به گزارش پایگاه اطلاع رسانی لنگرخبر، بخشهایی خواندنی از گفت و گوی ابراهیم حاتمی کیا با هفته نامه مثلث منتشر می شود. درباره نسبتتان با سیاست توضیح دهید؟ من جزو هیچ دسته و حزبی نبودم و آداب سمپات بودن را نمی فهمم. اگر گرایش به چپ داشتم گرایش سازمانی و سپماتیک نبوده، هیچ تعهدی نه به کسی داده ام و نه رفتم. من می خواستم همین حرف هایی که در این سه دهه زده ام را بزنم. حرف هایی که روزگاری چپ و راست اصلاح شده برایش دلنشین بود.خب این چرخش و نقد وضعیت موجود، حالا توپ را در زمین راست انداخته است. گناهم چیست. حالا نگویم چون جریان راست مصادره می کند. در فیلم "آژانس شیشه ای" هر دو جریان وسط آمدند و حتی مقابل جریانی از روشنکفران که می گفت این فیلم مقابل مردم است، موضع گرفتند. هر دو با هم متفق شدند سر "آژانس". لذت و تجربه خوبی برایم بود. در سینما زیباترین اتفاق این شد که وقتی برای دیدن فیلم "آژانس" به سینمای جشنواره رفته بودم، عزیزی پرسید که آیا فرج سرکوهی می تواند به سینما آفریقا بیاید؟ گفتم مگر ایران است؟ شنیده بودم که آلمان است. گفتند که نه، ایران است و الان آزاد شده. گفتم بیاید و ببیند، خوشحال هم می شوم. من در شلوغی ها آدمی نیستم که جلوی در بایستم و بگویم این و آن را راه دهید. خودم در تاریکی رفتم یک جایی نشستم و متوجه شدم فرج سرکوهی کنارم نشسته و طرف دیگر هم جانبازی است که نشسته بر ویلچرش. فیلم تمام شد. فرج سرکوهی مرا به آغوش کشید. او فیلم را پسندیده و متاثر شده بود و آن جانباز که ایشان را نمی شناخت مرا از او جدا کرده و به بغل گرفت (خنده.) فیلم "به رنگ ارغوان" را در دولت اصلاحات مجوز اکران ندادند. چنان در انتخابات 88 توفانی و پیچیده شد که من میلی برای ماندن نداشتم. در جلسه ای که برای تبلیغ آقای موسوی دعوت شدیم گفتم من سالهاست ایشان را ندیده ام.یعنی در دورانی که حتی در مصدر امور نبوده است و به اصطلاح سایه نشین بودند یک بار هم نشد ایشان را ملاقات کنم... چطور مبلغ کسی باید شوم که به او دلبستگی نداشتم. من در انتخابات با استدلال عقلی به ایشان رای دادم ولی دلبستگی به ایشان نداشتم. خانواده توقع داشتند که من باید در مقابل احمدی نژاد صف بندی آشکاری داشته باشم. می گویم خانواده یعنی طیفی از اقوام دور و نزدیک. شبی که متوجه شدم بچه ها بلندگوی کارگردانی من را برداشته و در پشت بام شعارهایی به نفع موسوی می دهند. درمانده شدم. تجربه تازه ای بود. آیا حق دارم جلویشان را بگیرم؟ دلم از اتفاقات بعدی شور می زد. احساس کردم بچه ها در حال رسیدن به بلوغ سیاسی هستند و این بلوغ قیمتی دارد که باید خودشان هزینه اش را بپردازند. در انتخابات بعد باز هم موضوع پیچیده تر شد. وقتی در مناظره تلویزیونی روحانی به قالیباف لقب سرهنگ داد. خیلی عصبانی شدم واژه سرهنگ بار نظامی و بوی کودتاهای آمریکای لاتینی می داد. این ظلم به نسل قالیباف که من هم خودم را متعلق به آن می دانستم بود. من اگر احساسی بودم، باید به قالیباف رای می دادم ولی انتخابات برای من یک امر عقلانی بود و من به روحانی رای دادم و بچه هایم به قالیباف! روزی که در میدان هفت تیر شعاری شنیدم که گفتند نه غزه نه لبنان، جا خوردم و آن را واضح ترین زاویه بین خود با این تفکر می دیدم. ولی شرایط غبارآلود اجازه تحلیل درست نمی داد. به محض اینکه جریان داعش شروع شد، پیچیدگی بحث فتنه و دعوا را آن موقع فهمیدم چه اتفاقی در شرف وقوع است. چیزی که من فهمیدم این است که در سال 88 حالتان خوب نبود. الان واقعا حالتان خوب است؟ خوب و بد به نسبت چه چیزی. وقتی داعش اعلام موجودیت کرد. چقدر وحشت کردیم ولی نسل قاسم سلیمانی ها با هدایت و حمایت رهبری، از این تهدید فرصت ساخت و اتفاقاتی که هم اکنون در خاورمیانه شاهد آن هستیم امکان ظهور یافت. بله آن دوران حالم بد بود و اعتراف می کنم که نمی دانستم چه خطراتی ایران را تهدید می کند. نمونه اش حملات جریان روشنفکری به شما بعد از اسکار گرفتن جدایی بود. آن اتفاق متاسفانه از آن خاطراتی است که جفای دوست بیشتر از خود مسئله آزارم داد. سکوت مرگبار کسانی که هر بار دری به تخته می خورد تو را دعوت به طومار و امضا می کردند. ولی در این هجمه ابرهه وار دنیای مجازی چنان ساکت شدند که من درد شلاق غریبه را یادم رفت. همانجا فهمیدم که بعضی دوستان فقط در جبهه سیاسی امضا می خواهند و نه در جبهه فرهنگ انقلاب. در این غربت نبودن آقا مرتضی را بیشتر با پوست و گوشتم احساس کردم. واقعا نمی دانی طرف مشورتت چه کسی باید باشد. چه کسی دلت را قرص می کند. از کجا آدرس بگیری. هر کسی از ظن خود چیزی می گوید: مثل دورانی که آقا مرتضی تنها شد. با رهبری در میان نمی گذارید این جور وقت ها؟ نه. درست هم نمی دانم ایشان را درگیر کنم. اما گلایه هایتان را آنجا می گویید. همانطور که رخصت دادند در محضرشان گفتیم. کل عمر حضورم در کنار رهبری شاید به 20 ساعت نرسد.از سال 68 تا حالا، دعوت کردند رفتیم و نکردند منتظر ماندیم البته فیلم هایی مثل از کرخه تا راین و آژانس شیشه ای و چ و بادیگارد فیلم هایی بودند که خودم مستقیم از زبان خود ایشان تعریف شنیدم. شما سال 84 به آقای هاشمی رای دادید؟ بله جزو همان جمعیتی بودم که سعی می کردیم در صف بندی سیاسی روشنگری کنیم تا احمدی نژاد رای نیاورد. ادبیاتی که جریان احمدی نژاد و اطرافیانش به کار می بردند برایم آشنا بود. ولی حس نمی کردم اینها واقعی اند. من با دوستانی مثل شمقدری و شورجه و مرحوم سلحشور هم نسل هستم. "مهاجر" را که شروع کردیم با هم پشت یک میز بودیم وقتی تشکیلاتی به اسم هیات اسلامی هنرمندان شکل گرفت و عضو نشدم فاصله ها واضح تر شد. در حالیکه شخصا با شمقدری رفاقت داشتم. سعی داشتم دوستی را حفظ کنم و خدا کند، همیشه در من این سعی باقی باشد که رفاقت هایم را پای سیاست نگذارم. حتی با ده نمکی که کم نمک کتک هایش را در یالثارات نچشیده بودم. آقای حاتمی کیا با زمانه اش صلح می کند؟ او در تمام فیلم هایش به زمانه حمله می کند. در "آژانس شیشه ای" این مسئله خیلی برجسته است و با زمانه اش مسائل دارد و می گوید من این نظم جدید را نمی پذیرم. می توان اینگونه گفت که حالا با حکومت مستقر آنقدر باید دایره اش را باز کند که این گرایش های شورشی با تیم های آنارشیستی را بپذیرد یا اینکه این فقط یک موقعیت است؟ باز در "بادیگارد" نظم را می شکند و نمی تواند از معاون رئیس جمهور حفاظت کند... می گویند که یک سری هکر هستند که در سیستم های امنیتی نفوذ می کنند. بچه های باهوش و نابغه ای که یا باید به زندان انداخت یا آنها را به خدمت گرفت و این رفتارشان را بزرگوارانه بخشید، چون نمی شود آنها را به حال خودشان رها کرد. حکایت ما با کمی اغماض همین موضوع است. گاهی وقت ها عیب هایی را افشا می کنیم که شاید به عده ای بربخورد. ولی وجودمان مفید است. البته من به هنرمندی که به همه چیز نگاه نفی دارد و هیچ متر و میزانی نمی دهد شاید باب طبع ام نباشد. ولی وجودش را نیز انکار نمی کنم. هنری که نفی می کند به مراتب راحت تر از هنری است که باید نگاهش ثبوتی باشد. آقا مرتضی می گفت نفی سر پایینی است و تخریب کار پیچیده ای نیست. ریختن یک ساختمان دو، سه ساله تنها نیازمند چند پوند تی ان تی است. تازه این شیوه رادیکال عزیزترت می کند. ولی درد آن موقع است که بخواهید در مقام و جبهه اثباتی از نفی هم حرف بزنی. هم معتقد به کلیت و ساختار نظامی و هم احساس می کنی که باید او را نقد کنی. این جایگاه سختی است. همیشه در مظان اتهام هستی. همیشه به تو مشکوکند. احترامت می گذارند ولی ته دلشان نگرانند، نکند تخریبی انجام دهی. این قصه غصه من از فیلم کرخه تا راین تا همین بادیگارد ادامه دارد. من این نگاه های نگران را در همین فیلم بادیگارد درک می کردم. حتی خبرهایی می شنیدم که بعضی ممیزان تصمیم گیر نصیحت می کردند که مواظب حاتمی کیا باشید. شاید اگر خودم هم در موقعیت آنها قرار می گرفتم همین تصمیم را داشتم، ولی چاره ای نیست. باید از دره سوء تفاهم عبور کنیم. یک وقت هایی سیستم از دست ما عصبانی می شود و اعتقاد دارد باید مثل او به موضوع نگاه کنیم! ولی همیشه گیر من آن است که تو را پشت نشانده اند ولی من خودم پشت دوربین را انتخاب کرده ام. تو به قواعد خودت شاید هفت تیر بکشی، ولی قرار نیست من مثل تو باشم. آیا می توان گفت که بادیگارد یک نوع واکنش به دولت روحانی است؟ آقای بهزاد نبوی هم به شما گفته بود که آن عکس روحانی را اگر نمی گذاشتید بهتر می شد. واقعیت این است دوره احمدی نژاد انگیزه ام بیشتر بود ولی توفان 88 اجازه نمی داد. فکر کنید در آن اوضاع می خواستم بادیگارد بسازم! خیلی بی مزه می شد. در یادداشت های شخصی ام از این موقعیت متناقض نالیده ام. تا اینکه داستان داعش پیش آمد. عرصه پهلوانی این بچه های ظاهر شد قاسم سلیمانی نماد پهلوانی و گذشت این ایام، دوباره ایام جنگ را در حافظه مردم زنده کرد. حالا دیگر زبانم باز شد. کلید امنیت کشور با سلیمانی ها باز شد. دوباره دروازه شهادت، دوباره رفتن ها، غریبی ها، غربت ها در سرزمین دیگر، نسل قاسم سلیمانی دوباره قافیه شعرهای قفل شده ام را گشود و فیلم بادیگارد شکل گرفت و این از لحاظ زمانی با دولت روحانی یکی شد. ولی شما به آقای روحانی رای دادید. روزی که در مناظره تلویزیونی ایشان خطاب به قالیباف گفتند که من سرهنگ نیستم، به سقف چسبیدم. سرهنگ در ادبیات سیاسی به نوعی به کودتاگران لقب داده می شود. من با قالیباف شهردار خیلی حرف ها دارم. ولی این سرهنگ گفتن ایشان فارغ از قالیباف ناظر به نسلی بود که هشت سال بدون درجه جنگیده و درجه سرداری گرفته بود. این از نگاه مردی که در بالاترین مرجع تصمیم گیری کشور یعنی شورای امنیت، بیشتر عمرش را گذارنده بود موضوع را پیچیده می کرد. به هر حال رای دادن برای من یک امر کاملا عقلانی است و من هم مثل خیلی ازمردم در میان گزینه ها روحانی را شایسته تر دانستم. راجع به بادیگارد خیلی ها انتظار داشتند که حتما جایزه بگیرید. شما هم صرف نظر از اینکه برای جایزه این فیلم را نساختید انتظار آن وضعیت را داشتید؟ مدیر سینمایی نظام که قرار است جشنواره فجر انقلاب را راه اندازد کارش شبیه ما کارگردانان سینماست. احمقانه است که کارگردانی بگوید من فیلم بازیگران را انتخاب کرده ام شیوه بازی و رفتار آنها سلیقه شخصی بازیگران است و من به قواعد دموکراتیک تن داده ام. این کارگردان به درد جرز دیوار هم نمی خورد بادیگارد به کینه دوست و تدبیر مدیران فجر شهید شد و بابت این شهادت ممنونم.
همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان