض غرض اهداف اصلی آن می‌داند.

وی در یادداشتی که برای ما ارسال کرده نظرات خود را در این مورد توضیح داده است که در زیر می‌توایند بخوانید.

گویا برخی قصد دارند دست به تغییراتی در سازه فعلی یادمان شهدای گمنام لنگرود بزنند و با تعبیه موانعی، امکان رجوع و زیارت عموم مردم به این مکان را به ساعات و یا ایام خاصی محدود نمایند. ایجاد چنین تغییرات سلیقه‌ای آنهم از نوع مضیق آن، آشکارا با اهداف و سیاست‌های کلی نظام به ویژه انذار اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر#حفظ همدلی _اجتماعی و #وحدت_ملی در تناقض بوده و به هیچ وجه من الوجوه اقدامی سازنده محسوب نمی‌شود بلکه بر عکس اثرات مخربی به ویژه در بین نسل جوان باقی خواهد گذاشت.
یادمانهای شهدای گمنام در کشور ما و سرباز گمنام در سایر جوامع، به واسطه برخورداری از بار ارزشی عمیق ملی و میهنی عامل هویت بخش به ویژه بین نسل جوان است و حفظ آن باهمین خصوصیات اقدامی ممدوح و کارکرد وحدت آفرین آن را استمرار خواهد بخشید. اعمال سلیقه تنگ نظرانه، در بنیان‌های مرصوص این سرمایه اجتماعی رخنه ایجاد می‌کند وآن را به یغمای بی‌تدبیری خواهد داد. چنان که دور ازعقلانیت و الزامات حکمرانی هوشمندانه هم هست.

در ابن باره نقدهایی از جنبه‌های مختلف مطرح است که در این مقال به اجمال برخی را متذکر می‌شود:

■فنی: یادمانها به واسطه برخورداری از طرح معماری منسجم، فنی و از پیش فکر شده، مجموعه‌ای یکپارچه و مفهومی است که بار معنایی خاصی را به مخاطب افاده می‌کند برخورداری از ویژگی‌های فرهنگی اسلامی و ایرانی در هر حرکت و هر زاویه آن مستتر بوده ودر پیوندی ارگانیک با بقیه اجزا قرار داده شده است تا پیامی را به مخاطب هدشمندمنتقل کند تغییر در هر بخش آن توازن و هارمونی سازه را خدشه دار کرده و به پیکربندی کارلطمه وارد می‌کند. هر اثر معماری پس از آفرینش، موجود یک پارچه‌ای است که در کنار و ترکیب وثیق با هم معنا ومفهوم پیدا می‌کند و کم و زیاد شدن هر بخش جدید آن، بدون مشورت باطراحان اولیه و بررسی و طراحی مجدد امکان نمی‌یابد.

■کارکردی: ایجاد پیوندهای عاطفی و ذهنی عمیق و مستحکم بین مخاطب و سازه در سایه تفویض قدرت انتخاب به بیننده از طریق دسترسی بدون مانع و آزادنه به هسته مرکزی آن ممکن خواهد بود ودر صورت ایجاد موانع و حصارهای غیر ضروری و تحمیلی، در ذهن مخاطب احساس بی‌رغبتی و دافعه ایجاد خواهد شد و این خود به منزله نقض غرض خواهد بود.

■اجتماعی: یادمان‌ها نهادهایی بی‌جان نیستند بلکه همچون سرمایه‌های معنوی حیات بخش و هویت سازند. نباید با اقدامات نسنجیده این سرمایه را بر باد داد. بنایی که عموم مردم با رغبت بدان رجوع ودر محیط آن احساس آرامش کنند می‌تواند نقش تاریخمند خود را ایفا کند کنترل‌های تحمیلی وپلیسی، وضع مقررات محدود کننده که منجر به ایحاد دو یا چند قطبی در جامعه شود باعث گریز جوانان خواهد بود. درک وفهم مردم از یادمان شهدای گمنام باید درست مانند فهم آنان از مراسم و مجالس حضرت سید الشهدا (ع) باشد آن چنان که عموم مردم حتی پیروان ادیان دیگر به آن احساس تعلق خاطر داشته باشند.

بنابر این پیشنهاد می‌شود:

■از ایجاد هرگونه تغییر در پیکربندی سازه‌ای فعلی خودداری و اکر مشکلی وحود دارد راه حل کار از مسیری غیر از ایجاد محصورات و محدودیت‌ها باشد.

■در صورتی‌که پس از مشورت‌ها کارشناسی، اجرای تغییرات در بنای فعلی ضروری تشخیص داده شود، با تیم طراحی اولیه مشورت و جنبه‌های فنی آن دقیقا بررسی و طرح مکتوب تهیه شود.

■هرگونه تغییر با لحاظ جنبه‌های زیبایی‌شناسی و حفظ یکپارچگی و هارمونی بنا توسط تیم معماری انجام شود.

من الله التوفیق/ غلامرضا منصفی