همه یارانی که انقلاب از دست داد

۱۳۹۵/۱۰/۲۲ ۱۰:۳۵ چاپ کد خبر: 73762
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی لنگرخبر، یار دیرین انقلاب رفت. ایران اسلامی امروز در سوگ یکی از یاران دلسوز و دیرینه اش نشسته است. کسی که هم پیش از انقلاب و در زندان های ساواک شکنجه شده و برای به ثمر رسیدن انقلاب تلاش کرده هم در بحران های سال های اول انقلاب همیشه حضور مؤثر داشته و تاکنون مسئولیت های خطیر زیادی را بر عهده داشته است؛ اما این اولین بار نیست که ایران داغ  یاران نسل اول انقلابی خود را تجربه می کند. انقلابی های زیادی بوده و هستند که در این سال ها درگذشته و شهید شده اند و میراث انقلاب را به فرزندان خود به امانت گذاشته و رهسپار شده اند. در این گزارش نیم نگاهی می اندازیم به تاریخ انقلاب و یاران و علمای انقلابی که در این سال ها از دست داده ایم و تعدادی از آنها را گلچین می کنیم. آیت الله مهدوی کنی

«آیت الله محمدرضا مهدوی کنی» در ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ در روستای کن به دنیا آمد. ایشان پس از طی دوره دبستان در کن، وارد مدرسه علمیه لرزاده در تهران شد و از محضر مرحوم آیت الله برهان بهره های علمی و اخلاقی فراوان برد. آیت الله مهدوی کنی پس از بازگشت به تهران در سال ۱۳۴۰، در مدرسه مروی به تدریس علوم حوزوی مشغول شدند و از سال ۱۳۴۲ امامت جماعت مسجد جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفتند. این مسجد پایگاه مناسبی برای فعالیت های اجتماعی و سیاسی ایشان شد. مبارزات ایشان علیه حکومت طاغوت، باعث دستگیری های متعدد، تبعید، شکنجه و زندانی شدن ایشان شد. ایشان آخرین عالمی هستند که در روزهای نزدیک پیروزی انقلاب اسلامی برای چندمین بار دستگیر و در آستانه پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی آزاد شدند. آیت الله مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی سمت های مختلفی سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی، نخست وزیری پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، مؤسس و دبیر کل جامعه روحانیت مبارز، ریاست دانشگاه امام صادق علیه السلام و ...را عهده دار بوده اند. آیت الله مهدوی کنی عصر روز چهاردهم خرداد ۱۳۹۳، پس از شرکت در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) دچار عارضه قلبی شد و در بیمارستان بستری شد. در صبح روز سه شنبه ۲۹/۷/۱۳۹۳ و در آستانه ماه محرم وفات پیدا کردند.

%image_alt%

شهید بهشتی

«سید محمدحسین بهشتی» دوم آبان ماه ۱۳۰۷ در محله ی لُنبان اصفهان و در خانواده ای روحانی متولد شد. تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد، اما به شوق فراگیری علوم دینی، دبیرستان را نیمه تمام رها کرد و به مدرسه ی علمیه صدر اصفهان رفت و هم زمان زبان انگلیسی را نیز آموخت. سپس به قم رفت و درس خود را نزد استادانی چون آیت الله بروجردی و حضرت امام خمینی (ره) ادامه داد و هم زمان دیپلم متوسطه را نیز گرفت و در دانشکده ی علوم معقول و منقول دانشگاه تهران پذیرفته شد. او در سال ۱۳۳۰ برای تحصیل و تدریس به قم بازگشت. او به عنوان دبیر زبان انگلیسی در دبیرستان حکیم نظامی قم مشغول به کار شد و هم زمان به عنوان شاگرد در کلاس های علامه طباطبایی شرکت کرد. دکتر بهشتی به منظور ایجاد مرکزی فرهنگی برای ترویج افکار اسلامی به همراهی آیت الله مطهری و چند تن دیگر، دبیرستان دین و دانش را تأسیس کرد که اداره ی آن تا سال ۱۳۴۲ به طور مستقیم بر عهده خود وی بود. با هجرت امام (ره) به پاریس، دکتر بهشتی نیز به آنجا رفت و از سوی رهبر انقلاب برای عضویت در هسته ی مرکزی شورای انقلاب به همراهی آیت الله مطهری، آیت الله هاشمی رفسنجانی، آیت الله موسوی اردبیلی و دکتر باهنر انتخاب شد. چندی بعد، آیت الله مهدوی کنی، مهندس بازرگان، دکتر سحابی و آیت الله خامنه ای نیز به این شورا پیوستند. پس از پیروزی انقلاب او به عضویت مجلس خبرگان انتخاب شد و نقش مهمی در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایفا کرد. بعدها با رسمیت یافتن حزب جمهوری اسلامی دبیر کلی آن را بر عهده گرفت و در اسفندماه ۱۳۵۸ به ریاست دیوان عالی کشور منصوب شد و تا پایان عمر این سمت را بر عهده داشت. سرانجام در هفتم تیرماه ۱۳۶۰ در انفجار ساختمان حزب جمهوری اسلامی به دست منافقین به همراه ۷۲ نفر از یاران خود به شهادت رسید.

%image_alt%

آیت الله دستغیب

«آیت الله سید عبدالحسین دستغیب» فرزند آیت الله سیدمحمدتقی دستغیب بود که در سال ۱۲۹۲ در شیراز متولد شد. تحصیلات خود را در حوزه علمیه شیراز  ادامه داد و جای پدر -که سال ها پیش ازاین فوت کرده بود– امام جماعت مسجد باقرخان شد. وی کم کم مخالفت خود را با برنامه های ضد مذهبی حکومت آشکار ساخت و در شرایطی که روزگار سختی را ازنظر مادی می گذراند، پیشنهاد پیوستن به کادر قضایی دادگستری را نپذیرفت. در زمان اجرای قانون کشف حجاب، مخالفت های آشکار او موجب شد که حکومت اجازه وعظ و منبر را از او بگیرد و سرانجام براثر فشارهای زیاد رژیم در سال ۱۳۱۴۴ مجبور به ترک ایران و مهاجرت به نجف اشرف شد. پس از تبعید رضاشاه از ایران، او نیز به توصیه آیت الله محمدکاظم شیرازی به ایران بازگشت و با همکاری مردم ، مسجد جامع شیراز را که بیش از هزار سال قدمت داشت و به صورت خرابه درآمده بود، بازسازی کرده و آن را به مرکزی برای فعالیت های مذهبی و سیاسی تبدیل کرد .تجدید بنای مدرسه علمیه حکیم و تأسیس دیگر مدارس علوم دینی ازجمله فعالیت های او در آن دوران است. پس از اعلام لوایح شش گانه، او نیز به پیروی ازحضرت امام خمینی (س ) به مخالفت با اهداف سیاسی رژیم پرداخت و چنان نقش مهمی در گسترش مبارزات در میان مردم داشت که رژیم مجبور شد هم زمان با سرکوبی قیام ۱۵ خرداد، او را نیز شبانه دستگیر کند. در طول دوران اقامت اجباری امام در نجف، بارها به ملاقات ایشان رفت و ضمن بیان اخبار ایران و مبارزات مردم، رهنمودهای لازم را کسب کرد. بار دیگر، درگیری خشونت آمیز رمضان سال ۵۶ در شیراز، باعث تبعید او از زادگاهش شد. در همین دوران، به همراهی چهار تن از دیگر روحانیون، طی اعلامیه ای شاه را از سلطنت خلع کرد. پس از پیروزی انقلاب، به عنوان نماینده اول استان فارس به مجلس خبرگان رفت و در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی مشارکت ورزید. چندی بعد، محبوبیت او در میان مردم باعث شد به حکم امام به امامت جمعه شیراز انتخاب شود. آیت الله دستغیب، صاحب تألیفات و ترجمه های بسیاری است که بیشتر آن ها درباره اخلاق، معاد و خودسازی نوشته شده اند. از معروف ترین کتاب های ایشان می توان به «صلاة الخاشعین» ، «معاد» ، « گناهان کبیره» ، «قلب قرآن» و « قیامت و قرآن» اشاره کرد. او سرانجام در روز ۲۰ آذرماه ۱۳۶۰، هنگامی که عازم نماز جمعه بود، به دست یکی از اعضای گروهک منافقین به شهادت رسید.

%image_alt%

آیت الله منتظری

آیت الله منتظری رئیس اولین مجلس خبرگان و از روحانیون و سیاستمداران قبل و بعد از انقلاب  بود. او در سال ۱۳۰۱ در نجف آباد اصفهان در میان یک خانواده کشاورز متولد شد. تحصیلات دینی خود را در اصفهان آغاز کرد و سپس برای ادامه در سطوح بالاتر به قم رفت. او که از شاگردان حضرت امام خمینی (ره) بود، در سال های دهه ۴۰ به دلیل همراهی با نهضت ایشان تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و به زندان افتاد و شکنجه های بسیاری را تحمل کرد. با اوج گیری قیام مردم در سال ۱۳۵۷ به همراه آیت الله طالقانی از زندان آزاد شد. او که از روحانیون مبارز و فعال در طول دوران انقلاب بود، بعد از فوت آیت الله طالقانی از سوی امام خمینی (ره) برای مدت کوتاهی به امامت جمعه تهران منصوب شد. در سال ۱۳۶۴ مجلس خبرگان، آیت الله منتظری را به عنوان قائم مقام رهبری تعیین کرد. ولی در سال ۱۳۶۸، به دلیل پاره ای مسائل به حکم امام خمینی (ره) از این سمت برکنار شد.

%image_alt%

شهید مطهری

«آیت الله مرتضی مطهری» در سال ۱۲۹۸ در فریمان و در خانواده ای روحانی به دنیا آمد و در سال ۱۳۱۰ برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه مشهد رفت و دروس مقدماتی را آنجا آغاز کرد. ایشان در سال ۱۳۲۳۳ برای فراگیری فلسفه به حوزه علمیه ی قم رفتند و از شاگردان درس فلسفه حضرت امام خمینی(س) شدند. بعد از فوت آیت الله بروجردی در سال ۱۳۴۰، آیت الله مطهری به تهران آمد و از همان ابتدا در مدرسه مروی به تدریس فلسفه ملاصدرا برای طلاب پرداخت و به زودی در دانشکده علوم معقول و منقول (دانشکده الهیات) دانشگاه تهران مشغول به کار شد و در آنجا نیز به تدریس کلام و فلسفه اسلامی پرداخت. در این زمان او که در محیط متنوع دانشگاه با مسائل جدید جوانان آشنا می شد، نوشتن مقاله ها و کتاب هایی را برای پاسخ گویی به این سؤال ها آغاز کرد و به خاطر رواج افکار سوسیالیستی و ماتریالیستی در میان جوانان، تلاش خود را صرف معرفی اسلام به عنوان دینی پوینده و نیز زدودن خرافات و بدعت ها از چهره دین کرد. کتاب های بسیاری حاصل این دوره از عمر اوست؛ کتاب هایی چون حماسه حسینی، نهضت های اسلامی در صدسال اخیر و ... او از مسائل سیاسی جامعه نیز غافل نبود و با مجامع اسلامی آشنا شد و در این محافل سخنرانی ها و بحث های مختلفی را ایراد نمود. در همین دوران در رادیو تهران نیز هر هفته یک بار سخنرانی داشت که مخاطبان وسیع تری را جذب افکار و اعتقاداتش می کرد. او برای نخستین بار در سال ۱۳۴۲ بعد از وقایع ۱۵ خرداد دستگیر شد و در سال ۱۳۴۴ به همراهی متفکران مذهبی دیگر، نظیر دکتر علی شریعتی به حسینیه ارشاد دعوت شد. در سال ۱۳۵۰ به دلیل سوءتفاهم ها و اختلافاتی که میان او و دیگر گردانندگان حسینیه پیش آمد، کانون فعالیت خود را به مسجد الجواد که آنجا نیز محل تجمع مردم مشتاق شنیدن از اسلام راستین بود، تغییر داد اما سال ۱۳۵۱ مسجد الجواد نیز تعطیل و او به طور موقت بازداشت شد. ایشان در سال ۱۳۵۶ «جامعه روحانیت مبارز تهران» را پایه گذاری کرد و با آغاز انقلاب نقش مهم تری را به عهده گرفت و به فرمان حضرت امام خمینی (ره) رئیس «شورای انقلاب» شد. اردیبهشت ۱۳۵۸ درحالی که چون همیشه از یک مجلس سخنرانی برمی گشت به دست یکی از اعضاء گروهک «فرقان» به شهادت رسید. ازآن پس روز شهادتش را برای گرامیداشت یاد مردی که همه زندگی اش را وقف تعلیم و تربیت و آموزش کرده بود «روز معلم» نام گذاشتند و امام او را «حاصل عمر» خویش خواندند و همه کتاب هایش را مفید و سودمند دانستند.

%image_alt%

آیت الله طالقانی

«آیت الله سید محمود طالقانی» در سال ۱۲۸۹ شمسی در یک خانواده ی ساده و مذهبی در روستای «کَل یزد» از توابع طالقان دیده به جهان گشود. پدرش سید ابوالحسن طالقانی از مبارزان دوره ی رضاخان و همکار و هم رزم مرحوم «سید حسن مدرس» بود و از طریق شغل ساعت سازی روزگار می گذراند. آیت الله طالقانی نیز تحصیلات ابتدایی را در همان روستا و نزد پدر گذراند و پس ازآن برای تحصیل علوم دینی به مدرسه رضویه و بعد فیضیه قم رفت و تا سال ۱۳۱۷ مشغول تحصیل بود. پس ازآن در مدرسه سپهسالار مشغول تدریس علوم دینی شد.

پس از شکل گیری نهضت روحانیت به رهبری امام خمینی(س) در سال ۱۳۴۱ و طرح مسائلی چون «انجمن های ایالتی و ولایتی» و «انقلاب سفید» به پیروی از حضرت امام خمینی(س) به مخالفت با رژیم شاه پرداخت و به دلیل فعالیت های بسیار در همان سال به زندان افتاد و در اوایل خرداد ۱۳۴۲، به همراه چند تن از روحانیون آزاد گردید ولی بار دیگر در همان سال در ارتباط با وقایع ۱۵ خرداد و انتشار مقاله ای از سوی او با عنوان «دیکتاتوری خون می ریزد» دستگیر و در زندان قصر مورد شکنجه و آزار قرار گرفت. ایشان به عنوان نماینده اول مردم تهران به مجلس خبرگان راه یافتند و همچنان در صحنه سیاست فعال بودند.آیت الله سید محمود طالقانی در ۱۹ شهریور سال ۱۳۵۸ پس از سال ها مبارزه و تبعید و زندانی شدن از زمین خاکی به دیار باقی شتافت.

%image_alt%

حجت الاسلام شجونی

«حجت الاسلام جعفر شجونی فومنی»، متولد ۱۳۱۱ فومن، سیاستمدار باسابقه گیلانی ،عضو جامعه روحانیت مبارز، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، فعال سیاسی و زندانی در زندان های مخوف ساواک بوده است.او نماینده کرج در اولین دوره مجلس شورای اسلامی بوده و از همراهان شهید نواب صفوی در دوران مبارزه با رژیم پهلوی محسوب می شود. از ۱۸ سالگی مبارزه را آغاز کرده و تا پیروزی انقلاب ۲۵ بار زندان رفته است. شجونی زندگی در زندان را به دو دوره پیش از سال ۴۵ و پس ازآن تقسیم می کند و معتقد است تا قبل از سال ۴۵ زندانی ها در زندان ریاست و آقایی می کردند اما پس ازآن شرایط زندان بسیار بر آن ها بسیار سخت گذشته است

او در صبح روز یکشنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۵ (۶ صفر ۱۴۳۸ قمری) در سن ۸۴ سالگی درحالی که در بیمارستان فیروزگر بستری بود بر اثر سکته قلبی درگذشت.

%image_alt%

آیت الله موسوی اردبیلی

 آیت الله موسوی اردبیلی در ۸ بهمن ۱۳۰۴ ه ش در شهر اردبیل در خانواده‏ ای روحانی و تهی دست متولد شد. آیت الله موسوی اردبیلی در رمضان‏ ۱۳۲۲۲ تصمیم گرفت به شهر مقدس قم مهاجرت نموده، تحصیلات عالیه را در آن شهر مقدس ادامه دهد و در آخر همان ماه از اردبیل خارج و در نهم شوال وارد قم شد. آیت ا... ‏ موسوی اردبیلی به اتفاق سه نفر از فضلای حوزه علمیه قم تصمیم گرفت به نجف‏ اشرف مهاجرت کند. با انصراف دو نفر از همراهان،  با نفر سوم یعنی مرحوم شیخ ابوالفضل حلال زاده اردبیلی در ۱۶ آبان ۱۳۲۴ از قم حرکت کرد. آیت الله ‏ موسوی اردبیلی پس از برگشت از عراق، در سال ۱۳۲۷۷  وارد قم شده در مدرسه فیضیه اقامت کرد. آیت الله اردبیلی در منبرهای خود شدیداً به نفع اعراب و مسلمین موضع گیری کرد که در پی آن رژیم تصمیم گرفت که او را دستگیر نموده به تبریز تبعید کند. در پی این حادثه علما و ائمه جماعت اردبیل متحد شدند و همه به مسجد وی رفته و اعلام کردند که اگر رژیم به دستگیری و تبعید وی اقدام نماید، تمامی مساجد را تعطیل کرده و از شهر خارج خواهند شد. رژیم پهلوی که با مقاومت روحانیون مواجه شد و از عواقب کار نگران بود، از دستگیری وی منصرف گردید. در طی یازده سال اول انقلاب، اشتغالات علمی و فرهنگی وی روند و وضع دیگری پیدا کرد. ازجمله اشتغالات جدید او، تدوین قوانین کیفری، جزائی و حقوقی دادگستری و انطباق آن ها با موازین شرع و فقه اسلامی بود. اول آذرماه ۱۳۹۵۵ آیت الله موسوی اردبیلی دچار ایست قلبی شد و به کما رفت و برای بستری به بیمارستان لالهٔ تهران منتقل شد. در نهایت در ظهر ۳ آذر ۱۳۹۵۵ به علت عارضهٔ قلبی و فرورفتن در کمای عمیق، در ۹۰ سالگی درگذشت و پیکر وی در قم تشییع شد و در حرم فاطمه معصومه در کنار قبر علامه طباطبایی مدفون شد.

%image_alt%

شهید باهنر

«حجت الاسلام دکتر محمدجواد باهنر» در سال ۱۳۱۲ در یک خانواده پیشه ور ساده در شهر کرمان به دنیا آمد و خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را در مکتب آموخت و سپس به تحصیل علوم دینی در مدرسه معصومیه آن شهر پرداخت .شهید باهنر سپس به تحصیلات دانشگاهی رو آورد و حدود سال ۱۳۳۷ موفق به اخذ لیسانس در رشته الهیات و بعدازآن موفق به اخذ فوق لیسانس در رشته علوم تربیتی و سپس دکترای الهیات از دانشگاه تهران شد .

شهید باهنر در سال ۱۳۴۱ همکاری خود را با نهضت اسلامی و سیاسی روحانیت به رهبری امام خمینی ( ره ) آغاز کرد و در اسفندماه ۱۳۴۲ پس از ایراد سخنرانی هایی در مساجد هدایت ، الجواد ، و حسینیه ارشاد به مناسبت سالگرد حادثه فیضیه دستگیر شد و پس ازآن متناوباً شش بار به زندان های کوتاه مدت محکوم شد و از سال ۱۳۵۰ ممنوع المنبر گردید و بالاجبار در جلساتی که به عنوان کلاس درس بر پا می شد سخنرانی و به بیان نقطه نظرات اسلامی و انقلابی خود می پرداخت . در سال ۱۳۵۷ به فرمان امام ( ره ) و به همراه چند تن از یاران مأمور تنظیم اعتصابات شد و در همان سال نیز با فرمان امام ( ره ) به عضویت شورای انقلاب درآمد . دیگر مسئولیت های شهید باهنر پس از پیروزی انقلاب اسلامی عبارت اند از: مسئولیت نهضت سوادآموزی ، نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان ، نماینده شورای انقلاب اسلامی در وزارت آموزش وپرورش ، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی. شهید باهنر که به سرنوشت آموزش کشور و آینده نونهالان انقلاب اسلامی بی اندازه توجه داشت و مدام به فکر بهبود و پیشرفت آن بود سرانجام در کابینه محمدعلی رجایی به سمت وزیر آموزش وپرورش منصوب شد . پس از فاجعه شوم بمب گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت دکتر بهشتی ، شهید باهنر به عنوان دبیر کل حزب جمهوری اسلامی انتخاب شد و به دنبال انتخاب شهید رجایی به سمت ریاست جمهوری به عنوان نخست وزیر جمهوری اسلامی به مجلس معرفی شد که با رأی قاطع مجلس به تشکیل کابینه خودپرداخت .

این شهید که خود را وقف خدمت به مردم ستمدیده کرده بود سرانجام پس از سال ها مبارزه و تلاش به همراه یار دیرینه اش شهید رجایی رئیس جمهور اسلامی ایران در هشتم شهریور ۱۳۶۰ در انفجار ساختمان نخست وزیری که به دست منافقین صورت گرفت به شهادت رسید.

%image_alt%

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان