قلعه رودخان یکی از مهم ترین دژهای تاریخی، اسرارآمیز و نظامی ایران است که در شهرستان فومن گیلان و در میان انبوه درختان جنگلی در دل کوه جای گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فارس از فومن، محمد جمشیدی؛ قلعه رودخان یکی از مهم ترین دژهای تاریخی و نظامی ایران است که در شهرستان فومن و در میان انبوه درختان جنگلی جای گرفته است.

 این قلعه مستحکم و تسخیرناپذیر در طول تاریخ خود فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است و اکنون یکی از جاهای دیدنی و مهم شهرستان فومن استان محسوب می شود که گردشگران فراوانی را از اقصی نقاط ایران و جهان به سوی خود جذب می کند.

قلعه رودخان یکی از مناطق دیدنی فومن در استان سرسبز و خوش آب وهوای گیلان است که در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن در نزدیکی روستای رودخان، بر فراز ارتفاعات جنگلی منطقه حیدرآلات و در میان جنگلی انبوه جای گرفته است و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۶۵۵ تا ۷۱۵ متر است.

 

راه های دسترسی به قلعه رودخان

برای رفتن به سوی قلعه رودخان باید در ابتدا از شهر رشت یعنی مرکز استان گیلان راهی شهرستان فومن شد و سپس ازآنجا طبق تابلوهای گردشگری از سمت فومن رهسپار قلعه رودخان شوید، مسیر قلعه رودخان این گونه است که با عبور از روستاهای ملسکام و سیدآباد و پس از طی مسافت تقریبی ۲۱ کیلومتر از فومن، به پارکینگ قلعه رودخان می رسید و بعد از آن باید حدود دو کیلومتر باقی مانده تا صعود به قلعه را پله نوردی کنید و از پله های تعبیه شده بالا بروید.

 

بازارچه قلعه رودخان

در ابتدای مسیر صعود به قلعه رودخان و کمی جلوتر از پارکینگ، بازار هم وجود دارد که به محض رسیدن به این مکان، آن را می بینید و شاید یاد خانه های کره ای و چینی بیافتید اما برای کسانی که در سفر به خوردن خوراکی های محلی علاقه دارند، بازارچه قلعه رودخان که به اسکموفروش ها معروف است، جای خوبی است و همچنین در این بازار می توانید با پوشیدن لباس های رنگی و زیبای گیلانی لحظات شاد و شیرینتان را برای همیشه در قاب عکس های ماندگار ثبت و ضبط کنید.

 

معرفی قلعه رودخان

اسم قلعه که می آید بی اختیار آدمی به یاد مکانی ترسناک و اسرارآمیز می افتاد، پیرامون قلعه ها نیز گاهی داستان های عجیب وغریبی گفته می شود که شاید این داستان ها بی ارتباط با ساختار این مکان ها و کاربردشان نباشد، چون قلعه ها دژهای محکم و استواری هستند که برای دفاع در برابر حمله دشمنان ساخته می شدند و طراحی آن ها به گونه ای بود که تسخیرناپذیر باشند و معمولاً هم بر فراز کوه ها و ارتفاعات بنا شده اند.

 قلعه رودخان فومن نیز یکی از همین قلعه ها است که به خاطر داشتن همین ویژگی ها، مردم باور به وجود جن و ارواح در قلعه رودخان دارند، اما شاید اگر به سراغ این مکان های به ظاهر مخوف بروید و از نزدیک با سرگذشت و داستان زندگی آن ها آشنا شوید، نظرتان عوض شود.

 

پله های قلعه رودخان

قلعه رودخان در حدود ۱۶۰۰ پله دارد که جدید هستند و برای گردشگران ساخته شده اند اما پله های اصلی در طی کاوش های باستان شناسی در امتداد دیوارها و برج ها از زیر خاک بیرون کشیده شده است که تعداد آن ها به ۹۳۵ پله می رسد و برای همین این مکان به قلعه هزار پله معروف است.

دلیل نام گذاری قلعه رودخان

در نزدیکی قلعه رودخان و در سمت راست آن رودخانه ای به نام رُخون جریان دارد به همین دلیل به این قلعه رودخان گفته می شود، مردمان محلی این منطقه به آن قله رُخون و به طور رسمی قلعه رودخون می گویند، البته ناگفته نماند در گذشته قلعه رودخان با نام دژ رودگان یا روگان شناخته می شده، یعنی «دژی در کنار رود» و به مرور زمان به رودخان تغییر پیداکرده است.

همچنین ازآنجایی که این قله روی پهنه بین دو قله با ارتفاعات مختلف بناشده، تعداد زیادی پله در داخل قلعه برای دسترسی به قسمت های مختلف آن ساخته شده است که باعث شده این مکان به عنوان قلعه هزار پله نیز شناخته می شود و سکسار، سگسار و سگسال نیز از دیگر اسامی این قلعه اعجاب انگیز است.

 

تاریخچه قلعه رودخان

قلعه رودخان با وجود عظمتی که دارد تا سال ۱۸۳۰ میلادی ناشناخته بود تا اینکه در این سال، آلکساندر بوریکو خوچکو، محقق ایران شناس لهستانی در نوشته های خود به آن اشاره کرد و نوشت: « قلعه رودخان دژی است بر بالای کوهی در قسمت علیای رودخانه ای به همین نام، بام آن سنگی است و طرفین ورودی دارای دو برج دفاعی مستحکم است و بر کتیبه سردر ورودی آن حک شده است که این قلعه برای نخستین بار در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیر دباج بن امیرعلاءالدین اسحق ملقب به مظفرالسلطان، تجدید بناشده است».

کتیبه ای که الکساندر بوریکو خوچکو، محقق ایران شناس لهستانی به آن اشاره می کند بر بالای دروازه ورودی نصب بوده و تنها سند تاریخی قلعه رودخان محسوب می شود که این کتیبه را در موزه گنجینه رشت می توانید ببینید.

همچنین، در مورد قدمت قلعه رودخان باید گفت که نظرات متعددی بیان شده و هنوز به طورقطع مشخص نیست که متعلق به چه دورانی است اما برخی معتقدند که بنای اولیه مربوط به عصر ساسانیان یا اوایل دوره اسلامی است و در زمان سلجوقیان این مکان مرمت و بازسازی شده و حتی یکی از پایگاه های اسماعیلیان بوده است.

 قلعه رودخان مرکز فرمانروایی بسیاری از فرمانروایان گیلان و رشت نیز بوده و تا دوره زندیه از آن استفاده شده است، چنانچه هدایت خان، حاکم فومن نیز در سال ۱۱۷۵ هجری قمری در زمان قیامش علیه کریم خان، به تعمیر این قلعه پرداخت.

 

معماری ساخت قلعه رودخان

قلعه رودخان با حدود شش هکتار مساحت، حدود ۵۰۰ متر طول دارد که در برخی نقاط عرضی متفاوت دارد و بلندی برج آن نیز به یک هزار و ۵۰۰ متر می رسد و مصالح به کاررفته در ساخت این قلعه نیز آجر و سنگ است و این قلعه به طورکلی از دو قسمت ارگ و قورخانه تشکیل شده که ارگ محل شاه نشین قلعه رودخان و قورخانه محل فعالیت های نظامی و زندگی سربازان بوده است.

درِ ورودی قلعه رودخان در ضلع شمالی است و دو طرف آن دو برج عظیم قرار دارد و کتیبه ای که اکنون در موزه رشت نگهداری می شود بالای آن بوده است، برج های دیده بانی دورتادور قلعه وجود دارند که در پایین توپر و در بالا توخالی هستند و اتاق های هشت ضلعی آن ها در بالا با طاق های گنبدی پوشانده شده اند.

داخل دیوارها و برج ها روزنه هایی شیب دار وجود دارد که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی در نظر گرفته شده بودند و برخی از این برج ها دارای دوطبقه هستند که سقف تعدادی از آن ها چوبی است و درون آن ها اجاق و دودکش وجود دارد که در سرمای زمستان به اسکان بهتر سربازان کمک می کرده است.

 

بهترین فصل برای سفر به قلعه رودخان

در فصل بهار در قلعه رودخان، سرسبزی، زیبایی درختان در جنگل، آوای رودخانه، هوای مطبوع، آهنگ زیبایی از طبیعت را در این مکان می نوازد و آدمی را به سوی خود فرامی خواند و به همین دلیل فصل بهار بهترین زمان برای سفر به قلعه رودخان رویایی است، البته این قلعه در تابستان نیز پذیرای گردشگران زیادی است که برای رهایی از گرمای تابستان به دل جنگل می زنند، هرچند که گرمای هوا به همراه رطوبت جنگل در این فصل ممکن است کمی آزاردهنده باشد.

قلعه رودخان در پاییز، جلوه و زیبایی منحصربه فردی دارد و رنگارنگی طبیعت و جنگل، منظره ای زیبا را به این قلعه بخشیده است و سحرانگیزی آن را دوچندان می کند و در فصل زمستان نیز این قلعه دلنوازی خاص خود را دارد و پوشیده بودن این مکان توسط دانه های سپید و مروارید مانند برف آن را بسیار تماشایی می کند.

اما لازم است توجه کنید در فصل های سرد سال با توجه به منطقه ای که قلعه رودخان در آن قرار دارد و بارش برف و باران زیاد، رفتن به این قلعه به نسبت دیگر فصل های سال دشوارتر است و ممکن است هرکسی از عهده آن برنیاید، بنابراین بهترین زمان برای سفر به این قلعه اعجاب انگیز به ترتیب فصل های بهار، پاییز و تابستان است.

امکانات رفاهی قلعه رودخان 

با توجه به اینکه این قلعه عظیم متروکه تبدیل به یکی از مهم ترین مناطق دیدنی و گردشگری گیلان شده، امکانات رفاهی مختلفی نیز برای بازدیدکنندگان و گردشگران فراهم شده است که این امکانات به دو بخش تقسیم می شود، امکاناتی که قبل از پله نوردی وجود دارد و امکاناتی که بعد پله نوردی در محیط قلعه است.

قبل از شروع پله نوردی چندساعته خود، می توانید از امکانات مختلفی ازجمله رستوران های مختلف با غذای محلی، فروشگاه های صنایع دستی و یا عکاس خانه برای گرفتن عکس یادگاری با لباس محلی استفاده کنید که این بخش دارای سرویس بهداشتی و نمازخانه هم هست و امکانات موجود در بخش محوطه قلعه نیز محدود به آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و نمازخانه می شود.

چنانچه قصد سفر به قلعه رودخان را دارید و می خواهید شب را در این مکان رویایی سپری کنید، می توانید در سوئیت های اجاره ای که در پایین قلعه در اختیار مسافران و گردشگران قرار می دهند، اقامت داشته باشید و برپا کردن چادر و کمپ زدن هم روشی دیگر برای شب مانی در قلعه رودخان است که لذت و هیجان زیادی را به وجود خواهد آورد، در غیر این صورت رفتن به سایر مکان های اقامتی نزدیک مانند اقامتگاه های بوم گردی، خانه ها ویلاهایی که به مسافران اجاره داده می شود یا هتل های فومن و اطراف آن نیز می توانند دیگر گزینه های انتخابی شما باشند.

 

نکات ایمنی در سفر به قلعه رودخان

هنگام بازدید از قلعه رودخان گیلان نکاتی است که از قبل باید بدانید و در نظر بگیرد که اولین نکته در رابطه با این بنای تاریخی شرایط بازدید آن است و این بنا به خاطر مسیر پیاده روی و تعداد پله های زیادش برای سالمندان یا افرادی که دارای محدودیت های حرکتی یا مشکلات زانو هستند، مناسب نیست و حواستان باشد که قرار است حدود دو هزار پله را با پای پیاده بروید، با سرعت عادی حدوداً دو ساعت زمان لازم است تا از پای کوه و پله ها عبور کنید و به قلعه برسید.

طبیعتاً برای گشت وگذار در قلعه هم چندساعتی زمان لازم است، بنابراین باید کفش و لباس مناسبی داشته باشید و آب و وسایل موردنیاز اولیه خود را در یک کوله یا کیف سبک همراه داشته باشید و اگر چوب دستی کوهنوردی دارید به عنوان وسیله کمکی از آن استفاده کنید.

پایان پیام/۸۴۰۰۷

همرسانی کنید:

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان